احادیثی در باره استغفار (جایگاه استغفار در معارف ارزشمند اسلام)
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): خَیرُ الدعاءِ الاستِغفارُ.
بهترین دعا، آمرزش خواهى است .
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): خَیرُ العِبادَةِ الاستِغفارُ.
بهترین عبادت، استغفار کردن است .
آثار توبه
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): التَّوبةُ تَجُبُّ ما قَبلَها.
توبه گذشته ها را مىپوشاند .
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): التّائـبُ مـِن الذَّنـبِ کَمَـنْ لا ذَنْبَ لَهُ.
توبه کننده از گناه مانند کسى است که گناهى نکرده باشد .
قال علیٌّ (علیه السلام): التّوبَة تطهّر القُلُوب و تغسل الذُّنوبَ.
توبه دلها را پاک مى کند و گناهان را مى شوید .
قال علیٌّ (علیه السلام): مَن تابَ تابَ اللّهُ علَیهِ ، واُمِرَتْ جَوارِحُهُ أنْ تَسْتُرَ علَیهِ ، وبِقاعُ الأرضِ أنْ تَکْتُمَ علَیهِ ، واُنْسِیَتِ الحَفَظَهُ ما کانتْ تَکتُبُ علَیهِ.
هر که بـاز آیـد، خدا به او بازگردد و به جوارح او و جاى جاى زمین دستور داده شود که آبروى او را حفظ کنند و عیبهایش را بپوشانند و گناهانى که فرشتگان حافظ اعمال برایش نوشته اند از یاد آنان برده شود .
قال الصادق (علیه السلام): أوحى اللّهُ عز و جل إلى داودَ النَّبیِّ على نبیّنا وآلهِ وعلَیهِ السّلامُ : یا داودُ، إنّ عَبدیَ المؤمنَ إذا أذْنَبَ ذَنبا ثُمّ رَجعَ وتابَ مِن ذلکَ الذَّنبِ واسْتَحیى مِنّی عندَ ذِکْرِهِ غَفَرْتُ لَهُ، وأنسَیْتُهُ الحَفَظَةَ وأبْدَلْتُهُ الحسَنَةَ، ولا اُبالی وأنا أرْحَمُ الرّاحِمینَ.
خداوند عز و جل به داود پیامبر - که بر پیامبر ما و خاندانش و بر او درود باد - وحى کرد : اى داود ! هرگاه بنده مؤمن من گناهى کند و سپس از آن گناه برگردد و توبه نماید و به هنگام یاد کردن از آن گناه از من شرم کند ، او را بیامرزم و آن گناه را از یاد فرشتگان نگهبان اعمال ببرم و آن را به نیکى بدل کنم . و از این کار مرا با کى نیست که من مهربانترین مهربانانم .
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): کُلُّ بَنی آدمَ خَطّاءٌ ، وخَیرُ الخَطّائینَ التَّوّابونَ.
همه آدمیان خطا مىکنند و بهترین خطاکاران توبه گرانند .
خشنودی خداوند متعال از باز گشت بنده توبه کارش
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): لَلّهُ أفْرَحُ بتَوبةِ عبدِهِ مِن العَقیمِ الوالِدِ ، ومِن الضّـالِّ الواجِدِ ، ومِن الظّمآنِ الوارِدِ.
هرآینه خشنودى خداوند از توبه بنده خود بیشتر است تا خوشحالى نازایى که بچّه مىآورد و گم کرده اى که گمشده خود را مى یابد و تشنه اى که به آب مىرسد .
قبول بودن هر توبه ای
قال علیٌّ (علیه السلام): مَن اُعْطِیَ التَّوبَةَ لَم یُحرَمِ القَبولَ ، ومَن اُعْطِیَ الاسْتِغْفارَ لَم یُحرَمِ المَغفِرَةَ.
به هر کس (توفیق) توبه داده شود، از قبول آن محروم نمىشود و به هر کس (توفیق) استغفار عطا گردد، از آمرزش محروم نمى ماند.
زمان قبول شدن توبه
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): مَن تابَ قَبْلَ أنْ یُعایِنَ قَبِلَ اللّهُ تَوبَتَهُ.
هر کس، پیش از مشاهده (عذاب)، توبه کند خداوند توبه اش را مىپذیرد.
قال الباقر (علیه السلام): إذا بَلَغتِ النّفسُ هذهِ وأهْوى بیَدِهِ إلى حَلْقِهِ - لَم یَکُن للعالِمِ تَوبَةٌ ، وکانتْ للجاهلِ تَوبَةٌ.
با دست خود به حلقش اشاره کرد: هر گاه جان به این جا برسد عالِم (راهى براى) توبه ندارد ولى جاهل دارد .
قال الرضا (علیه السلام): وقد سُئلَ عن عِلّةِ إغْراقِ اللّه فِرْعَونَ وقد آمَنَ بهِ وأقَرَّ بتَوحیدِهِ: لأنَّهُ آمنَ عندَ رُؤیةِ البَأْسِ ، والإیمانُ عندَ رُؤیَةِ البَأْسِ غیرُ مَقبولٍ.
امام رضا (علیه السلام) در پاسخ به این پرسش که : چرا خداوند فرعون را با آن که ایمان آورد و به یگانگى او اقرار کرد غرق ساخت؟ فرمود: زیرا او هنگامى ایمان آورد که عذاب را مشاهده کرد و ایمان آوردن به هنگام مشاهده عذاب پذیرفته نیست .
کمترین حد توبه
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): النَّدَمُ تَوبَةٌ.
پشیمانى، توبه است.
قال علیٌّ (علیه السلام): النَّدَمُ على الخَطیئةِ اسْتِغْفارٌ.
پشیمانى از گناه، آمرزش خواهى است.
قال علیٌّ (علیه السلام): نَدَمُ القلبِ یُکَفِّرُ الذَّنبَ.
پـشـیـمـانىِ دل، گـنـاه را مى پوشاند.
خطر به تعویق انداختن توبه
قال علیٌّ (علیه السلام): مُسَوِّفُ نَفسِهِ بالتَّوبةِ ، مِن هُجومِ الأجَلِ على أعظَمِ الخَطَرِ.
کسى که کار توبه را به فردا حواله دهد، از هجوم مرگ در معرض بزرگترین خطر است.
آسان تر از توبه
قال علیٌّ (علیه السلام): تَرْکُ الذَّنبِ أهْوَنُ مِن طَلبِ التَّوبةِ.
گناه نکردن آسانتر از طلب توبه است.
توبه نصوح
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): التَّوبةُ النّصوحُ النَّدمُ على الذَّنبِ حینَ یَفْرُطُ مِنکَ، فتَسْتَغفِرُ اللّهَ ، ثُمّ لا تَعودُ إلَیهِ أبداً.
توبه نـصـوح پشیمانى از گناهى است که مرتکب شده اى و آمرزش خواستن از خدا و این که هرگز بدان باز نگردى.
علت آموزش استغفار به انسان
قال رسولُ اللّه (صلى الله علیه و آله و سلّم): أکثِرُوا مِن الاستِغفارِ ؛ فإنّ اللّهَ عز و جل لم یُعَلِّمْکُمُ الاستِغفارَ إلاّ وهُو یُریدُ أن یَغفِرَ لَکُم.
زیاد استغفار کنید؛ زیرا خداوند عز و جل استغفار را به شما یاد نداد ، مگر براى این که مىخواهد شما را بیامرزد.
ای عزیز فرصت را غنیمت شماریم و امروز که اولین یکشنبه ماه ذی القعده است نماز توبه و استغفار را به جا آوریم و از منان بزرگ طلب عفو و بخشش نماییم.