2) داشتن روش و زبان كودكي با كودكان

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلَّم) فرمود: «مَن كانَ لَه صَبي فلَيتصاب له؛ هر كس كودك داشته باشد بايد با او كودكي كند!»(1)

هم بازي شدن با كودكان يك روش تربيتي است كه در سيره ي رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) مشهود است. جابر بن عبدالله انصاري مي گويد:

«دخلت علي النبي (صلي الله عليه و آله و سلَّم) و الحسن و الحسين (عليه السَّلام) علي ظهره و هو يجثو لهما و يقول: نعم الجمل جملكما و نعم العدلان انتما؛ بر رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) وارد شدم ديدم حسن و حسين (عليه السَّلام) بر پشت آن حضرت سوار شده بودند و آن حضرت بچه ها را بر پشت خود حمل مي كرد و مي گفت: شتر شما خوب شتري است و شما نيز خوب سواركاراني هستيد!» (2)

ابوهريره مي گويد:
«سمع اذناي هاتان و بصرعينان هاتان رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلَّم) و هو آخذ بيديه بكتفي الحسن و الحسين و قدماهما علي قدم رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلَّم) و يقول ترق عين بقة قال: فرقا الغلام حتي وضع قدميه علي صدر رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلَّم) ثم قال له:‌ افتح فاك ثم قبله ثم قال: اللهم أحبه فاني احبه …؛ »
«اين دو گوشم شنيد و اين دو چشمم ديد كه رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) دستانش را روي شانه هاي حسن و حسينش گذاشته بود و پاي آن دو روي پاي رسول خدا قرار داشت و رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) به آن بچه ها مي گفت: «ترق عين بقة ؛ بچه چشم كوچكم بالا بيا! آنگاه يكي از بچه ها بالا رفت به گونه اي كه پاهاي خود را روي سينه پيامبر نهاد. سپس پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلَّم) فرمود: دهانت را باز كن آنگاه وي را بوسيد و فرمود: خدايا او را دوست بدار همانا من او را دوست مي دارم.» (3)

جزري در همان منبع گفته است:
«انه عليه الصلاة و السلام كان يرقص الحسن أو الحسين و يقول: فرقة ترق عين بقة فترقي الغلام حتي وضع قدميه علي صدره؛ رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) حسن و حسينش را بازي مي داد و مي گفت: بچه كوچكم، بچه كوچكم! بالا بيا چشم كوچولو! آن هم بالا مي رفت و پاهايش را بر سينه رسول خدا مي نهاد.» (4)

از نظر اسلام، مسئوليت پدر و مادر فقط اداره زندگي مادي و تأمين نيازهاي جسماني كودك نيست، بلكه پاسخ گويي به نيازهاي عاطفي و رواني كودك و توجه به جنبه هاي تربيتي وي نيز برعهده ي والدين است. مسئوليت والدين در برابر فرزندان آن چنان سنگين است كه امام سجاد (عليه السَّلام) از پيشگاه خداوند براي انجام اين رسالت ارزشمند طلب ياري كرد: «و اَعِنّي عَلَي تَربِيَتِهِم وَ تَأديبِهِم وَ بَِرِّّهِم؛ بار خدا يا مرا در تربيت و تأديب فرزندانم ياري و مدد بفرما.»(5)

جامع ترين تعبيري كه گستره ي والدين در برابر فرزندان را نشان مي دهد، واژه ي تأديب و تربيت است و در روايات گوناگون از والدين خواسته شده است كه به آن اهميت دهند. علي (عليه السَّلام) در اين باره فرمود: «ارزش گذاري و تفضل هيچ پدري به فرزندش بهتر از آموختن ادب شايسته نيست.» (6)

اگر والدين بتوانند از ابتداي كودكي، رابطه ي خوبي با كودكان برقرار كنند و آن ها را تربيت و نيازهاي عاطفي و رواني آن ها را ارضا كنند، بي گمان در دوران نوجواني و جواني نيز ارتباط بهتر و سالم تري خواهند داشت.

1. كنز العمال، ص 45413 به نقل از همان، ص48.
2. بحارالانوار، ج43، ص285 .
. 3بحارالانوار، ج104، ص286 .

4. بحار الانوار، ج43، ص287.
5. صحيفه سجاديه، ص124 .
6.مستدرك الوسائل، ج2، ص625، به نقل ازمحمد صادق، شجاعی،بازی کودک در اسلام ، ص28.