در این مجال سخن درباره‌ی جلوه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از محبت بی کران امام غایب است که در گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف، تجّلی و نمود یافته است تا بر همگان روشن شود که امام خوبی و مهربانی، در عین غیبت و پنهانیِ، شعاع مهرش در همه جا گسترده و به تناسب ظرف ها و ظرفیّت ها همه را فرا گرفته است و لطف و عنایتش همچون چشمه‌ای خروشان، جریانی پیوسته و مداوم است.

1. غم خواری
از مهم ترین و برترین صفات مومن، هم گرایی و همدردی با برادران دینی است. مومنان در جامعه اسلامی چونان پیکر واحدی هستند که درد و غم هر یک سبب رنج دیگران و آسایش و شادی هر کدام باعث سرور دیگران خواهد بود، زیرا آنها به تصریح قرآن برادرند. در روایات متعدّد ائمه معصومین علیهم السّلام احساس هم دردی و غم خواری خود را نسبت به شیعیان بیان کرده اند که این حسّ زیبا سبب آرامش و تسلّای دلِ دوستان ایشان است و قوت قلبی است که آنها را در فراز و نشیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های زندگی دلگرمی داده و صبوری و مقاومت آنها را تقویت می کند.
امام رضا علیه السّلام می فرماید:
مَا مِن أحَدٍ مِن شِیعَتِنَا یَمرَضُ إِلَّا مَرِضنَا لِمَرضِةٍ وَ لَا اغتَمَّ إَلَّا اغتَمَمنَا لِغَمِّمهِ وَ لَا یَفرَحُ إِلَّا فَرِحنَا لِفَرَحِه؛
هیچ یک از شیعیان، مریض نمی‌شود مگر اینکه ما نیز در بیماری او بیمار می شویم و اندوهگین نمی‌شود مگر اینکه ما نیز در غم ایشان محزون می شویم و شادمان نمی‌گردد مگر اینکه ما نیز به خاطر شادی او شادمانیم…
یکی از شیعیان امام صادق علیه السّلام گوید:
بر آن حضرت وارد شدم و عرض کردم: از «عمرو بن اسحاق» حدیثی به من رسیده است. فرمود: آن را عرضه کن. گفتم: وی بر امیرالمومنین علی علیه السّلام داخل شد، پس از آن حضرت آثار زردی بر صورتی دید و فرمود: این زردی چیست؟
پس بیماری خود را توضیح داد. آن حضرت به او فرمود: ما خوشحال می شویم به خوشحالی شما و اندوهگین می شویم به اندوه شما و بیمار می شویم به بیماری شما… امام صادق علیه السّلام فرمود: عمرو راست گفته است.
بنابراین امام به دلیل شدت رأفت و محبتی که نسبت به پیروانش دارد، بیشترین اتصال و ارتباط را با شیعیان خود دارد و به دلیل همین محبت و دوستی فزاینده است که در غم و رنج آنها شریک است مانند مادری که به دلیل شدت دوستی و ارتباط با فرزندش به هنگام بیماری او، بیمار می شود؛ چنان که با بهبودی و شادی او نشاط پیدا می کند زیرا که فرزند، همچون جان شیرین برایش عزیز و دوست داشتنی است.
امام صادق علیه السّلام فرمود:
وَ اللَّهِ إِنَّی أرحَمُ بِکُم مِن أنفُسِکُم؛
به خدا سوگند من نسبت به شما از خود شما مهربانترم.
نتیجه اینکه جنسِ محبّت امام با سایر محبت ها متفاوت است. محبتی است خالص و بی منّت و بی نهایت و محبتی است که نه به زبان که در دل و اعماق جانِ او نهفته است و به همین دلیل با همه‌ی وجود و با جسم و جان با شیعیانش پیوند دارد.
یکی از نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های روشن این محبّت الهی در وجود شریف امام زمان اینگونه در بیان حضرت توصیف شده است:
إِنَّهُ أٌنهی إِلیَّ ارتِیَابُ جَمَاعَةِ مِنکُم فِی الدَّینِ وَ مَا دَخَلَهُم مِنَ الشَّکِّ وَ الحَیرَة فِی وُلَاةِ أٌمرَهِم فَغَمَّنَا ذَلِکُ لِّا لَنَا وَ سَأونَا فِیکُم لَا فَینَا لِأَنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَلَا فَاقَةَ بِنَا إِلَی غَیرِه؛
به من رسیده است که گروهی از شما در دین به تردید افتاده و در دل آنها نسبت به اولیای امرشان شک و حیرت راه پیدا کرده است و این امر مایه‌ی اندوه ما شد، البته به خاطر خود شما نه برای خودمان و باعث ناراحتی ما نسبت به شما و نه درباره‌ی خودمان گردید، زیرا که خداوند با ماست و با بودن او نیازی به دیگری نداریم.

