محقق: زهرا محمدی نژاد

استاد راهنما:سرکار خانم محمدی

زمان: پاییز 1390

چكيده
قرآن معجزه پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و آخرين كتاب آسماني است كه از طريق وحي بر پيامبر اكرم صلي
الله عليه و اله نازل شده است .
قرآن داراي دو نزول مي باشد ( نزول تدريجي و نزول دفعي ) كه منظور از نزول تدريجي ، وجود ظاهري
آن در قالب الفاظ است و منظور از نزول دفعي آن وجود باطني و نازل شدن حقيقت قرآن بر قلب مقدس پيامبراكرم صلي الله عليه و اله مي باشد ؛ لذا چنين قلبي كه حامل اسرار قرآن است ، واقف ترين فرد بر ظاهر و باطن و محكم ومتشابه و …. مي باشد .

قرآن برترين نعمت الهي و تجلي ذات اقدس الله مي باشد ؛در عين حال قرآن داراي حقيقتي ذومراتب« لدي الله » مي باشد كه مرتبه ي والاي آن يعني ام الكتاب كه اصل قرآن و مادر و ريشه آن است ، وجود حقيقي دارد و نزد ذات اقدس الله است . و اين مرحله هست كه در آن جا سخن از لفظ و كتابت و صورت ذهني نيستو تا انسان بالا نرود وعند اللهي نشود ، آن مرتبه عاليه را نمي يابد ؛ لذا بهره مندي از مراتب آن متفاوت است .

با توجه به اين كه اهل بيت عليهم السلام به اين علم لدني رسيده بودند ،يعني علم به آن ام الكتاب داشتند ، لذا تنها
معرفان و شناسندگان قرآن به شمار مي روند و نقش كليدي آن ها در زمينه توسعه فرهنگ قراني مي توان درموارد زير خلاصه كرد :

الف ) نقش هدايتي و تربيتي . ب ) تربيت مفسر . ج ) بيان مباني و اصول راهبردي كه ازجمله مباني راهبردي مي توان به ارجاع متشابهات به محكمات ، برخورد با انحرافي ، برخورد با پديده جعل وورود اسرائيليات ، برخورد با قياس و استحسانات ، ممنوعيت تفسير رأي ، دانست .
مي توان نقش هدايتي و تربيتي اهل بيت عليهم السلام در تفسير قرآن را نشان دادن راه و روش تفسير و چگونگيفهم معاني و مفاهيم كلام خداوند و درك معارف رمزگونه وحي الهي ، دانست ؛ كه از جمله آن روش ها كه اهل بيت عليهم السلام آن ها را به خدمت مي گرفتند عبارتند از:روش قرآن به قرآن ، روش قرآن به سنت ، روش تأويل ،روش جري و انطباق . آري ؛ آنان وارثان قرآن عظيم و حاملان اسرار الهي و به نطق درآورندگان قرآنند.

محقق :الهام حاجيان

استاد راهنما :آقاي حسين غفوري

چكيده
در عالم هميشه حزب‌‌ها و فرهنگ‌ها در مقابل هم قرار دارند. يكي راه انسانيت را در پيش مي‌گيرد و ديگري مقابل آن . يكي در راه دين و درستي و راستي پيش مي‌رود و ديگري در غير آن ؛ و اين گونه است كه يك فرهنگ با آدميت انسانها جور در مي‌آيد ولي ديگري درست در مقابل آن است .
در ميان فرهنگ‌ها و حزب‌ها ، فرهنگ علوي براساس قانون و سياستهاي اسلام پيش رفت و رهبر آن يعني حضرت علي (عليه السلام) براساس عدالت انساني قانون اساسي تشكيل داد .
اما برابر آن فرهنگ اموي است كه قانون جامعه را براساس شهوت و سركوب و كشتار و بي حرمتي پيش برد و از هيچ عقب ماندگي و بي فرهنگي اِبايي نداشت .
در اين تحقيق هم سعي شده كه مقايسه‌اي ميان اين دو فرهنگ داشته و آنها را مورد بررسي قرار دهيم .
واژگان كليدي : فرهنگ ، شيعه ، علوي ، بني اميه و اموي ، حكومت .

محقق: لیلا کریمی

استاد راهنما: سرکار خانم هاجر سلیمانی

تاریخ دفاع : مهر 1391

چکیده

با توجه به عنوان این تحقیق « وسواس از منظر اسلام و علم روان شناسی » ؛ درصدد ارائه ی شناخت بیماری وسواس ، تحلیل آسیب ها و بیان راه درمان آن با استفاده از نظرات این دو دیدگاه است .

وسواس بیماری روحی و رفتاری است که فرد را مجبور می کند برای کاهش اضطراب خود به تکرار تصورات ذهنی و کارها روی آورد که از نگاه اسلام و بر اساس روایات ائمه علیه السلام علت اصلی آن ، وسوسه ی شیطان و از دید روان شناسان عوامل زیستی و ژنتیکی ، تربیت خانوادگی و محیط در بروز آن مؤثر هستند ، و در بین خانم ها وآقایان تقریباً به طور یکسان رواج دارد.

از آسیب های فردی وسواس می توان به عذاب وجدان ، افسردگی ، از بین رفتن اعتماد به نفس و مشکلات جسمی از قبیل بیماری های قلبی ، استخوانی و بیماری های پوستی اشاره کرد .همچنین در خانواده منجر به کم شدن عواطف در بین اعضاء و ایجاد اختلاف بین زوجین می شود و با رعایت تشریفات خاص به بدعت گذاری در دین ، اسراف انرژی و اوقات ارزشمند عمرشان دچار می شوند .

