توبه از گناهان با در نظر گرفتن شرایط و مقدماتی بسیار هموارتر از همیشه خواهد بود. گاهی اوقات انسان به خاطر عدم توجه به یک امر، عمری را در سرگردانی و ضلالت سپری می کند. برای بخشش گناهان پیامبر اسلام راهی بسیار سریع معرفی می کند:

شخصی خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم رسید و اسلام را پذیرفت . سپس سئوال کرد: اگر من گناه بزرگی مرتکب شده باشم توبه من پذیرفته می شود؟

آن حضرت فرمودند: خداوند توّاب و رحیم است. عرض کرد: ای رسول گناه من بسیار عظیم و بزرگ است.

حضرت فرمود: وای بر تو ! هر قدر گناه تو بزرگ باشد عفو خدا از آن بزرگتر است.

عرض کرد: اکنون که چنین می گویی بدان من در جاهلیت به سفر دوری رفته بودم در حالی که همسرم باردار بود. پس از چهار سال بازگشتم همسرم به استقبال من آمد. نگاه کردم دخترکی در خانه دیدم. پرسیدم دختر کیست؟ گفت دختر یکی از همسایگان است. من فکر کردم ساعتی بعد به خانه می رود. اما با تعجب دیدم به خانه خود نرفت، غافل از اینکه او دختر من است و مادرش این واقعیت را مکتوم و پنهان می دارد تا مبادا به دست من کشته شود. سرانجام گفتم راستش را بگو این دختر کیست؟ گفت به خاطر داری هنگامی که به سفر رفتی باردار بودم. این نتیجه همان حمل است و دختر تو می باشد. آن شب را با کمال ناراحتی خوابیدم. گاهی به خواب می رفتم و گاهی بیدار می شدم، صبح نزدیک شده بود از بستر برخاستم و کنار بستر دخترک رفتم در کنار مادرش به خواب رفته بود . او را از بستر بیرون کشیدم و بیدارش نمودم. گفتم همراه من به نخلستان بیا. او بدنبال من حرکت می کرد تا نزدیک نخلستان رسیدیم من شروع به کندن حفره ای کردم، او به من کمک می کرد که خاک را بیرون آورم. هنگامی که گودال آماده شد من زیر بغل او را گرفتم و در وسط حفره افکندم… در این هنگام هر دو چشم پیامبر پر از اشک شد…سپس دست چپم را به کتف او گذاشتم که بیرون نیاید و با دست راست خاک بر او می افشاندم او پیوسته دست و پا می زد و مظلومانه فریاد می کشید: پدر جان با من چه کردی؟ در این هنگام مقداری خاک به روی موهای صورت من ریخت او دستش را دراز کرد و خاک از صورتم پاک نمود ولی همچنان با قساوت خاک بر روی او می ریختم تا آخرین ناله هایش در زیر قشر عظیمی از خاک محو شد.

در این هنگام پیامبر در حالی که بسیار ناراحت و پریشان بود و اشکها را از چشم مبارک خویش پاک می کرد، فرمود: اگر نه این بود که رحمت خدا بر غضبش پیشی گرفته، لازم بود که هر چه زودتر از تو انتقام بگیرد.

سپس پیامبر از او پرسید آیا مادر داری؟ او در پاسخ گفت که ندارم . پیامبر فرمود خاله چطور ، داری؟ وی در پاسخ گفت آری دارم. حضرت به او گفت تا می تواند به خاله اش خدمت کند تا خداوند توبه ی وی را بپذیرد و او را عفو کند.

این موضوع، جایگاه رفیع مادر را نشان می دهد. چرا که رضایت کسی که حتی از نظر جایگاه نزدیک به مادر است نیز می تواند گناه به این بزرگی که نابخشودنی به نظر می رسد را مورد عفو قرار دهد.

