استاد راهنما:سرکار خانم غفوری

استاد داور:جناب آقای دکتر نقیه

پژوهشگر:صدیقه خالویی

زمستان1394

 چکیده

موضوع این پژوهش سور حوامیم و نکات مشترک آنها می باشد. سور حوامیم عبارتند از: غافر (مؤمن)، فصلت، شوری، دخان، جاثیه و احقاف که همگی با حروف مقطعه «حم» «حامیم» آغاز می شوند.

اولین سوره از سور حوامیم سوره ی غافر است که پیرامون کفار و تلاش برای از بین بردن کلامی که بر آنها نازل شده پرداخته و به رسول خدا و مؤمنین وعده ی نصرت و پیروزی بر این تلاش باطل می دهد. نیز از اعراض کفار از کتابی که نازل شده سخن می گوید و در مورد اصول سه گانه دین یعنی توحید، نبوت و معاد نیز سخن به میان می آورد .

موضوع اصلی سوره ی شوری حول محور وحی به عنوان رزق معنوی انبیاء الهی شکل گرفته است. چهارمین سوره از این مجموعه سوره ی زخرف نام دارد این سوره در مقام انذار مخاطب بوده و مسئله ارسال رسل را نیز اجمالاً ذکر می کند اما غرض اصلی سوره ی دخان این است که کسانی را که به کتاب خدا شک دارند نسبت به عذاب دنیا و آخرت انذار داده و بر معجزه بودن قرآن نیز تأکید می ورزد. سوره ی جاثیه عموم بشر را به دین توحید دعوت کرده و نسبت به عذاب الهی انذار کرده و حقانیت شریعت رسول خدا را متذکر می شود و بالاخره سوره ی احقاف پیرامون ویژگی انذار دهندگی رسول الله و نیز قرآن کریم نسبت به کفار و بشارت دهنده بدون قرآن و رسول برای مؤمنین سخن به میان آورده.

این سوره ها دارای چهار اسم مشترک عزیز، رحیم، حکیم و رحمن هستند که در این میان دو اسم رحیم و حکیم در آیات این سور مکرراً استعمال شده و ثابت می کند که تنزیل قرآن کریم ناشی از رحمت خاص و حکمت بالغه خداوند است. این هفت سوره دارای فرازهای مشترکی نیز هستند که این موارد را می توان در تنزیل وحی، دریافت وحی و محتوای اجمالی خلاصه نمود.

واژگان کلیدی: سور حوامیم، فرازهای مشترک، اسماء مستقل و اسماء مشترک.