باری! آقای قاضی عرفانی همه جانبه دارد، پس هم در منزل اخلاقش آسمانی است، هم با شاگردانش اخلاقی پدرانه دارد، هم در میان مردم متواضع و فروتن است و هم با مخالفانش اهل عفو و گذشت است.

در خانه، پدری مهربان و دلسوز است. نام فرزندان را با تجلیل و احترام و با مهربانی، با لفظ آقا و خانم صدا می کند. و فرزندان در کنار چنین پدری رشد می کنند و می بالند. داخل اتاق که می شوند پدر به احترامشان بلند می شود تا هم آن ها ادب را یاد بگیرند و هم دیگران برای فرزنداش عزت و احترام قائل شوند.

در این خانه خبری از تحکم، جدیت و امر و نهی های خشک نیست. بچه ها رفتار دینی را از پدر می آموزند و لازم نیست در هیچ کاری آن ها را مجبور کنی. نماز پدر، بچه ها را به نماز می کشاند و احوالات شبانه اش برای شب بیداری، مشتاقشان می کند. اما پدر که دوست ندارد فرزندان از کودکی به تکلف و مشقت بیفتند به آن ها می گوید لازم نیست از الان خودتان را به زحمت بیندازید، و بچه ها که بارها زمزمه های عاشقانه وی و زلال جوشیده از چشمانش را در نیمه شب ها وقتی اللهم أرنی الطلعة الرشیدة می خوانده و لا هو الا هو می گفته، دیده و شنیده اند، در حالات وی حیران می مانند.

و این چنین فرزندان در کنار او از او می آموزند و احتیاج به مدرس و مربی ندارند. آن ها کامل ترین مربی بالای سرشان است که در همه چیز نمونه است. بارها پدر را دیده اند که وقتی به نماز می ایستد، چگونه برای نماز مستحب لباس کامل و حتی جوراب می پوشد.

پسران ایشان هیچ اجباری برای طلبگی ندارند، به آن ها می گوید: طلبگی همین است، می خواهید بشوید و نمی خواهید، بروید کار کنید. و دختران هم با آن که امکان تحصیل در نجف نیست باسواد می شوند.

آیت الله شاه ابادي رضوان الله عليه:

براي دنيايتان هم شده سحرها بيدارشويد چون بيداري سحر:

وسعت رزق ، زيبايي چهره و خوش اخلاقي مياورد.

بيداري سحر هم براي مزاج مادي مفيد است و هم معنوي

قبل از اذان صبح صلوات مخصوص حضرت زهرا سلام الله عليها را بفرستيد موجب ترقي و قرب معنوي ميشويد و خداشناسي انسان را زياد ميكند.

ودر نوافل شب به مقام حضرت فكر و توجه كنيد.

(زحمت را که میکشیم ……. خلوص نیت داشته باشیم بهتر است)

رحلت همسر فداکار پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله)

10 ماه رمضان سال 10 بعثت

وفات حضرت خدیجه (سلام الله علیها) در چنین روزی واقع شد. خدیجه اولین همسر پیامبر و زن ثروتمند قریش بود. او اولین زنی است که به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ایمان آورد. حتی گفته می شود وی قبل از بعثت نیز پیامبری ایشان را پیش بینی کرده بود. وفات خدیجه و رحلت ابوطالب که بزرگ ترین حامیان پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودند، بر ایشان بسیار دشوار آمد. حضرت خدیجه را در مکّه و در قبرستان معلّی دفن کردند، ولی دیگر همسران پیامبر در مدینه دفن شده اند.

