استاد راهنما:سرکار خانم غفوری

استاد داور:جناب آقای دکتر نقیه

پژوهشگر :آرزو آقامحمدی

زمستان1394

چکیده

انحرافات اخلاقی، به معنی از اصول اخلاقی دست کشیدن و کارهای ناشایسته کردن می باشد. انحراف یعنی خم شدن، کج شدن و کج راهی است و اخلاق نیز به سجایا و صفات درونی که با چشم دیده نمی شود و آن صفات در گفتار و رفتار فرد ظهور و بروز پیدا می کند. گفته می شود. در عصری که یکی از مشخصه های آن بحران هویت و شیوع و گسترش رذایل اخلاقی است و گستردگی ارتباطات نیز دسترسی به پیام های غیر اخلاقی را تسهیل نموده است، بسیاری از افراد جامعه با فراموشی ارزش های اخلاقی، هر روز پیش از پیش مسیر تنزل در خصایص والای انسانی را طی می کنند از این رو انحرافات اخلاقی و بیان و ریشه ها و عوامل پیدایش آن می تواند بزرگ ترین گام در جهت آگاهی دادن به افراد و تنبیه و بیداری آنها به شمار آید.

مهمترین انحرافات اخلاقی را می توان در مواردی چون حسد، تکبر، ریا و ریبه خلاصه نمود که این صفات بیشتر ریشه در عواملی چون دشمنی، عزت طلبی، تکبر، طمع، جهل و بخل دارند. و مهمترین رذایل و انحرافات رفتاری عبارتند از: اسراف، کفران نعمت و روی آوردن به لهو ولعب که به علت حسادت، وسواس، عدم معرفت و آگاهی و جهل و مشکلات عصبی و شهوت جنسی به وجود می آیند.

شوخی کردن و مسخره کردن افراد، سخن بی ربط گفتن، فرو رفتن در باطل، فحش و بدزبانی، لعن و نفرین و غیبت از دیگر رذایلی است که این رذایل ریشه در کینه و دشمنی، خشم، حسد و حرص دارند.

از انحرافات دیگر قطع صله رحم، ترک امربه معروف و نهی از منکر، دشمنی، خشم و غضب می باشند که بیشتر ریشه در لجبازی، قهرکردن افراد با هم و عداوت، بخل و رفعت طلبی افراد دارد. و در نهایت به این مطلب رسیدیم که هریک از صفات اخلاقی به گونه ای به هم تنیده شده اند که یک نوع رابطه سبب و مسببی بین این صفات برقرار است.

کلیدواژه ها: انحراف، اخلاق، رفتار.

استاد راهنما:سرکار خانم غفوری

استاد داور:جناب آقای دکتر نقیه

پژوهشگر:صدیقه خالویی

زمستان1394

 چکیده

موضوع این پژوهش سور حوامیم و نکات مشترک آنها می باشد. سور حوامیم عبارتند از: غافر (مؤمن)، فصلت، شوری، دخان، جاثیه و احقاف که همگی با حروف مقطعه «حم» «حامیم» آغاز می شوند.

اولین سوره از سور حوامیم سوره ی غافر است که پیرامون کفار و تلاش برای از بین بردن کلامی که بر آنها نازل شده پرداخته و به رسول خدا و مؤمنین وعده ی نصرت و پیروزی بر این تلاش باطل می دهد. نیز از اعراض کفار از کتابی که نازل شده سخن می گوید و در مورد اصول سه گانه دین یعنی توحید، نبوت و معاد نیز سخن به میان می آورد .

موضوع اصلی سوره ی شوری حول محور وحی به عنوان رزق معنوی انبیاء الهی شکل گرفته است. چهارمین سوره از این مجموعه سوره ی زخرف نام دارد این سوره در مقام انذار مخاطب بوده و مسئله ارسال رسل را نیز اجمالاً ذکر می کند اما غرض اصلی سوره ی دخان این است که کسانی را که به کتاب خدا شک دارند نسبت به عذاب دنیا و آخرت انذار داده و بر معجزه بودن قرآن نیز تأکید می ورزد. سوره ی جاثیه عموم بشر را به دین توحید دعوت کرده و نسبت به عذاب الهی انذار کرده و حقانیت شریعت رسول خدا را متذکر می شود و بالاخره سوره ی احقاف پیرامون ویژگی انذار دهندگی رسول الله و نیز قرآن کریم نسبت به کفار و بشارت دهنده بدون قرآن و رسول برای مؤمنین سخن به میان آورده.

