انتظار: ديده به راه دوختن است،
لحظه شماري کردن براي ديدار کسي يا انجام واقعه اي است،
به اميد کسي يا چيزي ماندن است،
چشم داشتن و توقّع کاري يا حادثه اي است،
نگران شخص عزيزي يا امر مهمّي بودن است.
انتظار: اميدواري، چشم به راهي، آمادگي، نگراني، چشم داشت و درنگ است.
امّا انتظار مهدي (عليه السلام): همه اين ها و فراتر از اين هاست.

انتظار مهدي (عليه السلام): ايمان به «غيب» اقرار به «ولايت» و باورداشت حق حاکميت «قرآن» است.
عصاره «يقين»، چکيده «تقوي» و خلاصه «عمل صالح» است.
عشق به «زيبايي ها»، التزام به «خوبي ها» و شوق به «کمالات» است.
«تلاش» براي «يافتن»، «مقاومت» براي «رسيدن» و «جهاد» براي «ساختن» است.

انتظار مهدي (عليه السلام): روايت «اشتياق»، حديث «جستجو» و قصّه «وصل» است.
انتظار مهدي (عليه السلام): اقتداي به او، بيعت با او، و سرسپاري به فرمان اوست. رمز پايداري، سرّ استقامت و راز جانبازي در راه اوست.
انتظار مهدي (عليه السلام): «عامل رشد»، «پشتوانه مقاومت» و «ضامن پيروزي» پيروان امامت است.
انتظار مهدي (عليه السلام): سنگرباني «عقيده»، مرزباني «انديشه» و مبارزه در راه پاسداري از «فرهنگ اسلام و ولايت» است.



انتظار مهدي (عليه السلام): انتظار روز ظهور اوست و انتظار روز ظهور او، انتظار غلبه اسلام و قرآن است و انتظار غلبه اسلام و قرآن، انتظار تحقق وعده هاي خداوند است.

1. لسان العرب، مجمع البحرین، مفردات راغب، المنجد، دهخدا،معین.

انتظار، مفهومي اسلامي، وارزشي فرهنگي است که از آن، رفتار فرهنگي معيّني سرچشمه مي‏شود.
گاه مردم از انتظار برداشت منفي مي‏کنند که در اين صورت، انتظار به مفهومي براي تخدير ومانعي براي حرکت تبديل مي‏شود، وگاه نيز از آن برداشت مثبت دارند که در اين صورت عاملي از عوامل حرکت وقيام وانگيزش در زندگي مردم خواهد بود.
بنابراين ناچاريم که از مسأله انتظار تصوّر شفّاف ودقيقي داشته باشيم، وهمين نکته وظيفه اساسي ما در اين پژوهش [تاريخي‏] است.
انتظار، يک فرهنگ ومفهومي فرهنگي است که در ساختار ذهني، اسلوب انديشه، شيوه زندگي وچگونگي نگرش ما به آينده به شکل فعّال ومؤثري دخالت داشته ودر ترسيم خط سياسي‏اي که براي حال وآينده خود رقم مي‏زنيم، تأثيرگذار است.
قريب به هزار وصد سال است که انتظار در زندگي ما ريشه فرهنگي خود را گسترده است؛ زيرا غيبت صغري در سال 329 ه. به پايان رسيد واز آن تاريخ تقريباً هزار وصد سال گذشته است.
در طول اين مدّت، مسأله انتظار به گونه مؤثّري در ساختار انديشه سياسي وانقلابي ما دخالت داشته است. اگر بدون عامل انتظار به تاريخ سياسي وانقلابي خود بنگريم، اين تاريخ بلند، جايگاه ديگري خواهد داشت.
اگر کسي در «دعاي ندبه» تأمّل کند - دعايي که مؤمنان پيوسته در روزهاي جمعه قرائت مي‏کنند - به عمق مسأله انتظار وبه ميزان نفوذ آن در روح مؤمنان وانديشه وروش فکري وانقلابي آنان پي خواهد برد.

امّا احاديث انتظار امام مهدي(عج) نزد شيعه اماميه، فراوان است ومتواتر که دسته‏اي از آن‏ها از طرق صحيح به ما رسيده است.
برخي دانشمندان اين احاديث را به شيوه‏اي علمي وارزشمند گردآوري کرده‏اند، همانند «شيخ لطف‏الله صافي گلپايگاني» در کتاب گرانسنگش «منتخب الاثر»، همچنين «شيخ علي کوراني» در «موسوعة الامام المهدي» [1]  وديگران.
ما هم‏اکنون درصدد نقل اين روايات از طريق تشيع يا تسنّن نيستيم. موضوع اين پژوهش نيز در مورد احاديث وارد در موضوع امام مهدي(عج) ومناقشه در آن‏ها از حيث سند ودلالت نيست، بلکه در اين تحقيق مسأله ديگري را مي‏جوييم. مسأله احاديث وارد در مورد امام مهدي (عليه‏السّلام) را به مجال مخصوصش در کتاب‏هاي حديثي وامي‏گذاريم.
اما مسأله‏اي را که هم‏اکنون - به خواست خدا - از آن سخن خواهيم گفت، اين بحث است:
1.معجم احادیث الامام المهدی، تالیف هیأت علمی مؤسسه معارف اسلامی زیر نظر شیخ علی کورانی،نشر مؤسسه معارف اسلامی، چاپ اول،51411.

