شاید از همان روزهای آغازین ماه محرم بود که در فضای مجازی (بیشتر در شبکه های اجتماعی مخصوص گوشی ‌های تلفن همراه) متن هایی با مضمون مشابه با عنوان “پیام امام حسین علیه السلام به مردم ایران” به سرعت دست به دست شد. این پیام به شیعیان می گفت که چرا بجای خرج های هنگفت و بیهوده برای نذری در این ایام این پول ها صرف امور خیریه و ایتام و غیره نمی کنید؟
بعضی ها هم در پاسخ این پیام ها می نوشتند که چرا نگارندگان این مطالب خودشان از هزینه های سفرهای داخلی و خارجی و شمال و کیش و چشم و هم چشمی های نوروزی شان کم و خرج ایتام نمی کنند!؟
بماند که غالب هزینه های مراسم عزای امام حسین (ع) و نذری را افراد طبقه متوسط و پایین جامعه می دهند و هرکس بنا به وسعش مبلغی می گذارد و جمع این پولها شاید قابل توجه باشد نه تک تک آنها.

در اینجا تنها به سه نکته اشاره می نماییم:
* شاید با خواندن پیام های اینچنینی برخی در اصل موثر و مورد تایید بودن نذر هم شک کنند. لذا توجه به روایت زیر را توصیه می کنیم:
امام صادق(ع) در روايتی در شأن نزول آيه «يوفون بالنذر» فرموده است: هنگامي كه امام حسن(ع) و امام حسين(ع) مريض بودند، روزي پيامبر خدا(ص) به ملاقات آنها آمد و به علي(ع) فرمود: خوب است جهت سلامتي فرزندانت نذر نمايي. علي(ع) فرمود: من نذر مي كنم، چنانچه اين دو بهبود يابند، سه روز را به جهت تشكر از خداوند روزه بدارم. سپس فاطمه(س) و همچنين فضه كه كنيز آنها بود، همين نذر را تكرار نمودند و خداي متعال لباس عافيت را به اندام آن دو امام پوشاند و ايشان نيز روزه گرفتند. (ميزان الحكمه، ج ۱۰، ص ۴۸) البته همانطور كه می دانید داستان اطعام ايشان به فقير و مسكين و اسير که در سوره انسان بيان شده نیز به همین جریان اشاره دارد.
قرآن کریم نیز غیر از این آیه به موضوع نذر در آیاتی اشاره دارد از جمله در آيه ۳۵ سوره آل عمران گزارش مي كند كه همسر عمران نذر مي كند تا فرزندش را براي خدمت در راه خدا آزاد كند و خداوند نذرش را پذيرفت و آن زن مومن، فرزندش مريم(س) را به خدمت خانه خدا فرستاد.

** حال در اینکه آیا این نذوراتی که در ماه محرم می شود مصداق اسرافند یا خیر؟ پاسخ خیر است زیرا امام صادق علیه السلام می فرمایند: «هركس مالى را در غير طاعت خداوند خرج كند، اسرافكار و هر كس كه در راه خير خرج نمايد، ميانه رو است.» (تفسیر العیاشی ج ۲ ، ص ۲۸۸)
پس این نذورات نه اسرافند و نه بی ثمر. اینکه برخی در این پیام ها بگویند این نذورات بی فایده اند سخن کاملاً غلطی است.

*** اما این را باید بپذیریم که فرهنگ نذر در بین ما خوب جا نیفتاده و تا سخن از نذر می شود همه ذهنشان متمرکز در خوراکی ها می شود! حال آنکه نذر غذا تنها یکی از انواع انواع نذر است و دیدیم که حضرت علی (ع) و اهل بیتش همگی نذر روزه نمودند. چه بسا موارد دیگر نذر مانند نذر روزه، نذر صلوات، نذر دادن صدقه دادن، نذر گناه نکردن در یک روز و… تاثیر و ثوابش بیش از نذر غذا باشد. البته هرچیز در جای خود نیکوست و مثلاً هیاتی که تا ساعت ده شب مراسم دارد چه بهتر که غذا هم بدهد تا افراد خانواده همه با هم بتوانند از مراسم بهره ببرند و زن مجبور نباشد در خانه به پخت غذا مشغول شود.
حتی نذرهای فرهنگی هم می توان انجام داد که قطعاً اجر و ثواب و اثر مضاعفی دارند. مثلاً نذر کنیم امسال صد جلد از فلان کتاب یا جزوه در ارتباط با قیام امام حسین (ع) یا مضامین مفید دیگر را در هیات محل توزیع نماییم.