امام صادق علیه السلام می فرمایند: چون شيطان به قصد گمراه كردن تو با وسوسه ‏هايش به تو حمله ور شد ، خواست تو را از راه حق و ذكر حضرت اللّه باز دارد به خداى خود پناه ببر كه حضرت حق باطل را در برابر حق از بين میبرد و مظلوم را در برابر ظالم يارى میدهد.(۱)

همچنین خداوند در قرآن مجيد فرموده يقيناً او(شیطان) بر كسانى كه ايمان آورده‏ اند وهمواره بر پروردگارشان توكل میکنند ، تسلّطى ندارد .

با توجه به این سخنان امام صادق علیه السلام راه تشخیص وسوسه های شیطانی از الهام رحمانی سه چیز است .

۱ـ دوام مراقبت

مراقبت یعنی همواره باید سعی کنیم خود را در محضر حق تعالی ببینیم و از او غافل نشویم و مراقب باشیم که شیطان راه نفوذی بر ما پیدا نکند چرا که او قسم خورده از کوچک ترین فرصتی برای وسوسه ی ما استفاده کند.

۲ـ هراس از عظمت و قدرت خدا

یعنی از خدايى كه بر درون و برون ما آگاه است خوف عذاب داشته باشیم و احساس کنیم در محضر خدا هستیم و خداوند یک به یک اعمال ما را به ما متذکر می شود و زندگی ما همانند فیلم ثبت می شود و خدا کوچک ترین افکار درون ما آگاه است.

۳ـ كثرت ياد حق در همه اوقات

خداوند در آیه های متعددی از قرآن ما را به ذکر کثیر دعوت می کند و در آيه ۲۸ سوره رعد كه همان آيه شريفه “الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكرِ اللَّهِ أَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ"( آنها كسانى هستند كه ايمان آورده و دلهايشان به ياد خدا آرامش مى‏ گيرد، آگاه باشيد كه تنها با ياد خدا دلها آرام مي گيرد) به بيان يك اصل كلي و مهم مي پردازد و آن توجه انسان به ياد و ذكر او و در نهايت دستيابي به اطمينان و آرامش قلبي می داند.

آیت الله حق شناس (ره) نیز راه تمیز دادن وسوسه ی شیطان را این سه عمل می داند و می فرمودند که :"این سه را مراقبت کنید ان شاالله می فهمید که شیطان چه وقت می آید و وسوسه های شیطانی را از الهام ربانی تشخیص خواهید داد.(۲)

۱- شرح جامع مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه جلد ۹

۲- کتاب زملک تا ملکوت صفحه ۱۴۲