حضرت علی(ع) در آخرین وصیت خود برای دو فرزندش حسن و حسین(ع) پیش از آن که از امور اساسی دین نظیر نماز، روزه، جهاد، حج و نظایر آن سخن بگوید می‎فرماید: شما دو نفر و همه خانواده و فرزندان و هرکسی را که این نامه به او می‎رسد به تقوای خدا و نظم در امور وصیت می‎کنم. خدا را در اصلاح امورتان که من از جدتان رسول اکرم(ص) شنیدم که می‎فرمود: اصلاح امور از یک سال نماز و روزه برتر است.

از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: « صدقه ‏ای که خدا آن را دوست دارد اصلاح امور مردم است هرگاه که به تباهی گرایید یعنی نزدیک کردن ایشان به یکدیگر است هرگاه از هم دوری گزیدند.» (بحارالانوار ص ۳۶۹).

و نیز می‎فرماید: هر دروغی در روز قیامت مورد سؤال قرار می‎گیرد مگر سه موضع: مردی که در جنگ نیرنگ می‎کند که در این صورت مسئولیت دروغ از او برداشته شده است و مردی که میان دو نفر را اصلاح می‎کند و سخنانی را از قول یکی می‏‎زند که او نگفته است و مردی که به خانواده خود چیزی را وعده می‎دهد و نمی‎خواهد آن وعده را انجام دهد.»

شخصى نزد امام جعفر صادق عليه‌السلام حضور يافت؛ و عرضه داشت: ياابن رسول اللّه! پدرم پير و ضعيف گشته است به طورى كه همانند بچّه كوچك بايد در خدمت او باشم؛ و نيز او را براى قضاء حاجت بغل مى‌كنم.

حضرت فرمود: چنانچه توان داشته باشى بايد اين كار را ادامه دهى؛ و نيز بايد با كمال ملاطفت و مهربانى برايش لقمه بگيرى و دهانش بگذارى.

و انجام اين امور فرداى قيامت، راه ورود به بهشت را برايت آسان مى‌گرداند.

جامع السّعادات: ج ۲، ص ۲۶۵.

نرخ گندم و نان روز به روز در مدينه بالا مى‌رفت. نگرانى و وحشت بر همه مردم مستولى شده بود. آن كس كه آذوقه سال را تهيه نكرده بود در تلاش بود كه تهيه كند در اين ميان مردمى هم بودند كه به واسطه تنگدستى… مجبور بودند روز به روز آذوقه خود را از بازار بخرند.

- امام صادق (عليه‌السلام) از معتب وكيل خرج خانه خود پرسيد: امسال در خانه گندم داريم؟

- بلى يا ابن رسول الله، به قدرى كه چندين ماه را كفايت مى‌كند، گندم ذخيره داريم.

- آنها را به بازار ببر و در اختيار مردم بگذار و به فروش.

- يا ابن رسول الله گندم در مدينه ناياب است. اگر اينها را بفروشيم، ديگر خريدن گندم براى ما ميسر نخواهد شد. همين است كه گفتم. همه اينها را ببر و در اختيار مردم بگذار و به فروش.

- معتب دستور امام را اطاعت كرد، گندم ها را فروخت و نتيجه را گزارش داد.

- امام به او دستور داد: بعد از اين نان خانه را روز به روز از بازار بخر. نان خانه من نبايد با نانى كه در حال حاضر توده مردم مصرف مى‌كنند تفاوت داشته باشد. نان خانه من بايد از اين پس نيمى گندم و نيمى جو باشد من به حمدالله توانايى دارم كه تا آخر سال خانه خود را با نان گندم به بهترين وجهى اداره كنم، ولى اين كار را نمى كنم تا در پيشگاه إلهى، مسأله اندازه گيرى معيشت را رعايت كرده باشم.

بحار الانوار، ج ۱۱، ص ۱۲۱

یکی از آداب خوبی که از قدیم الایام مرسوم بوده زیارت اهل قبور در روزهای پایانی سال و علی الخصوص پنج شنبه و جمعه آخرسال است. این رسم پسندیده آثار و تبعات خوبی برای ما خواهد داشت که حاضر به تحمل شلوغی و ترافیک سنگین ناشی از آن هستیم. در این نوشتار گزیده ای از این آثار ذکر میشود.

زیارت اهل قبور، سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)

· صفوان گفت از حضرت صادق (ع) شنيدم كه فرمود: كار دائمى پيامبر خدا (ص) اين بود كه عصر هر پنج شنبه با عده زيادى از اصحابشان به قبرستان بقيع در مدينه مى رفتند و اهل قبور را زيارت مى كردند.۱

· كار مستمر حضرت فاطمه زهراء (ع) اين بوده كه : هر صبح شنبه به زيارت قبور شهداء مى رفت و از جمله بر مزار حمزه مى رفت و براى او طلب رحمت و مغفرت مى كرد.۲

فوایدی که در زیارت اهل قبور نهفته شده

فوایدی که برای زیارت اهل قبور ذکر شده است را میتوان به سه دسته تقسیم کرد.

الف) فوایدی که ثواب زيارت را عايد صاحبان قبور مى نمايد.