این سوره ها دارای چهار اسم مشترک عزیز، رحیم، حکیم و رحمن هستند که در این میان دو اسم رحیم و حکیم در آیات این سور مکرراً استعمال شده و ثابت می کند که تنزیل قرآن کریم ناشی از رحمت خاص و حکمت بالغه خداوند است. این هفت سوره دارای فرازهای مشترکی نیز هستند که این موارد را می توان در تنزیل وحی، دریافت وحی و محتوای اجمالی خلاصه نمود.

واژگان کلیدی: سور حوامیم، فرازهای مشترک، اسماء مستقل و اسماء مشترک.

عنوان: آموزه های مشترک در سور مسبحات ازمنظرآیات

استاد راهنما: سرکار خانم غفوری

استاد داور: جناب آقای دکتر نقیه

پژوهشگر: عفت حاج کرمی

زمستان1394

چکیده

موضوع این پژوهش سور مسبحات و نکات مشترک آنها می باشد. برخی از سوره های قرآن کریم دارای سرآغاز مشترک اند، به گونه ای که با همان نام شناخته می شوند. سور هفتگانه مسبحات از این جمله هستند که همگی با تسیبح آغاز می گردند. مسئله ی این تحقیق ارائه نمای جامع از هریک از سور مسبحات و یافتن مشترکات این هفت سوره یعنی سوره های اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی می باشد.

اولین سوره از سور مسبحات سوره اسراء می باشد که این سوره متعرض مسئله توحید خدای تعالی و یکتایی اش از هرشریکی که تصور شود و سوره حدید در واقع دعوتنامه ایی است برای جماعت مسلمین به انفاق تا حقیقت ایمان را در درون خویش تحقق بخشند. سوره حشر اشاره به داستان یهودیان بنی النضیر دارد که به خاطر نقض پیمانی که با مسلمین بسته بودند محکوم به جلای وطن شدند و در سوره صف نیز مؤمنان ترغیب و تحریک به جهاد می شوند اما سوره جمعه که فرض اصلی آن تحذیر از تخلف از نمازجمعه و امربه ترک اموری که انسان را از این بازمی دارد و سوره تغابن نیز به اطاعت خدا و رسول گرامی (صلی الله علیه وآله) فرمان می دهد و نیز ترغیب به انفاق در راه خدا نموده بدون اینکه افراد از منع موانع متأثر و از ملامت شماتت گران بیمی به خود راه دهند و بالاخره در سوره اعلی که هفتمین و آخرین سور از سور مسبحات است اشاره به مراتب و مقامات سه گانه «تسبیح» و منزل گاههای وقوف بر آن را که از تزکیه و تذکر می گذرد و به صلوة می رسد را نشان می دهد. اما در مورد مضامین مشترک سور مسبحات باید گفت که موضوع اصلی در این سوره ها مقامات پیامبر اکرم و امتیازات قرآن کریم است. همچنین از دیگر مشترکات قابل توجه سور مسبحات، اصول پنج گانه دین است که عبارتند از توحید خصوصاً تسبیح خداوند و منزه دانستن او از هرگونه عیب و نقص، عدل، نبوت، امامت و معاد داشته، فروع دین را نیز معرفی نموده و وظایف اخلاقی را نسبت به خدا، فرد و جامعه بیان می دارد. همچنین این سور در بردارنده دو اسم مشترک عزیز و حکیم هستند از بررسی کاربرد این اسماء در این هفت سوره به این نتیجه می رسیم که خداوند با اسم عزیز خود بندگان خود را از ذلت بردگی شیطان و هوای نفس و دنیاپرستی به عزت بندگی خدا رسانده و با اسم حکیم خود آنان را از گمراهی و آلودگی به شرک و نفاق و کفر به رفتار مبتنی بر حق و حقیقت رهنمون می سازد.

واژگان کلیدی: تسبیح، سور مسبحات، فرازهای مشترک سور مسبحات، عزیز، حکیم.