یکی از ابزارهای زینتی برای زنان و مردان از قدیم الایام انگشتر بوده و هست. امّا آنچنان که از روایات دینی و از سیره پیامبر(ص) (۱) و ائمه طاهرین برمی آید جنبه تزئینی انگشتر در فرهنگ دینی به عنوان هدف اوّل و آخر نیست بلکه استفاده از انگشتر جنبه متذکّر بودن به اسماء الهی داشته و به نوعی پناهندگی به اسماء حضرت حق از مکائد شیطانی و غفلتها است.
علاوه بر این نقش انگشتر، خود علامت و نشان دهنده ویژگی هایی در مورد اولیاء خدا است. به همین دلیل نقش انگشتری آنان متفاوت از همدیگر بوده است.
از اقوال تاریخی نقل شده در مورد زندگی حضرت زهرا(س) ثابت می شود ایشان دارای انگشتری با جنس نقره و نقش مخصوص که مزیّن به اسماء متبرکه الهی یا پیامهای معنوی دیگر است، بوده اند.
نقش انگشتری آن حضرت “اَمِنَ الْمُتَوکِّلُون"؛ آنان که توکل می کنند، در امانند، بود.
و نیز گفته شده که نقش آن “اللَّهُ وَلِیُّ عِصْمَتی"؛ خداوند نگهدار و ولی عصمت و پاکی من است، بوده است.
گفته شده است که انگشتر حضرت نقره ای و نقش آن “نِعْمَ القادِرُ اللَّهُ و یا اَمِنَ المُتَوَکِّلُون” بود و یادآور شده اند که نقش این کلمات در نگین انگشتری تأثیر عجیبی در دفع دشمنان و نگهداری اموال و اولاد و بدن از شرّ انس و جن و شیاطین و تمام ناراحتی ها و آفات و بدیها و بلیات دارد.
و گفته شده است که نقش انگشتر آن حضرت نقش انگشتری حضرت سلیمان بن داوود یعنی “سُبْحانَ مَنْ اَلْجَمَ الْجِنَّ بِکَلِماتِهِ” بوده است.( ۲)

پی نوشت ها:
۱_(برای آشنایی بیشتر به کتاب حلیة المتقین و زندگی چهارده معصوم مراجعه کنید.)
۲_(فاطمه زهرا(س) شادمانی دل پیامبر، ص ۹۰۲.)

فواید دائم الوضو بودن

دیلمی از پیامبراکرم(ص) نقل می‌کند که خداوند می‌فرماید: «هر کسی وضویش را از دست بدهد و وضو نگیرد به من جفا کرده است و کسی که وضویش را از دست بدهد و دوباره وضو بگیرد و حداقل دو رکعت نماز نخواند بر من جفا کرده،‌ هر کس وضویش را از دست داد، تجدید وضو کرد و دو رکعت نماز خواند و پس از آن دعا نکرد بر من جفا کرده است و هر کس وضویش را از دست بدهد و پس از آن وضو بگیرد و نماز بخواند دعا کند و از حوائج دنیا و آخرتش چیزی بخواهد و من اجابت نکنم، من به او جفا کرده‌ام و من خدای جفاکار نیستم».

از نگاه اسلام انسان ها نسبت به یکدیگر حقوقی دارند که باید آنها را ادا کنند. حقوقی که اندیشمندان جهان بعد از ۱۴۰۰ سال اندکی از آن را به صورت ناقص درک کرده و به صورت حقوق بشر مطرح کرده اند.
معلی بن خنیس می گوید که به امام صادق عرض کردم حق مسلمان بر مسلمان چیست؟ فرمود : برای او هفت حق واجب است که همه آنها بر عهده برادرش واجب است و اگر برخی از آنها را تباه و ضایع کند ، از ولایت و اطاعت خدا بیرون رود ، و خدا از او بهره ( اطاعت و بندگی ) ندارد . عرض کردم ، قربانت ، آنها چیست ؟ فرمود:
ای معلی بن خنیس ، من بر تو نگرانم و میترسم ضایع گذاری و مراعات نکنی و بدانی و عمل ننمائی . عرض کردم : ( لا قوه الا بالله نیرویی جز از خدا نیست ) فرمود :

آسانترین آن حقوق این است که : آنچه برای خود دوست داری برای او هم دوست داشته باشی و آنچه برای خود نپسندی ، بر او نپسندی .
و حق دوم : آنکه از آنچه ناخرسند دارد دوری کنی و خوشنودی او را پیروی نموده فرمانش بری .
و حق سوم :آنکه با جان و مال و زبان و دست و پای خویش او را یاری کنی.
و حق چهارم : آنکه چشم و راهنما و ایینه او باشی .
و حق پنجم : آنکه تو سیر نباشی و او گرسنه یا سیراب نباشی و او تشنه یا پوشیده نباشی و او برهنه .
و حق ششم : آنکه اگر تو خدمتگزار داری و برادرت ندارد . واجب است خدمتگزارت را بفرستی که جامه هایش را بشوید و غذایش را درست کند و بسترش را مرتب نماید .
و حق هفتم :آنکه سوگندش را تصدیق کنی و دعوتش را بپذیری و در بیماریش از او عیادت کنی و بر جنازه اش حاضر شوی و چون بدانی حاجتی دارد ، در انجام آن سبقت گیری و او را مجبور نسازی که از تو بخواهد ، بلکه خودت پیش دستی کنی ، چون چنین کردی دوستی خود را به دوستی او پیوسته ای و دوستی او را به دوستی خود و آنگاهست که به آیه شریفه “المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض “عمل کرده ای .(۱)