معراج پیامبر (صلی الله علیه و آله)

شب شنبه 17 رمضان سال 12 بعثت

سفر آسمانی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) - که البته در روز و ماه دقیق آن اختلاف است - واقع شد. برخی آن را در سال دهم بعثت می دانند. این سفر از مکّه به بیت المقدس و مسجد الاقصی شروع شد و سپس از آنجا به آسمان پرواز نمود. آیه شریفه اول سوره اسرا به این واقعه اشاره دارد:

«سُبحانَ الذی أسْرَی بِعَبْدِهِ لَیلاً مِن المسجدِ الحرامِ إلَی المسجدِ الأقصا الذی بارَکْنا حَولهُ لِنُرِیَهُ مِن آیاتنا إنَّهُ هو السمیعُ البصیر».

سالروز عقد اخوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امیر مؤمنان (علیه السلام)

12 رمضان سال اوّل هجری

وقتی آیه (إنَّما المؤمِنونَ إخوَة) نازل شد پیامبر دو به دو بین یاران خود از مهاجر و انصار عقد اخوت بست، و فقط علی مانده بود که با چشمانی اشکبار خدمت پیامبر رسید و عرض کرد: یاران خود را با یکدیگر برادر کردید ولی مرا با کسی برادر نساختید؟ پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) رو به علی بن ابی طالب (علیه السلام) کرد و فرمود: تو در دنیا و آخرت برادر من هستی. در مورد جانشینی و برادری پیامبر و امام علی (علیه السلام) احادیث فراوانی وجود دارد که می توان به کتب حدیثی مراجعه کرد.

حرکت پیامبر (صلی الله علیه و آله) به قصد غزوه بدر

8 رمضان سال دوم هجری

در این روز حرکت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از مدینه به سوی منطقه بدر آغاز شد بر اساس دستور پیامبر (صلی الله علیه و آله) یکی از فرماندهان لشکر اسلام علی بن ابی طالب (علیه السلام) بود. تعداد سپاه اسلام 313 نفر بود؛ 82 تن از مهاجرین، 17 تن از قبیله خزرنه و 61 تن اوسی. هدف آنان تعقیب کاروان تجاری قریش بود که گزارش رسیده بود از سفر شام بر می گردد و تمام اهل مکّه نیز در آن شریک هستند. لکن کاروان ابوسفیان متوجه این حرکت شده، و با تغییر مسیر خود را به مکّه رساند. از آن طرف نیز وقتی قریش اموال خود را در خطر دیده بودند برای نجات کاروان حرکت کردند.

میلاد نخستین نوه پیامبر (صلی الله علیه و آله)

15 رمضان سال دوم هجری

نیمه رمضان روز تولد امام حسن مجتبی (علیه السلام) می باشد! هفت روز بعد جبرئیل برای عرض تبریک خدمت پیامبر نازل شد و گفت برای او کنیه انتخاب کرده، سرش را بتراشند و برایش عقیقه کنند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در گوش راست امام حسن (علیه السلام) اذان و در گوش چپش اقامه گفت. از آنجا که فرزندان پسر پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) از دنیا رفته بودند، این تولد برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) بسیار مسرت بخش بود.

آغاز جنگ بدر

17 ماه رمضان سال دوم هجری

در بامداد چنین روزی لشکر قریش به دشت بدر سرازیر شدند و جنگ بدر که اولین و یکی از نبردهای بزرگ صدر اسلام است، در چنین روزی واقع شد. لشکر اسلام 313 نفر و تجهیزات آنان 70 شتر و 3 اسب بود، ولی سپاه باطل سه برابر آنان بودند؛ یعنی حدود 900 تا 1000 نفر. شهدای اسلام 14 نفر و کشته شدگان از مشرکانی 70 نفر که بسیاری از آنان به قدرت و شجاعت امام علی (علیه السلام) از پای درآمدند و اسیران آنان نیز 70 نفر بود.

