در هر جامعه ای نیاز به رهبر و حاکم امری ضروری و بدیهی و اجتناب نا پذیر است ، چنانچه حضرت امیر (ع) می فرمایند : «لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِيرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ » مردم باید رهبر داشته باشند ، نیکوکار یا طبهکار ( نهج البلاغه خطبه ۴۰ )

در عمل نیز می بینیم که اولین حاکم جامعه اسلامی خود رسول الله (ص) هستند و ایشان نیز پس از خود حضرت علی (ع) را امام و حاکم بر امت اسلام معرفی می کنند و البته مشخص است که انتخاب حضرت امیر به عنوان حاکم نظر شخصی پیامبر نبوده است چراکه « وَ مَا يَنطِقُ عَنِ الهَْوَى، إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌ يُوحَى‏(نجم ۳ و ۴) آنچه پیامبر می گوید از روی هوای نفس نیست ، آنچه میگويد چيزى جز وحى كه بر او نازل شده نيست‏ .

و این خود مدلولی بر پیوند نا گسستنی دین از سیاست است .

اما در زمانی که که دسترسی به پیامبر و امام معصوم نیست چه باید کرد ؟

در این زمان بنابر روایات صادره از اهل بیت و ادله عقلی به ولی فقیه رجوع می شود چرا که فقهای عادل و جامع الشرایط جانشینان پیامبر هستند .

اما در وضعیت جهان فعلی شاید به مصلحت نباشد که اداره ی امور کشور به دست ولی فقیه باشد و مجبور باشید که ولی فقیه را به عنوان سرپرست قوا و فرمانده کل قوا قرار دهیم و امور اجرایی را به فرد دیگری بسپاریم که البته این نیز از شئون ولی فقیه است که به فرد دیگری به نام رئیس جمهور تنفیذ می کند .

حال که انتخاب رئیس جمهور بر عهده مردم است بسیاری از افراد سود جو از این فرصت استفاده کرده اند و با فریب مردم و تغییر معیار ها و دادن وعده و وعید و شعار و … سعی در بدست آوردن آرای مردم دارند و گاهی نیز موفق بوده اند .

چه ملاکهایی برای انتخاب وجود دارد ؟

بهترین ملاکهای برای مسئولیت ، ملاکهایی هستند که از سوی معصوم تعیین شده، اکنون ما به نامه امام علی علیه السلام به مالک اشتر مراجعه می کنیم که در آن شرایط حاکم و فرمانده به خوبی بیان شده .

اوصاف یک مسئول و کارگزار حکومت اسلامی عبارتند از:

۱- کسی که برای خدا و پیامبر و امام خود خیرخواه ترین فرد است .

۲- پاک دامن ترین مردم است

۳ - حیا دارد

۴ - کم طمع است

۵ - دارای حسن خلق است

۶ - اهل دانش است

۷- اهل تدبیر و سیاست است

۸ - عاقبت نگر است

۹ - صاحب تجربه است

۱۰ - دارای حسن سابقه است ( و نسبت به دیگران در انقلابی بودن و خدمت به اسلام سبقت دارد)

۱۱ - صاحب فتوّت است( دارای سفره گسترده و کسی که از دسترنج خود می بخشد و اهل کار خیر است)

۱۲ - از خاندان پارسایان است و اصالت خانوادگی دارد

۱۳ - دارای شخصیتی قوی و اثرگذار است

۱۴- امانت دار و به امانت داری شناخته شده است

۱۵- بزرگ منش است

۱۶- بردباری و صعه ی صدرش زیاد است

۱۷- پوزش ها را می پذیرد

۱۸ - دیر به خشم می آید

۱۹ - شجاع و دلیر است

۲۰- در برابر قوی دستان تسلیم نمی شود و سازش نمی کند .

۲۱ - نا توانی او را سست نمی کند

۲۲- بزرگی کار او را نا توان نمی کند

۲۳- بسیاری کار او را پریشان نمی کند

۲۴ - درشتی او را بر نمی انگیزد

۲۵ - بر نا توانان رحم می کند

این ملاکهای بیان شده هر کدام به تنهایی تاثیر بسیاری در یک شخص دارد به ویژه که آن شخص حاکم جامعه اسلامی باشد و نبود هر یک از این وصف ها تاثیر منفی بر مدیریت او خواهد داشت ، چنانچه اگر به تاریخ انقلاب نگاه کنیم و مسئولین را با این معیار ها بسیجیم می بینیم که نکات قوت و ضعف آنها ریشه در داشتن یا نداشتن این اوصاف دارد .

حال در این قحط الرجال که هر کس که چند صباحی مسئولیت خرد و کلانی داشته به خود جرات می دهد و میخواهد بر تخت حکومت بر شیعیان تکیه زدن و پا جا پای مالک اشتر ها و سلمان ها و … بنهد .

اما باید معیار ها و ملاک ها را شناخت و بر اساس آن افراد را سنجید

َ إِنَّ دِينَ اللَّهِ لَا يُعْرَفُ بِالرِّجَالِ بَلْ بِآيَةِ الْحَقِّ وَ اعْرِفِ الْحَقَّ تَعْرِفْ أَهْلَه‏

دين خدا با افراد سنجيده نمى ‏گردد، بلكه نشانه‏ هاى حق، را بايد، معيار بگيرى، وحق را بشناسى، تا اهل آن را تميز دهى‏.(ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج‏۲، ص: ۱۶۷)