حال این آسانترین در بین ما رعایت می شود. در برخی موارد نه تنها آنچه بر خود می پسندیم برای دیگران نمی پسندیم بلکه حق آنها را نیزناحق می کنیم. حقی که خدا نمی گذرد و بر خود مردم واگذار می کند و آنقدر مهم می شود که اگر ضایع شود به گفته ی امام صادق (ع) از ولایت و اطاعت خدا بیرون رفته است.

اگر ما به این روایات عمل کنیم و آنها را چراغ زندگی خود قرار دهیم به سعادت می رسیم و اگر از آن غافل شویم نه تنها ولایت خدا را از دست داده ایم بلکه به گفته ی پیامبر اکرم (ص) مفلس شده ایم که فرمودند: “از امّت من مفلس کسى است که با نماز و زکات و روزه وارد (محشر) مى‏شود در حالى که یکى را دشنام داده، دیگرى را تهمت زده، مال آن را خورده، خون این را ریخته و دیگرى را زده است، پس از حسنات او به این و آن داده مىیشود و اگر پیش از آن آنچه بر ذمّه اوست ادا شود حسناتش تمام گردد از گناهان آنها میگیرند و به حساب او مى‏گذارند و سپس در آتش انداخته میشود."(۲)

۱- اصول کافی . جلد سوم . کتاب الایمان و الکفر . ص ۲۴۶
۲- مسند احمد ؛ ج۲ ص: ۳۰۳ - صحیح مسلم ؛ ج۸ ص:۱۸

امام صادق علیه السلام می فرمایند: چون شيطان به قصد گمراه كردن تو با وسوسه ‏هايش به تو حمله ور شد ، خواست تو را از راه حق و ذكر حضرت اللّه باز دارد به خداى خود پناه ببر كه حضرت حق باطل را در برابر حق از بين میبرد و مظلوم را در برابر ظالم يارى میدهد.(۱)

همچنین خداوند در قرآن مجيد فرموده يقيناً او(شیطان) بر كسانى كه ايمان آورده‏ اند وهمواره بر پروردگارشان توكل میکنند ، تسلّطى ندارد .

با توجه به این سخنان امام صادق علیه السلام راه تشخیص وسوسه های شیطانی از الهام رحمانی سه چیز است .

۱ـ دوام مراقبت

مراقبت یعنی همواره باید سعی کنیم خود را در محضر حق تعالی ببینیم و از او غافل نشویم و مراقب باشیم که شیطان راه نفوذی بر ما پیدا نکند چرا که او قسم خورده از کوچک ترین فرصتی برای وسوسه ی ما استفاده کند.

۲ـ هراس از عظمت و قدرت خدا

یعنی از خدايى كه بر درون و برون ما آگاه است خوف عذاب داشته باشیم و احساس کنیم در محضر خدا هستیم و خداوند یک به یک اعمال ما را به ما متذکر می شود و زندگی ما همانند فیلم ثبت می شود و خدا کوچک ترین افکار درون ما آگاه است.

۳ـ كثرت ياد حق در همه اوقات

خداوند در آیه های متعددی از قرآن ما را به ذکر کثیر دعوت می کند و در آيه ۲۸ سوره رعد كه همان آيه شريفه “الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكرِ اللَّهِ أَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ"( آنها كسانى هستند كه ايمان آورده و دلهايشان به ياد خدا آرامش مى‏ گيرد، آگاه باشيد كه تنها با ياد خدا دلها آرام مي گيرد) به بيان يك اصل كلي و مهم مي پردازد و آن توجه انسان به ياد و ذكر او و در نهايت دستيابي به اطمينان و آرامش قلبي می داند.

آیت الله حق شناس (ره) نیز راه تمیز دادن وسوسه ی شیطان را این سه عمل می داند و می فرمودند که :"این سه را مراقبت کنید ان شاالله می فهمید که شیطان چه وقت می آید و وسوسه های شیطانی را از الهام ربانی تشخیص خواهید داد.(۲)

۱- شرح جامع مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه جلد ۹

۲- کتاب زملک تا ملکوت صفحه ۱۴۲