خبر پیروزی در جنگ بدر

ماه رمضان سال دوم هجری

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) عبد ا… بن رواحه و زید بن حارثه را مأمور کرد تا خبر پیروزی مسلمانان و کشته شدن سران کفر را به مدینه برسانند. آنان وقتی به مدینه وارد شدند که مردم از دفن دختر پیامبر، همسر عثمان بر می گشتند. در این حال سرور پیروزی با غم و اندوه مرگ دختر پیامبر به هم آمیخت. خبر شکست مشرکان مدینه لرزه بر اندام کفّار انداخت لذا سعی کردند آن را تکذیب کنند، لکن با ورود لشکر پیروز اسلام، همه چیز مسلّم شد.

سریه عبد اللّه بن عتیک

ماه رمضان سال ششم هجری

سلاّم بن ربیع که بازرگانی از اهالی حجاز بود، در فراهم ساختن لشکر بر ضد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) تلاش فراوانی کرده بود، لذا پس از پایان یافتن غزوه خندق و بنی قریظه، قبیله خزرج از رسول خدا اجازه خواستند که وی را به سزای عملش برسانند. پیامبر هم عبداللّه بن عتیک را به فرماندهی آنان گماشت و فرمود: زن یا کودکی را نکشید. آنان وارد خیبر شدند و سلاّم را مجازات نمودند

سریه اوّل عبداللّه بن رواحه

ماه رمضان سال ششم هجری

پس از کشته شدن سلام بن ابی الحقیق، یهودیان خیبر، اسیر بن زارم را فرمانده خود کردند. او در میان قبایل عظفان و… به راه افتاد و مردم را برای جنگ با مسلمانان ترغیب نمود. پیامبر (صلی الله علیه و آله) عبداللّه را با سه نفر دیگر برای تحقیق فرستاد. عبدا… رفت و گزارش تحقیق خود را خدمت پیامبر آورد.

سریه غالب بن عبداللّه لیثی

ماه رمضان سال هفتم هجری

دو طایفه بنی عوال و بنی عبد بن ثعلبه از مشرکان مزاحمی بودند که در هشت منزلی مدینه سکنی داشتند. لذا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) برای رفع مزاحمتهای آنان غالب بن عبدا… را با 130 نفر به طرف آنان گسیل داشت.

تجمع لشکر اسلام برای فتح مکّه

آغاز ماه رمضان سال هشتم هجری

در چنین روزی مسلمانان که بسیاری از آنها اهل مکه و سالها از شهر خویش دور مانده بودند جهت فتح مکه جمع شدند. استعداد نیروهای سپاه اسلام از این قرار بود: مهاجران: 700 نفر با 300 اسب و سه پرچم؛ انصار چهار هزار نفر با 700 اسب و چند پرچم؛ قبیله حزینه هزار نفر با 100 اسب و سه پرچم؛ قبیله اسلم: 400 نفر با سی اسب و دو پرچم؛ قبیله جهنیه: 800 نفر با پنجاه اسب و چهار پرچم؛ قبیله بنی کعب؛ 500 نفر با سه پرچم؛ بقیه سپاه 10 هزار نفری را افراد قبیله های دیگر تشکیل می دادند.

حرکت سپاه اسلام به طرف مکّه

10 ماه رمضان سال هشتم هجری

سپاه هزاران نفری اسلام، متشکل از انصار و مهاجران به فرماندهی پیامبر اسلام به طرف مکّه حرکت کردند. گرچه برای رعایت اصل غافلگیری، تا لحظه فرمان کسی از زمان و مسیر حرکت خبر نداشت. البته قبلاً به تمام نیروهای اطراف، اعلان آماده باش شده بود. پیامبر، «ابورهم» غفاری را نماینده خود در مدینه گذاشت و حرکت کرد.

فتح مکّه

20 رمضان سال هشتم هجری

در این روز، مکّه مکرمه توسط سپاه اسلام، بدون خونریزی فتح شد - فقط برای 10 نفر جنایت کار حکم قتل صادر شد - که علّت این پیروزی، رعایت استتار و اصل غافلگیری و کمک عبّاس در ترساندن ابو سفیان بود. رسول خدا وارد مسجد الحرام شد و پس از استلام حجر الاسود به شکستن بتها پرداخت که حدود 360 بت در اطراف کعبه نصب شده بود. مردم مکّه و قریش و مشرکان منتظر بودند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) چه حکمی خواهد کرد و ایشان فرمود: همه شما را آزاد کردم.

