عنوان: غفلت از یاد خدا ، عوامل و عواقب آن

استاد راهنما :سرکار خانم محمدی

محقق:لیلا سمیعی

چکیده

موضوع این تحقیق غفلت از یاد خدا، عوامل و عواقب آن است. غفلت، حالتی در انسان است که شخص با وجود حضور مطلوب در برابر خود، متوجه آن نیست.

مراد از غفلت آن است که شخص نسبت به امری مجذوب و از همه‌ی امور دیگر غافل می‎شود و هوش و حواس وی از مسایل پیرامونی دور می‌گردد و حضور مطلوب را نمی‌بیند و توجهی بدان‌ها نمی‎کند.

در تعابیر و فرهنگ اسلامی و قرآنی غفلت تنها درباره اموری به کار می‌رود که آدمی را نسبت به خدا و حقایق بی‎توجه می‎کند. بر این اساس می‌توان گفت که غفلت دارای بار ارزشی منفی است و نمی‎توان آن را امری مثبت دانست و اهل غفلت را ستوده و ستایش کرد.

خداوند متعال در قرآن کریم به برنامه انسان‌سازی و دوری از غفلت امر فرموده است. بنابراین تا انسان از غفلت خارج نشود در واقع هنوز داخل در محدود انسانیت نشده بلکه مسیر انحطاط را می‌پیماید.

این تحقیق به اعتبار موضوع دینی، اخلاقی است و به اعتبار ماهیت و روش توصیفی و به اعتبار جمع‌آوری مطالب، کتابخانه‌ای است.

هدف این تحقیق، تبیین و تشریح بحث غفلت از دیدگاه علمای علم اخلاق است و در صدد پاسخگویی به این سؤال مهم که چه رابطه‌ای بین غفلت و گناهان وجود دارد که در این راستا با استفاده از منابع اخلاقی، تفسیری به نتایج زیر دست یافتیم:

که غفلت  یک رذیله‌ی اخلاقی است و یاد و ذکر خدا قلب انسان را بیدار می‎کند.

 عنوان :مهدویت و حج

استاد راهنما:جناب آقای غفوری

محقق :فاطمه خسروی نژاد        

چکیده

یکی از اصول عقاید شیعه مسأله امامت و جانشینی پیامبر اکرم است. شیعه معقتد به وجود امام در هر عصر و زمانی، برای رفع نیازهای دنیوی و اخروی، می باشد. و از این جهت وجود امام از جانب خداوند لطف است.

همگام با مسأله ی امامت، بحث ولایتِ امام نیز مطرح می شود، که امام، ولایت بر امور دینی و دنیایی مردم دارد. در زمان حاضر امام زمان ـ علیه السلام ـ حجت خدا بر روی زمین هستند که مظهر ولایت تکوینی و تشریعی می باشند. و قبول ولایت در گرو معرفت به حقیقت انسان کامل می باشد. زیرا حقیقت انسان کامل سرِّ همه ی عبادات محسوب شده و عبادت بدون قبول ولایت پذیرفته نمی شود.

حج از شاخص ترین برنامه های دین اسلام است که دارای دو ویژگیِ «همگانی» و «همیشگی» بودن می باشد. حج از عبادات گوناگون تشکیل شده و شامل فضایل فراوان این عبادات است. اعمال حج همان گونه که دارای ظاهر است، باطن و اسراری داردکه این اسرار از زبان پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ به طور کامل بیان شده است.

بر اساس روایات بیان شده در باب حج، روح حج و تمامیت حج و نمادهای حج، «ولایت» است. زائر خانه‎ی خدا در کنار قبول ولایت امام زمان ـ علیه السلام ـ در هنگام حج اعمال حج، وظایفی نسبت به امام دارد که با توجه داشتن به این وظایف است که زائر می تواند به کمال این اعمال و عبادت دست پیدا کند. و بعد از پایان یافتن اعمال حج، عزم به زیارت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ نماید.

و اگر محتوای حج و روح کعبه، ولایت و حضور و اعلام آمادگی نزد معصوم نباشد و از معرفت به امام عصر ـ علیه السلام ـ در حج، غفلت شود، مکه همان بازار عکاظ و کعبه جایگاه بت هاست.

 عنوان :تسبيح در قرآن

استاد راهنما:سركار خانم احترام رستمي

استاد داور:جناب آقاي حسين غفوري

محقق:زهره جلالي

چكيده

اين تحقيق درباره ي موضوع بررسي آيات تسبيح مي باشد. تسبيح به معناي «حركت سريع و منظم در آب و هوا و عبور و گذشتن با شتاب» است. و در اصطلاح «تنزيه خداوند متعال» است و اصل آن حركت سريع در عبادت و تنزيه خداوند از نقايص امكان و حدوث و از هر سوء است.

بنابرآموزه هاي قرآن كريم همه ي موجودات در جهان هستي به تسبيح و تنزيه خداوند مشغول هستند و اين كه خداي سبحان داراي مقام منيعي است كه در هم شكننده ي همه ي قدرت هاست و هيچ قدرتي نيست كه او را شكست دهد پس بايد در مقابل چنين عظمتي همه به تسبيح او مشغول شوند و حتي انسان نيز كه اشرف مخلوقات است در اين مرتبه بايد مقام خود را شناخته، با تسبيح حق درجه ي وجوديش را ارتقاء دهد و برترين تسبيح كننده باشد.

