دستاوردهاى دعا چيست؟ وقتى ما با خدا سخن مى‌گوييم، او را نزديك خود احساس مى‌كنيم، مخاطب خود مى‌دانيم و با او حرف مى‌زنيم، اين دستاوردها از جمله‌ى فوايد و عوايد دعاست. زنده نگهداشتن ياد خدا در دل، غفلت را - كه مادر همه‌ى انحراف‌ها و كجى‌ها و فسادهاى انسان، غفلت از خداست - مى‌زدايد. دعا غفلت را از دل انسان مى‌زدايد؛ انسان را به ياد خدا مى‌اندازد و ياد خدا را در دل زنده نگه مى‌دارد. بزرگترين خسارتى كه افراد محروم از دعا مبتلاى به آن مى‌شوند، اين است كه ياد خدا از دل آنها مى‌رود. نسيان و غفلت از خداى متعال براى بشر بسيار خسارتبار است. در قرآن چند آيه در اين‌باره ذكر شده و بحث مفصلى دارد.

دستاورد دوم دعا، تقويت و استقرار ايمان در دل است. خصوصيت دعا اين است كه ايمان را در دل پايدار و مستقر مى‌كند. ايمانِ قابل زوال در مواجهه‌ى با حوادث عالم و سختى‌ها، خوشى‌ها، تنعم‌ها و حالات گوناگون انسان، در خطر از بين رفتن است. مى‌شناسيد كسانى را كه ايمان داشتند؛ اما در مواجهه‌ى با مال دنيا، با قدرت دنيا، با لذات جسمى و شهوات قلبى، ايمان از دست آنها رفت. اين، ايمان متزلزل و غيرمستقر است. خصوصيت دعا اين است كه ايمان را در دل انسان مستقر و ثابت مى‌كند و خطر زوال ايمان با دعا و استمرار توجه به خداى متعال از بين مى‌رود.

سومين دستاورد، دميدن روح اخلاص در انسان است. با خدا سخن گفتن و خود را نزديك او ديدن، به انسان روح اخلاص مى‌دهد. اخلاص يعنى كار را براى خدا انجام دادن. همه‌ى كارها را مى‌شود براى خدا انجام داد. بندگان خوب خدا همه‌ى كارهاى معمولىِ روزمره‌ى زندگى را هم با نيت تقرب به خدا انجام مى‌دهند و مى‌توانند. بعضى هم هستند كه حتّى قربى‌ترين و عبادى‌ترين كارها - مثل نماز - را نمى‌توانند براى خدا انجام دهند. بى‌اخلاصى، درد بزرگى براى انسان است. دعا روح اخلاص را در انسان مى‌دمد.

دستاورد چهارم دعا، خودسازى و رشد فضايل اخلاقى در انسان است. انسان با توجه به خدا و با حرف زدن با خداى متعال، فضايل اخلاقى را در خود تقويت مى‌كند؛ اين خاصيت قهرى و طبيعى انس با پروردگار است؛ بنابراين دعا مى‌شود پلكان عروج انسان به سمت كمالات. متقابلاً دعا رذايل اخلاقى را از انسان مى‌زدايد؛ حرص و كبر و خودپرستى و دشمنى با بندگان خدا و ضعف نفس و جبن و بى‌صبرى را از انسان دور مى‌كند.

دستاورد پنجم دعا، ايجاد محبت به خداى متعال است. دعا عشق به خداى متعال را در دل زنده مى‌كند. مظهر همه‌ى زيبايى‌ها و خوبى‌ها ذات اقدس پروردگار است. دعا و انس و تكلم با خداى متعال، اين محبت را در دل به‌وجود مى‌آورد.