انتظارِ «مهديِ نجات‏بخش» (عليه‏السّلام) اختصاص به شيعه ندارد، روايات متواتر بسياري درباره مهدي(عج) از طرق اهل سنّت با سندهاي صحيح ومستفيض در دست است که نمي‏توان در آن‏ها تشکيک کرد، چنان که از طرق شيعه اماميه نيز چنين رواياتي رسيده است.
«عبدالرحمن ابن خلدون» - از دانشمندان قرن نهم هجري - صاحب «مقدمه» مشهوري که بر کتاب «اَلْعِبَر» [1]  نوشته، مي‏گويد:
«بدان که مشهور اهل اسلام در طول اعصار بر اين عقيده‏اند که به ناچار در آخرالزمان مردي از اهل بيت ظهور خواهد کرد که دين را تأييد کند وعدالت را ظاهر سازد ومسلمانان از وي پيروي کنند. او بر ممالک اسلامي استيلا خواهد يافت ونام مقدّسش «مهدي (عج)» است. خروج دجّال وحوادث ديگر پس از آن، واين که «عيسي‏ (عليه‏السّلام)» در پي او خواهد آمد ودجّال را خواهد کشت يا با او خواهد آمد ودر کشتن دجّال ياور وي خواهد بود ودر نمازش به مهدي (عليه‏السّلام) اقتدا خواهد کرد از نشانه‏هاي ثابت ظهور است که در منابع روايي صحيح ذکر شده است.» [2] .
شيخ عبدالمحسن العبّاد - مدرّس دانشگاه اسلامي مدينه منوّره - در بحثي ارزشمند مي‏گويد:
«در پي حادثه دردناک حرم، سؤال‏هايي مطرح شد. برخي دانشمندان در راديو وروزنامه‏ها درستيِ بسياري از سخنان رسيده از رسول خدا (صلّي‏ اللّهُ‏ عليه‏ و آله‏ و سلّم) را درباره حضرت مهدي (عليه‏السّلام) تأييد کردند مانند شيخ عبدالعزيز بن صالح، امام وخطيب مسجد نبوي. شيخ عبدالعزيز بن عبدالله بن باز - رئيس اداره پژوهش‏هاي علمي ودعوت وارشاد - نيز در يکي از روزنامه‏ها حادثه حرم را با استناد به احاديث صحيحِ مستفيض از رسول اکرم (صلّي‏ اللّهُ‏ عليه‏ و آله‏ و سلّم) به اثبات رسانيد.»
شيخ عبدالمحسن العبّاد مي‏افزايد:
«من اين رساله را به منظور تبيين سخن خروج مهدي آخرالزمان - که روايات صحيحي بر آن دلالت دارد ودانشمندان اهل سنّت از قديم وجديد، مگر ندرتاً، بر آن بوده‏اند - به رشته تحرير درآورده‏ام.» [3] .
ابن حجر هيثمي در «الصواعق المحرقّه» در تفسير سخن خداوند تعالي: «وَ اِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِها…» [4]  مي‏نويسد:
«مقاتل وپيروان وي از مفسّران، گفته‏اند اين آيه درباره حضرت مهدي (عليه‏السّلام) نازل شده است، واحاديثي که تصريح به اين نکته دارند که وي از اهل بيت پيامبر اکرم (صلّي‏ اللّهُ‏ عليه‏ و آله‏ و سلّم) است، خواهد آمد، بنابراين در آن دلالتي است بر برکت در نسل فاطمه وعلي - رضي الله عنهما - واين که از آنان فرزندان پاکيزه فراواني ظهور خواهد کرد وخداوند نسل آنان را مفاتيح حکمت ومعادن رحمت قرار داده است. راز اين نکته اين است که رسول اکرم (صلّي‏ اللّهُ‏ عليه‏ و آله‏ و سلّم) براي علي وفاطمه وفرزندانش دعا کرد تا از شرّ شيطان رانده شده محفوظ مانند.» [5] .
«شيخ ناصرالدين الباني»، از شيوخ معاصر حديث، در مجله «التمدن الاسلامي» مي‏نويسد:
«امّا مسأله مهدي (عليه‏السّلام)، بايد دانست که درباره خروج (قيام) وي احاديث صحيح فراواني نقل شده است. بخش وسيعي از آن‏ها داراي اسانيد تأييد شده‏اي هستند که نمونه‏هايي از آن‏ها را در اينجا نقل مي‏کنيم.» [6] .
سپس دسته‏اي از اين احاديث را متذکر مي‏شود.

1.عنوان کامل این کتاب"العبر و دیوان المبدأ و الخبر فی ایام العرب والعجم و البریر” است.

2. مقدمه ابن خلدون،ص311

3. مجله الجامعة الاسلامیة- شماره45

4. سوره زخرف،آیه61

5. ابن حجر میثمی،الصواعق المحرقة،ج1،ص240

6. مؤلف محترم در اینجا شماره مسلسل مجله را ذکر نکرده است.(مترجم)

“  گرفته شده از سی دی موعود”

در عهد قديم از کتاب مقدّس، مي‏خوانيم:
«از وجود اشرار وظالمان دلتنگ مباش که به زودي ريشه ظالمان بريده خواهد شد، ومنتظران عدل الهي زمين را به ميراث برند وآنان که لعنت شده ‏اند، پراکنده شوند، وصالحان از مردم همان کساني هستند که زمين را به ميراث برند وتا فرجام حيات جهان در آن زيست کنند.» [1] .
همين حقيقتي که در کتاب مقدّس آمده، در قرآن کريم نيز تکرار شده است:
«وَلَقَدْ کَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ اَنَّ الْاَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ» [2] .
«وبي‏گمان، در زبور، پس از تورات نوشتيم که زمين را بندگان شايسته ما به ارث خواهند برد.»

1.کتاب مقدس سفر مزامیر داوود مزمور 37.

2.سوره انبیا،آیه 105