· از حضرت امام باقر (ع) در مورد زيارت اهل قبور پرسيدم . حضرت فرمودند: اگر روح مرده اى در فشار و نگرانى باشد و شما بين طلوع فجر و طلوع خورشيد او را زيارت كنيد خداوند به او وسعت مى دهد و روح مرده را از نگرانى خارج مى گرداند.۳

· گفت : خدمت حضرت صادق (ع) عرض كردم : فلان مرد بر مزار پدر، خويشان ، دوستان و ديگران رفته ، آيا اين كار به مردگان فايده اى مى رساند؟ حضرت فرمودند: بلى اين كه انسان به زيارت آنها برود [و دعا كند] باعث خوشحالى و سرور آنها مى شود، همان گونه كه وقتى زنده اى به زيارت انسان زنده ديگر مى رود و براى او هديه مى برد.۴

ب) فوایدی که ثواب زيارت را عايد زيارت كننده مى داند.

· گفت : رسول خدا(ص) فرمود: كسى كه در مزار مسلمانان يكى از آيات قرآن را براى اموات بخواند، خداوند ثواب هفتاد پيامبر به او مى دهد، و كسى كه براى اهل قبور طلب رحمت و مغفرت نمايد خداوند او را از آتش جهنم نجات مى دهد و او را خندان وارد بهشت مى گرداند.۵

· حضرت حسين بن على (ع) فرمود: اگر كسى به زيارت اهل قبور برود بر مزار مسلمانان بگويد: خدايا اين ارواح فانى ، و اين جسدهاى پوسيده ، و اين استخوانهاى متلاشى شده را كه از دنيا رفته و به تو ايمان داشته اند به رحمت خود برسان و سلام مرا نيز بر آنها نازل گردان ؛ خداوند به عدد تمام بندگان خود از زمان خلقت آدم (ع) تا پايان دنيا براى او ثواب مى نويسد.۶

ج) فوایدی که ثواب زيارت را نصيب دو طرف نموده .

· حضرت صادق (ع) فرمود: حضرت امير المؤ منين (ع) فرموده : مردگان خود را زيارت كنيد؛ زيرا آنها از زيارت شما خشنود مى شوند، و شما هم حاجت هاى خود را هنگام زيارت قبور پدر و مادر از خدا بخواهيد؛ زيرا خداوند بواسطه دعائى كه بر مزار آنها مى كنيد حاجات شما را برآورده مى كند.۷

· حضرت صادق (ع) فرمود: هر مسلمانى كه به نيابت مردگان عمل صالحى انجام دهد خداوند ثواب آنرا براى خود او دو چندان مى كند و از آن عمل نفعى هم براى صاحب قبر مى فرستد.۸

منابع :

۱. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۲۹۶ حديث ۹.

۲. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حديث ۲۷

۳. وسائل ج ۳ ص ۹۳.

۴. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۲۹۶ حديث ۶

۵. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حديث ۲۹

۶. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حديث ۳۱

۷. كافى ج ۳ ص ۲۲۹ حديث ۱۰

۸. بحارالانوار ج ۸۲ ص ۶۲ حديث ۲، وسائل الشيعه ج ۲ ص ۶۵۵ حديث ۴.

موضوع:مثبت انديشي از ديدگاه علم روانشناسي واسلام
استاد راهنما :سركار خانم محمدي
استاد داور :جناب آقاي غفوري
محقق :ام البنين عشقي
تاريخ دفاع89/9/9

چكيده :

موضوع اين تحقيق مثبت‌انديشي از ديدگاه علم روانشناسي و اسلام است . مثبت انديشي يعني نيك انديشيدن درباره ديگران وحسن‌ظن به آنهاوبا‌ديگران به صورت مثبت برخوردكردن است . ومثبت‌گرايي به معناي داشتن‌نگرش‌ها ، افكار و رفتار و كرداري خوش بينانه در زندگي ، به عبارت ديگر مثبت انديشي همان ايمان و اعمال و اعتقاد و باور در زندگي به خداوند متعال است .
به طورقطع زماني كه خداوند انسان را آفريد تفكرسالم را نيز به او عطاكرد وحسن‌ظن به افراد ومقام قدسي خودراگوشزدكرده است . وهمچنين در فرهنگ متعالي اسلام ،دستورات وتوصيه‌هاي فراواني براي رسيدن به مثبت انديشي وجود دارد .
بنابراين مي توان گفت كه مثبت انديشي وحسن ظن يك مساله ساده و عادي نيست بلكه مواردي مانند جسم و روح و ايجاد تحول در اعتقادات افراد ،كاهش اثرات شديد بيماري هاي رواني ، تغيير در نوع تصميم گيري انسان و …..از طريق مثبت انديشي و تفكر مثبت قابل حل خواهد بود .
هدف اين تحقيق آشنايي افراد با آثار مثبت‌نگري و زمينه‌هاي رشد و تقويت آن در زندگي مي باشد ودرصدد پاسخگويي به اين سؤال مهم كه مثبت انديشي چه نقشي در زندگي انسان دارد وآيامي‌توان با آن‌مشكلات روحي‌ ،‌رواني ،‌جسمي‌ ،‌‌اخلاقي و اجتماعي راحل نمود . در اين راستا با استفاده از منبع روان شناسي ، اخلاقي ،تفسيري به نتايج زير دست يافتم :
كه مثبت‌انديشي موجب آرامش دل واطمينان قلب ،غلبه براضطرابها ،درمان بيماري رواني و افسردگي مي‌گردد . واميدرادرقلب‌انسان زنده مي‌كند وآينده بسيار روشني رادرمقابل اوقرار مي‌دهد .