آشنايي با حقيقت تسبيح و نحوه ي تسبيح موجودات و انسان، ارتباط آيات تفسيري با يكديگر، تعاريف واژگان وابسته به تسبيح، تبيين تسبيح موجودات با توجه به سياق و تفسير آيات، دسته بندي آيات و نظم موضوعي آن در اين تحقيق قرار داده شده است. اين پژوهش پس از يافته هاي كلي و مفهوم شناسي به بررسي كاربردهاي قرآني تسبيح مي پردازد و ضمن آن مشخص مي گردد تسبيح گويان چه كساني هستند و آثار و ملازمات اين عبادت چيست. در اين تحقيق روش به كار رفته به صورت كتابخانه اي بوده است كه به صورت توصيفي با مراجعه به اسناد و مدارك صورت گرفته است.

تسبيح ترسيم حركت عبادي در سايه ي نظمي است كه هم نوا با نظام هستي انسان را به سوي كمال مطلوب سوق مي دهد. تسبيح فرياد تنزيه سردادن و خدا را به پاكي خوانده است و حقيقتي است كه ابتدا خود خداوند آن را گزارش مي دهد و بقيه ي عالم به دنبال او زمزمه ي سبّوح قدّوس را سر مي دهند.

 عنوان: شکر از دیدگاه قرآن و سنت

محقق:اکرم جوانمرد

تاریخ دفاع: 89/9/9

چکیده

موضوع تحقیق شکرازدیدگاه قرآن وسنت است شکرگزاری به معنای تصورویادآوری نعمت توأم با نوعی تواضع وفروتنی می باشدکه اصول اساسی درآن علم، حال وعمل می باشدکه علم عبارت است از شناخت نعمت از نعمت دهنده وحال عبارت است از شادبودن به نعمت دهنده توأم با خضوع وفروتنی واصل سوم عمل که براثرشادی حاصل از شناخت منعم به وجود می آیدکه ازطریق زبان، رفتار وجوارح انجام می گیرد .قرآن نیز به این امر مهم اشاره دارد وکسانی را مانند ابراهیم، نوح، بهشتیان و… را به عنوان شاکران یاد می کند وعلت شکرگزاری آنان را به صورت جداگانه ای به تحلیل وبررسی  می پردازد .از نظر بزرگان برترین ووالاترین مرحله ی شکر گزاری اعتراف به عجز در مقابل نعمت های خداوند است .

شکر دارای آثار فراوان است که از آن جمله : عبودیت ، اخلاص، بصیرت ، درک آیات الهی ، هدایت و… است . وعوامل به وجود آوردن روحیه سپاس درافراد عبارت است از ایمان، اطاعت ، تقوا ، حمد و… که در قرآن به صراحت به آن ها اشاره شده است.

حال باید گفت موانعی از به وجود آمدن روحیه سپاس در انسان جلوگیری می گند که عبارت است از ابلیس ، استجابت دعا ، شرک و… ولی مهم ترین واساسی ترین عامل در جامعه اسراف وزیاده روی در کارها می باشد چرا که فردرا ازیاد خداوند غافل کردن وراه کفر وناسپاسی رابرای اوباز خواهد کرد.

بنابراین با توجه به آثارعدم شکر گزاری وآثار مثبت شکر گزاری بهتر است راه سپاس را درپیش گرفت تا از بهره های دنیوی واخروی آن بهره برد چرا که شکر نعمت باعث ازدیاد نعمت وکفران نعمت باعث زوال آن خواهد شد .

عنوان:نقش طهارت در فهم قرآن کریم

استاد راهنما: سرکار خانم صدیقه غفوری

استاد داور:جناب آقای دکتر حسین غفوری

محقق:راضیه پریشانی

 تاریخ دفاع: 91/9/27

چکیده

موضوع این پژوهش، نقش طهارت در فهم قرآن می‌باشد. قرآن کریم، معجزه پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله و سلَّم و سند نبوت و معجزه‌ی ایشان و آخرین کتاب هدایت الهی است، که از طریق وحی الهی بر قلب ایشان نازل شده است. این منبع فیض الهی بهترین و مهم‌ترین و آسان‌ترین راه سعادت بشری را به دنبال دارد. به همین سبب فهم و بکارگیری آن نقش بسزایی در کمال انسانیت دارد.

البته باید در نظر داشت با توجه به این که منشأ قرآن، ذات پاک الهی و تجلی خداوند می‌باشد و از طریق وحی که او نیز مصون از خطا و اشتباه به قلب پاک پیامبر گرامی اسلام محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلَّم که ایشان نیز معصوم می‌باشند، نازل شده است. باید انسان برای دسترسی به معارف و فهم آن، درون و برون خویش را از هرگونه آلودگی تا آن جایی که امکان دارد، پاکسازی کند تا بتواند از این کلام الهی استفاده کافی ببرد. پس بنابراین طهارت چه از نظر ظاهر و چه باطن، تاثیر بسزایی در فهم و درک قرآن دارد که در دین مبین اسلام ائمه معصومین علیهم السلام به عنوان قرآن ناطق و شناسندگان قرآن به انسان معرفی شده‌اند. که ایشان عارف به تمام معارف و به گونه‌ای حقیقت قرَآن صامت هستند. آن هم اولاً به خاطر ا ینکه ایشان برگزیدگان الهی و ثانیاً دارای مقام علم و عصمت و طهارت چه از نظر تکوینی و چه تشریعی می‌باشند و نقش هدایتی و تربیتی و تعلیمی مردم را به همراه دارند. وجود ایشان عین طهارت است و بر اساس این که هر وجودی به عین و اصل خود بر می‌گردد، برای کسب طهارت و فهم قرآن به اصل طهارت که مقام این بزرگواران است باید مراجعه کرد تا بتوان ارتباط بهتری با این هدیه و فرستاده الهی پیدا کرد و در مسیر صراط مستقیم قرار گرفت و از بسیاری ضلالت‌ها و گمراهی‌ها نجات پیدا کرد.