از امام محمدبن علی الرضا (علیه‌السلام) روایت شده است که فرمودند: «لَا تَکُنْ وَلِیّاً لِلَّهِ فِی الْعَلَانِیَةِ عَدُوّاً لَهُ فِی السِّرِّ.» در ظاهر و آشکار،‌ خودت را دوست خداوند نشان مده، (‌در حالی که)‌ در پنهان و در درون، دشمن خدا باشی. (۱)

به بیان دیگر از کسانی مباش که در باطن به دین و احکام عملی ان اعتقادی ندارد در ظاهر، ‌ظاهرسازی می‌کند و خودش را متشرّع جلوه می‌دهد. چه بسا کسانی که از نظر باطن مشکل دارند و ‌ظاهرشان هم مثل باطنشان است،‌ از این افراد بهتر هستند. چراکه اگر توبه کنند، امد است بیشتر مورد ‌مغفرت الهی قرار بگیرند.

امام محمدتقی (علیه‌السلام) برای رهایی از این رذیله اخلاقی نیز توصیه‌ای داشته و می‌فرمایند: « مومن به سه خصلت نیاز دارد: توفیقی از طرف خداوند، موعظه گری از درون و پذیرش نصیحت و خیرخواهی دیگران نسبت به خودش (۲)
توبه حقیقی
کسی که در دنیا بعد از گناه، خود را سرزنش می‌کند احتمال بازگشتش به آن گناه کم می‌شود و در حقیقت این سرزنش همان توبه حقیقی و جلب توفیق الهی است.

برای خودت منبر برو!
تا انسان اهل سرزنش کردن خود نباشد و به سرزنش وجدان خود پس از گناه توجهی نکند، ، هیچ موعظه ای در او اثر نخواهد بخشید خوب است انسان فقط دیگران را نصیحت نکند بلکه گاه گاهی با خود خلوت کند. گناهان خود هرچند بسیار کوچک را بر شمرده و همه اعمال خود را به دقت بررسی کند.

نصیحتی کنمت بشنو و بهانه مگیر!
انسان به هر مرتبه ای از علم و آگاهی هم برسد باز هم نیازمند پند و نصیحت دیگران است و چه نصیحت کننده ای؛ بهتر و دلسوزتر از پدر و مادر. پدر و مادر مطمئنا جز خیر و صلاح فرزند خود را نمی‌خواهند و بسیار بجاست که انسان در هر مرتبه و جایگاهی که قرار داد گوش شنوایی برای نصیحت خیرخواهان داشته باشد.

______________________________________________
پی نوشت ها:
۱- بحارالانوار ج ۷۵ ص ۳۶۵
۲- بحار الانوار ج۷۵ ، ص ۳۵۸
۳- برداشتی از درس اخلاق حاج آقا مجتبی آقا تهرانی