دستاورد ششم دعا، دميدن روح اميد در انسان است. دعا به انسان قدرت مقاومت در مقابل چالشهاى زندگى را مى‌دهد. هر كس در دوران زندگى خود با حوادثى مواجه مى‌شود و چالش‌هايى پيدا مى‌كند. دعا به انسان توانايى و قدرت مى‌دهد و انسان را در مقابل حوادث مستحكم مى‌كند؛ لذا در روايت از «دعا» تعبير شده است به سلاح. از نبى مكرم نقل شده است كه فرمود: «الا ادلّكم على سلاح ينجيكم من اعدائكم»؛ اسلحه‌يى را به شما معرفى كنم كه مايه‌ى نجات شماست؛ «تدعون ربّكم باللّيل و النّهار فانّ سلاح المؤمن الدعاء». در مواجهه‌ى با حوادث، توجه به خداى متعال، مثل سلاح برّنده‌يى در دست انسان مؤمن است. لذا در ميدان جنگ، پيغمبر مكرم اسلام همه‌ى كارهاى لازم را انجام مى‌داد؛ سپاه را مى‌آراست، سربازان را به صف مى‌كرد، امكانات لازم را به آنها مى‌داد، توصيه‌هاى لازم را به آنها مى‌كرد، اشراف فرماندهىِ خودش را اعمال مى‌كرد؛ اما در همان وقت هم وسط ميدان زانو مى‌زد، دست به دعا بلند مى‌كرد، تضرع مى‌كرد، با خداى متعال حرف مى‌زد و از او مى‌خواست. اين ارتباط با خدا، دل انسان را مستحكم مى‌كند.

دستاورد ديگر دعا، برآمدن حاجات است. يكى از دستاوردهاى دعا اين است كه حاجاتى كه انسان دارد، از خداى متعال مى‌خواهد و خدا آن حاجات را برآورده مى‌كند. البته همه‌ى خواص دعا اين نيست؛ اين هم يكى در كنار بقيه‌ى دستاوردهاى دعاست. فرمود: «اسألوا اللَّه من فضله»؛ از خداى متعال بخواهيد و نيازهاى خودتان را از او بطلبيد. در دعاى ابوحمزه‌ى ثمالى از قول امام سجاد (عليه‌السّلام) اين‌طور عرض مى‌شود: «و ليس من صفاتك يا سيّدى أن تأمر بالسّؤال و تمنع العطيّة و انت المنّان بالعطيّات على اهل مملكتك»؛ تو به بندگانِ خودت دستور بدهى كه از تو بخواهند، اما بنا داشته باشى كه خواسته‌ى آنها را عملى نكنى؛ اين امكان ندارد. وقتى خداى متعال به من و شما امر مى‌كند كه از او بخواهيم و طلب كنيم، معنايش اين است كه خداى متعال تصميم دارد كه آنچه را مى‌خواهيم، به ما بدهد. لذا در روايت است كه: «ما كان اللَّه ليفتح لعبد الدّعاء فيغلق عنه باب الاجابة واللَّه اكرم من ذلك»؛ خداى متعال كريم‌تر از آن است كه باب دعا را باز كند، اما باب اجابت را ببندد.

رسول الله(ص)میفرماید:

هرکس که میخواهد خداوند در مشکلات و مصیبت ها به فریادش برسد و به او توجه کند

پس در آسایش و راحتی ودر هنگام خوشی خدا را بخواند و بسیار دعا کند.

و نیز میفرماید که بهترین زمان آخر شب و نزدیکترین حالت به خدا در حال سجده است

اگر توانستی از کسانی باش که در آن ساعت خداوند را یاد می کنند.

برگرفته از سایت فانوس خيس

حدود ۳۷ سال پیش که من طلبه گمنامی بودم، شخصیت مشهوری مثل دکتر بهشتی با من تماس گرفت و گفت: «حرف مهمی با شما دارم، می‌خواهم از تهران به قم بیایم، یک ساعت هم مهمان شما خواهم بود، آن زمان کسی خانه‌تان نباشد.» ایشان سر موعد تشریف آوردند. گفتند: «باید به شما یک تبریک بگویم و یک خطر را هشدار دهم. تبریک به خاطر اینکه معلم خوبی هستی و خطر اینکه شما از معلمی دست برداری و منبری بشوی. چون به منبری‌ها پول می‌دهند من می‌ترسم بعد از مدتی پول خوبی به شما بدهند که به شما بچسبد و دیگر تخته سیاه و معلمی را کنار بگذاری.»