تکاثر از دیدگاه آیات و روایات

استاد راهنما
خانم سلیمانی درچه ای

استاد داور
آقای انصاری تبار

پژوهشگر
پریسا باقری

« چکیده »
موضوعي که در اين پایان نامه تقديم ميگردد يکي از موضوعات مبتلا به فردي ، اجتماعي ، اقتصادي و تربيتي است . قرآن کريم دو نوع فرهنگ و زندگي را پيش روي مخاطبان خود ترسيم نموده است . يکي زندگي تکاثري و ديگري زندگي کوثري است . سر فصل اين دو نوع زندگي اگر چه از سوره هاي تکاثر و سوره کوثر نشأت گرفته و ليکن به نوبه خود حجم وسيعي از آيات وحياني و روايات معصومين عليهم السلام را به خود اختصاص داده است . قرآن و روايات ، زندگي کوثري را حيات طيبه محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله قلمداد نموده است و زندگي تکاثري را زندگي شياطين انسي و جني و مستکبران و منافقان در طول تاريخ به حساب آورده است.
تكاثر در واقع افزو ن طلبي ، برتري جويي و پيشي گرفتن از ديگران در جمع مال و كثرت فرزندان و ديگر تعلقات دنيوي است كه اين حس سيري ناپذير در انسان ، اگر در مجراي صحيح قرار نگيرد و به شايستگي كنترل نشود ؛ علاوه بر اينكه سرمايه عمر را تباه ميكند ، سرانجام سخت و ناگواري را براي آدمي رقم مي زند. تكاثر و افزون خواهي ، يكي از بزرگ ترين عوامل سقوط و غفلت آدمي از ياد خدا و بي توجهي به دين و ديانت و سر پيچي از انجام اوامر و پرهيز از نواهي الهي مي باشد که از مهم ترین مصداق های تکاثر « شهوت جنسی ، عمر ، غذا ، فرزند ، مال و مسکن » می باشد . این پایان نامه سعی بر آن دارد که ضمن ارائه تصويري روشن از موضوع ، عوامل بروز آن که شامل جهل ، خوش گذرانی افراطی ، فریبندگی دنیا و کفر است ، را بررسی کند . همچنین به آسیب های اين رفتار که آرزوهای دور و دراز داشتن ، دلبستگی به دنیا و غفلت از آخرت ، بخل ، انكار معاد ، غرور ، غفلت ، پرستش درهم ، قساوت قلب ، اشاره کند و برای رهایی از تكاثر ، انسان باید به ناپایداری دنیا و حسابرسی و عذاب اخروی و یقین به قیامت توجه داشته باشد .
کلید واژه ها : تکاثر ، مصادیق تکاثر ، ریشه های تکاثر ، آسیب های تکاثر ، موانع و راه درمان تکاثر .

لینک مطلب

تاریخ نامه فضائل و مناقب حضرت امام علی(علیه السلام)

استاد راهنما:
جناب آقای محمد جعفری‌پور

استاد مشاور:
سرکار خانم غفوری

نگارنده:
سمیه بهرام‌پور

چکيده
حضرت علی(علیه السلام)پسر عموی پیامبر(صلی علی الله علیه وآله و سلم)، تنها مولود کعبه و نخستین کسی است که در پرتو همجواری با نبی اکرم اسلام رشد و اعتلای روحی و فکری یافت و از انفاس قدسی و تعالیم نبوی برخوردار گشت. وی نخستین ایمان آورنده پس از حضرت خدیجه(سلام الله علیها) بود که در طول بعثت و پس از آن و در تمامی وقایع و حوادث پرفراز و نشیب تاریخ صدر اسلام، یار و یاور همیشگی نبی اکرم(صلی علی الله علیه وآله و سلم) بوده که هر کدام ازاین حوادث نه تنها مانعی نشدند برای ارتقای مقام وفضیلت ایشان بلکه باعث شدند که وجود پر فضیلت ومناقب بی بدیلشان هر بهتر وبیشتر برای همه آشکار شوند، کسب مقام دامادی پیامبر(صلی علی الله علیه وآله و سلم) نیز بر دیگر مراتب و فضایلش افزود.
ایشان پس از رسول خدا، شخصیتی است که اگرچه دوستانش از سر ترس و دشمنانش از سر کینه و دشمنی، فضایلش را کتمان کردند؛ اما با این وجود، مناقب و فضایلش زمین و زمان را پر کرده است. بنابراین به دور از غبار تعصب و به طریق اهل انصاف باید گفت، عظمت علمی و توانمندیهای روحی علی(علیه السلام)، او را به الگویی جاویدان برای تمامی عصرها و نسلها تبدیل کرده است و برجستگی شخصیت و امتیازات آن حضرت وقتی چشم‏گیرتر می‏شود که در سخنان و دیدگاههای دیگران تجلی می یابد.
آثار بسیاری در رثای ایشان نوشته شده و افراد مختلف از سلایق و مذاهب گوناگون، او را سرآمد علم و عرفان و سرچشمه همه فضایل دانسته و مقامش را ستوده اند.
این تحقیق بر آن است تا مقام و منزلت علی(علیه السلام)را با توجه به فضایل ومناقب ایشان به روش تاریخی و براساس روایات مورخان مسلمان همچنین از دیدگاه قرآن و تفاسیر منقول از مفسران شیعی و سنی مورد بررسی قرار دهد.
لازم به ذکر است که نوع این تحقیق بنیادی بوده و مطالب به روش کتابخانه ای واسنادی جمع آوری شده است.
کلید واژه ها :امام علی(علیه السلام)- تاریخنامه- فضایل – مناقب

لینک مطلب