اسلام برای درمان ، از بیماران خواسته است ابتدا به مقابله با نفس و شیطان برخیزند ، سپس به یاد خداوند متعال و پناه بردن به او و انجام اعمال صالح ، گذشته ی خود را جبران نمایند .

بی اعتنایی به افکار وسواسی و مواجهه فرد با هر چیزی که نسبت به آن هراس دارد ، دو اصل مهم و مشترک بین دو دیدگاه است . که البته روان شناسان علاوه بر شیوه های رفتاری از درمان دارویی و سایر روش ها نیز استفاده کرده اند ، امّا چون علت اصلی بیماری برای آن ها ناشناخته مانده ، نتوانسته اند درمان قطعی ارائه دهند ، درحالی که اسلام در قرن ها پیش ، علت و درمان قطعی آن را بیان نموده و نیازهای روحی افراد را از طریق دستورات قرآن و روایات ائمه علیهم السلام پاسخ داده است ، پس نظر روان شناسان زمانی که برگرفته از دستورات اسلام مورد استفاده قرار گیرد ، ثمر بخش خواهد بود .

موضوع:ادعیه انبیا در قرآن

استاد راهنما :سرکار خانم احترام رستمی

استاد داور :سرکار خانم فرشته منانی

محقق :لیلا سلیمی

چکیده

دعا به معنای خواندن ، حاجت خواستن و صدا زدن و به یاری طلبیدن است و در اصطلاح اهل شرع ، گفت و گو کردن با حق تعالی ، به نحو طلب حاجت و درخواست حلّ مشکلات از درگاه او و یا به نحو مناجات و یاد صفات جلال و جمال ذات اقدس اوست . انسان در این دنیا یک بار بیشتر فرصت زندگی کردن را ندارد ، از طرفی قرآن کریم انسان را در خسران معرفی می کند . پس جهت این که از سرمایه عمر بهترین سود را کسب کند ، باید به کسی اقتدا کند که از همه ی جهات کامل باشد . کامل ترین الگو برای بشر پیامبران می باشند زیرا دارای مقام عصمت هستند و اعمالشان مطابق وحی الهی می باشد .
زیباترین دعا ، دعایی است که خداوند ، خود به بندگان خود تعلیم داده و با آن بهترین روش ارتباط را به انسان ارائه نموده است . در این میان ادعیه انبیا که در قرآن کریم ذکر شده است از جهاتی بر سایر ادعیه برتری دارد . زیرا دعای انبیا گامی است در جهت آشنایی با «معارف اسلام» که در قالب چون «عقاید» و «اخلاق» به ما معرفی شده اند
انسان مادامی که در بند دنیاست ، مشمول زمان و مکان است و با غنیمت شمردن زمان هایی که معصومین سفارش کرده اند می توان روح را به کمال برساند و به مقام دوام ذکر نائل گردد ، زیرا مناجات با پروردگار در روح و جسم تأثیر می گذارد و آبادانی ظاهر و باطن را به دنبال دارد . پس طبق آموزه ی انبیاء «علیهم السلام» به ویژه تعالیم قرآن باید این جهت گیری را از دست ندهیم که : حاجت وسیله ذکر است نه آن که ذکر وسیله حاجت . هدف از دعا کردن اجابت نیست . اگر چنین بود از هر کسی که بتواند خواهش ما را به انجام رساندنی توانستیم درخواست کنیم . دعاء درجهت ایجاد روح توحید و نفی عبودیت غیر خدا تشریح گشته است .

موضوع: اصول و مباني تربيت در صحيفه سجّاديّه

استاد راهنما: حاج حسين غفوري

استاد داور: سركار خانم فرشته مناني

محقق :طاهره نجفي

چکیده
امامِ معنا و معرفت، حضرت سجّاد(عليه السَّلام) با برخورداری از بینش واقع بینانه نسبت به موانع و مشکلات زمان خویش و حرکتی هم سو با نظام عالم ، تلاش های خود را در مسیر تأمین کمال حقیقی و شکوفا ساختن استعداد ها و هدایت افراد زمان خویش متمرکز کردند.
آن بزرگوار در کتاب بی همتای صحیفه سجّادیّه که نیایش نامه مکتوب جهان اسلام است و مانند خون سیاهی در پیکره اجتماع مسلمین می گردد و نشانگر فلسفه شهادت حسین بن علی (عليه السَّلام) است نظامی را در قالب دعا ، که یکی از اساسی ترین نیازهای فطری انسان است و او را به مبدأ هستی پیوند می دهد طرّاحی و برنامه ریزی کردند تا ذخایر مقدّسی که در باطن آدمیان به ودیعت نهاده شده از قوّه به فعلیّت درآورند.
تربیت که روند تکامل انسان و جهان بر محور آن صورت می گیرد، باید گرایش ایمانی به خداوند و تقوای الهی در وجود انسان را متجلّی سازد و انسان را به هدف نهایی که ارتقاء به عالی ترین مراتب کمال است برساند.
حضرت در نظام تربیتی صحیفه سجّادیّه، برای رسیدن به چنین هدفی دست انسان را می گیرد و در تمام ابعاد مادّی و معنوی با به کارگیری اصول متعدد تربیتی از جمله اصل تغییر ظاهر، تحوّل باطن، مداومت و محافظت بر عمل ، اصلاح شرایط و اصولی از این قبیل ، و به کارگیری روش های متناسب با این اصول انسان را گام به گام به سمت تعالی و رشد پیش می برد و هر کس را متناسب با نیازش از دریای معارف سیراب می کند.