بعد از من پرسید که خودم و خانواده‌ام چقدر در ماه خرج دارم. من خرج خودم را گفتم. ایشان گفت: «من ماه به ماه این پول را به حساب شما می‌ریزم که شما بدون دغدغه فقط به معلمی بپردازی و منبری نشوی.» از ایشان پرسیدم این پول از کجا می‌آید؟ ایشان گفت: «سهم امام است.» گفتم زندگی ما زاهدانه نیست. به هر حال خانه ما آن زمان منزل قشنگی بود. فرش‌های دستباف داشتیم و خانه ما مبلمان بود در حالی که آن زمان هیچ آخوندی مبل نداشت. به ایشان گفتم وضع خانه ما را می‌بینید که خوب است. در حالی که با سهم امام باید زندگی ساده‌ای داشت.

همچنین گفتم تعجب می‌کنم شما از تهران زنگ زدید و این راه را آمدید و این پیشنهاد را به من دادید فقط به خاطر اینکه من معلمی را ادامه دهم؟ ایشان گفتند: «بله. به همین قصد آمدم.» گفتم به خاطر این حرکت شما که این قدر برای معلمی اهمیت قائل هستید، من قول شرف می‌دهم که تا آخر عمر دست از معلمی برندارم.
بعد از انقلاب هم موقعیت‌های مختلف از جمله امام جمعه‌ای، نمایندگی مجلس، قاضی‌گری و … برای من پیش آمد اما من معلمی را رها نکردم. از آقای بهشتی پول نگرفتم اما به خاطر عنایت ایشان دست از معلمی برنداشتم

خاطره از حجت الاسلام قرائتی

حضور قلب در نماز مراتب زیادی دارد. در دین برای حضور در نماز دستوراتی را گفته اند:

1-وضوی خوب گرفتن و بهتر از آن دائم الوضو بودن است. درهنگام وضو اگر نمی توانید دعای هنگام وضو را بخوانید ،می توانید صلوات و سوره ی انزلناه را بخوانید. با دستپاچگی وضو نگیرید. آیت الله طباطبایی می فرمود: بدترین لحظات من وقتی است که بدون وضو هستم.

2- سر وقت نماز خواندن یکی از اسباب حضور قلب است.

3- در بهترین مکان نماز بخوانیم. یعنی در مسجد و با جماعت .اگر ما در سر وقت ،در مسجد ،در نماز جماعت و در صف اول نماز بخوانیم این به ما کمک می کند تا حضور قلب داشته باشیم. اگر مسجد مقدورمان نیست درخانه به اندازه ی یک سجاده، جایی برای نماز تعیین کنیم. دراطراف مان عکس و چیزهایی که حواس مان را پرت می کند نباشد

4- هنگام نماز معطر و با لباس زیبا باشیم. نماز ملاقات با خداست. لباس تمیز بپوشید.اگر آقایان یک عبای تمیز و خانم ها یک چادر تمیز در جانماز داشته باشد، این کافی است.

5- نافله های نماز را بخوانید. نافله ی صبح دو رکعت نماز قبل از نماز صبح است. نافله ی مغرب ، چهار رکعت است و بین نماز مغرب و عشا است و نافله ی عشا هم دو رکعت است که بصورت نشسته بعد از نماز عشا خوانده می شود. نافله ی ظهر و عصر هر کدام هشت رکعت است که قبل از نماز ظهر و عصر خوانده می شود. آیت الله بهجت می فرمودند که می توانید نافله را بعد ازنماز ظهر وعصر در مسیر بخوانید با قصد رجاء یعنی به امید اینکه به ما ثواب بدهند.

6- حداقل هفته ای یک شب، نماز شب بخوانیم. خودمان را از این میهمانی محروم نکنیم. نماز خواندن در نیمه ی شب چشم های باطن را باز می کند و نمیگذارد که سرمان کلاه رود.

7- تعقیبات نماز را بخوانید که حداقل آن تسبیحات حضرت زهرا(س) و سه تا صلوات است. اذان و اقامه دسر قبل از نماز است و دسر بعد از نماز، تعقیبات است. امیرالمومنین فرمود(بهترین دعا): الحمدالله علی کل نعمه و استغفرالله من کل ذنب و اعوذ بالله من کل شر و اسئله الله من کل خیر.

