حضرت رقیه علیهاالسلام یکی از بارزترین نمادهاي مظلومیت اهل بیت علیهم السلام و نشانِ کینه دیرینه بنی امیه با آنان است. ایشان زیباترین الگوي تربیت به شمار می رود و پرورش یافته دامان حسین علیه السلام ، امام زین العابدین علیه السلام و حضرت زینب علیهاالسلام است. رقیه در محیطی رشد یافت که همه اعضاي خانواده اش بهترین محیط تربیتی را براي کسب فضایل اخلاق اسلامی فراهم آورده بودند. او با سن کم و زندگانی کوتاهش، چنان معرفت وشناخت والایی داشت که رخدادهاي پیش آمده را به خوبی درك می کرد.
این معرفت ودرك عمیق در شب دیدارش با سر بریده پدر در پشت دروازه شام و نیز شب وفاتش به خوبی نمایان است. رقیه علیهاالسلام با دیدن سر بریده پدر از گریه دست می کشد و با گفتن جمله هایی رسا و نغز، معرفتی را که نتیجه پرورش یافتن در مکتب اهل بیت است، به نمایش می گذارد. او بدون عنوان کردن خواسته هاي کودکانه، با چند پرسش و خواسته همه حرفهایش را با پدر می زند:
پدر! چه کسی صورتت را به خون سرت رنگین کرده است؟ چه کسی رگ هاي گلویت را بریده است؟ چه کسی مرا در این خردسالی یتیم کرد؟ 1
و با این سه پرسش، جریان روز عاشورا را براي همه یادآوري و از ستم کاران شکایت می کند. سپس می پرسد: دخترت از این پس به که پناه برد؟ بانوان بدون پوشش چه کنند؟ زنان بی سر و سامان و اسیر به کجا پناه ببرند؟ چشم هاي گریان چه چاره سازند؟ 2
او با این سخنان، از رویدادهاي اسیري و سرگردانی اهل حرم و شکستن حرمت در شهرهاي گوناگون، پیش پدر شکوه می کند و می گوید:
زنان مو پریشان پس از اسیري چه کنند؟ پناه گاه زنانی که کسی جز تو نداشتند، از این پس کیست؟ 3
و بدین سان از دربه دري زنان اهل حرم که شوهرانشان کشته شده است، می پرسد. این پرسش ها به خوبی افق معرفتی حضرت رقیه را نشان می دهد که چگونه به واقعه کربلا می نگریسته و با همان سن کم چگونه همه آن مسایل را به خوبی درك کرده است. این در حالی است که او هنوز در بند به سر می برد و طعم رهایی را نچشیده است. در پایان نیز با سه آرزو، اندوه دل خویش را آشکار می کند: پدر جان! اي کاش جانم فدایت می شد! کاش این روز را نمی دیدم! کاش می مُردم و محاسن خونینت را نمی دیدم! 4
سپس مظلومانه جان به جان آفرین تسلیم می کند. این جمله ها همه مصیبت ها را از آغاز تا انجام براي مردم یادآوري و عاشورایی دیگر در خرابه برپا می کند. این بهترین آموزه تربیتی براي یک خانواده مسلمان و معتقد است که فرزندانشان را این چنین تربیت کنند و از همان کودکی، آنان را از درك و اندیشه والاي اسلامی برخوردار سازند.
. 1 . معالی السبطین، ج 2، ص 177
2 . همان.
. 3 . معالی السبطین، ج 2، ص 177
4 . همان.