خدا می فرماید :کسی وضو بگیرد و نماز نخواند جفا کرده است. کسی وضو بگیرد و نماز بخواند و دعا نکند جفا کرده است. کسی وضو بگیرد و نماز بخواند ودعا کند و من اجابت نکنم ،من جفا کرده ام .اجابت به آن معنا که کاسه ی ما خالی برنمی گردد .ممکن است آن چیزی که من از خدا خواسته ام به صلاح من نبوده ولی دست خالی برنمی گردم.

8- ذکراستغفار قبل از تکبیرةالاحرام هم حضور قلب در نماز را زیاد می کند. قبل از نماز بگویید: صلي الله علیک یا اباعبدالله .

9- به معنای نماز توجه کنیم. رعایت کردن این موارد سخت نیست و همه می توانند آنرا انجام بدهند.

◄آداب باطنی:

ما باید در اعمال دیگر زندگی مان مثل نماز عمل کنیم. مثلا هنگام خوردن بگوییم :الله اکبر یعنی خوردن بهانه است ،خدا تو را نگه می دارد نه این خوراکی ها. در کارهای دیگر روزمره ،عمل ما باید ایاک نعبد وایاک نستعین باشد یعنی در زندگی سراغ پرستش دیگران، پول و شهرت نروم و از آنها کمک نخواهم .وقتی اعمال زندگی ما با نماز هم سنخ است ،دیگر حواس ما پرت نمی شود. حواس پرتی برای کسی است که در بیرون زندگی اش ،بیرون نماز است و می خواهد در دو رکعت نماز، به داخل نماز بیاید. اگر قبل از نماز بندگی خدا را بکنیم و هنگام نماز هم بندگی خدا بکنیم ،اعمال و نمازمان هم سنخ می شود .اگر در تمام کارها، طهارت و نیت و امام و آداب رعایت بشود، در نماز حواس مان پرت نمی شود.وقتی ما غذای حرام بخوریم اگر تمام این نکات را هم عمل کنیم باز در نماز حضور قلب پیدا نخواهیم کرد. اگر من قبل از نماز به زیردستانم ظلم کنم در نماز حضور قلب نخواهم داشت.

استاد ماندگاري - سمت خدا

5 هدیه دادن
هدیه، نشانه محبت و یاد و توجه است و هرچه هدیه دهنده بزرگتر باشد ارزش هدیه بالاتر و احساسِ گیرنده‌ی هدیه زیباتر خواهد بود. در زندگی معصومین علیهم السّلام موارد فراوانی است که به دوستان خود هدایائی داده اند و در این میان هدایای امام زمان علیه السّلام که در عصر غیبت به شیعیان می رسد رنگ و بوی دیگری دارد.
مرحوم ملا محمد تقی مجلسی می گوید:
در اوایل بلوغ در پی کسب رضایت الهی بودم و همیشه ناآرام بودم تا آنکه بین خواب و بیداری حضرت صاحب الزمان علیه السّلام را دیدم که در مسجد جامع اصفهان تشریف دارند. به آن حضرت سلام کردم و دست مبارکشان را بوسیدم و مشکلاتی که داشتم از ایشان پرسیدم… آنگاه عرض کردم: مولای من برای من امکان ندارد که همیشه به حضورتان مشرف شوم تقاضا دارم کتابی که همیشه به آن عمل کنم عطا بفرمایید. فرمود: کتابی به تو عطا کردم و آن را به مولا محمد تاج داده ام. برو و آن را از او بگیر….
مرحوم مجلسی در ادامه می گوید آن کتاب صحیفه کاملا سجادیّه بود.

6. حکمت ها
بدون شک، شیعیان امام پیوسته به هدایت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آن حضرت نیازمندند، زیرا او جانشین بر حق پیامبر صلی الله علیه و آله و هادی بزرگِ امّت و صراط مستقیم خداست. او همانند پدران بزرگوارش هدایتگر راه سعادت و نجات دهنده از انحراف ها و گمراهی هاست، زیرا که به یقین مصداقِ عترتِ پیامبر است که طبق فرموده‌ی رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم تمسّک به ایشان در کنار تمسک به قرآن تنها راه نجات از ضلالت و گمراهی است.
اما باید توجه داشت که هدایتِ امام نسبت به امت در شرائط مختلف، یکسان نیست و در زمانِ غیبت امام این هدایت ممکن است به گونه‌ای غیرمستقیم و با واسطه انجام گیرد.
آن بزرگوار گرچه غایب است، ولی در عصر غیبت صغری به وسیله‌ی نائبان خاص خود، حکمت هایی زندگی ساز را به دوستان خود ابلاغ فرموده است.
امام مهدی علیه السّلام درباره‌ی فرج و گشایش امر امت فرموده اند:
وَأکثُروُا الدُّعاءَ بِتَعجِیلِ الفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُم؛
بای تعجیل فرج بسیار دعا کنید که فرج شما در همان است.
و البته در کنار دُعا توجه داده اند که آنچه می تواند ظهور آن حضرت را نزدیک کند جهاد عملی و خودسازی رفتاری است:
و اگر شیعیان ما - که خداوند توفیق طاعتشان دهد - در راه انجام پیمانی که بر دوش آنهاست همدل می شدند، میمنت دیدار ما از ایشان به تأخیر نمی‌افتاد و سعادت دیدار ما زودتر نصیبشان می شد… و ما را از ایشان دور نمی‌سازد مگر کردارهای آنان… که خوشایند ما نیست و از ایشان روا نمی‌داریم..
و برای جلوگیری از آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های احتمالی که به وسیله شیّادان و یا جاهلان ممکن است دامن گیر دوستانِ حضرت شود هشدار می دهند که فرج ایشان به اراده خداست و قابل پیش بینی نیست:
أمَّا ظُهُورُ الفَرَجِ فَإِنَّهُ إِلَی اللَّهِ وَ کَذَبَ الوَقَّاتون؛
اما ظهور فرج پس قطعاً به خدا و اراده او وابسته است و آنها برای ظهور، وقتی را معین می کنند، دروغگویند.
و نیز درباره وظائف شیعیان در رابطه‌ی با یکدیگر رهنمود می دهند که در پی نیازِ هم باشند و در روزگار سختِ غیبت و هجرانِ پدر مهربان، برادرانه در اندیشه‌ی همدیگر باشند و نسبت به پیامدهای بی تفاوتی هشدار دادند:
وَ مَن بَخِلَ مَنهُم بِمَا أَعَارَهُ اللَّهُ مِن نِعمَتِهِ عَلَی مَن أَمَرَهُ بِصِلَتِهِ فَإِنَّهُ یَکُونُ خَاسِراً بِذلَکِ لِأٌولَاهُ وَ آخِرِتِه؛
و آن کس که در دادن نعمت هایی که خداوند به او کرامت فرموده به کسانی که فرمان رسیدگی به آنها را داده بخل ورزد، در دنیا و آخرت زیان کار خواهد بود.
و درباره‌ی نماز به عنوان بهترین عاملِ شکست شیطان تأکید می کنند:
فَمَا أٌرغِمَ أٌنفُ الشَّیطانِ بِشَیءِ أفضَلَ مِنَ الصَّلاةِ فَصَلِّهَا وَ أرغِم أنفَ الشَّیطان؛
هیچ چیز مانند نماز، بینی شیطان را به خاک نمی‌مالد، پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاک بمال.
و درباره‌ی حقوق مالی خداوند و امامان هشدار می دهند:
مَن أکَلَ مِن أموَالِنَا شَییاٍ فَإِنَّمَا یَأکُلُ فِی بَطنِهِ نَارا و سَیَصلَی سَعِیرا؛
هر کس [به ناحق] چیزی از اموال ما را تصاحب کند، به راستی درون خویش را از آتش انباشته است و به زودی در آتش سوزان [جهنم] افکنده می شود.
یعنی شیعه حقیقی امام و منتظرِ راستین او به واجباتِ الهی اعم از بدنی و مالی، اهتمام دارد و عقیده را با عمل و محبت و دوستیِ امام را با رفتار مهدی پسند و در کنار هم جمع می کند.
به راستی که در خانه اگر کس است یک حرف بس است! آنها که به دنبالِ امام و رهنمود سعادت آفرین اویند بسم الله!