سریه خالد بن ولید

25 رمضان سال هشتم هجری

پنج روز به آخر ماه رمضان مانده بود که پیامبر، خالد را با 30 سوار برای ویران ساختن بتخانه عزّی که بزرگ ترین بت های قریش در آن جا بود گسیل داشت. خادم سلمی چون از آمدن خالد با خبر شد شمشیری به گردن عزّی آویخت و شعری خواند که مضمون آن چنین بود: اگر می توانی خالد را بکش و از خود دفاع کن، و خودش به کوه فرار کرد.

غزوه حنین

29 ماه رمضان سال هشتم هجری

بعد از فتح مکّه قبایل عرب از دیگر قبایل بیشتر مشتاق اسلام شدند، امّا قبیله هوازن و ثقیف نه. این غزوه در حوالی مکّه واقع شد، پس از فتح مکّه گروهی از قبایل اطراف شهر برای نبرد با مسلمانان متحد شده بودند. پیامبر سپاهی را روانه حُنین کرد. در این نبرد اگر چه مسلمانان با اتکا به امکانات و نیروهای خود ابتدا شکست خوردند ولی با تدبیر و تلاش پیامبر و یاران به ویژه امام علی (علیه السلام) دشمنان را شکست دادند و غنائم بسیاری به دست آوردند و برای تعقیب دشمن به سوی طایف حرکت کردند.

پایان غزوه تبوک

3 ماه رمضان سال نهم هجری

این غزوه به رهبری و فرماندهی پیامبر اسلام میان مسلمانان و رومیان روی داد، اگر چه بدون آن که منجر به درگیری شود به صلح انجامید. هنگام برگشتن داستان اصحاب عقبه واقع شد که در آن منافقانی که قصد ترور پیامبر را داشتند رسوا شدند. تبوک آخرین غزوه پیامبر بود.

هیئت قبیله مُرّه

ماه رمضان سال نهم هجری

بعد از بازگشت پیامبر از تبوک به مدینه، سیزده نفر از قبیله بنی مرّه خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمدند و درخواست کمک کردند؛ چون به قحطی و خشکسالی دچار شده بودند. پیامبر دعا فرمود و به آنان کمک کرد. وقتی به سرزمین خود برگشتند دیدند همان روزی که پیامبر دعا کرده بود باران کافی باریده است.

پی نوشتها:

1. شیخ عباس صفایی حائری، تاریخ پیامبر اسلام، ص 208.

2. علامه مجلسی، حیوة القلوب، ص 699، آیت الله سبحانی، فروغ ابدیت، ص 372.

3. سوره اسراء () آیه 1.

4. سوره حجرات () آیه 10.

5. آیت الله سبحانی، فروغ ابدیت، ص 447.

6. همان.

7. فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، ص 251.

8. مرحوم شیخ عباس قمی، منتهی الآمال.

9. آیت الله سبحانی، فروغ ابدیت، ص 488.

10. همان، ص 501.

11. حجتی کرمانی، سیره معصومان، ص 246.

12. بحار الانوار، ج 39، ص 201.

13. فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ص 430.

14. آیت الله سبحانی، فروغ ابدیت، ص 796.

15. همان، ص 799.

16. حیوة القلوب، ص 1215.

17. فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ص 486.

اگر کسی اعصاب خود را کنترل کند، دیگر خشمگین و عصبانی نمی شود، که از آن در آیات و روایات به “کظم غیظ” تعبیر شده است. خداوند متعال یکی از مهم ترین ویژگی های انسان های الاهی و پارسا پیشه را کظم غیظ و عفو از مردم می شمارد و می فرماید: “مؤمنان در هنگام عصبانیت خشم خود را فرو می برند و از خطای مردم در می گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد".پس برای آرامش اعصاب این چند راه را پیش رو بگیرید:

- پناه بردن به خدا
- وضو گرفتن با آب سرد
-دور کردن اسباب خشم و عصبانیت، از خود
- صبر
- دعا و نیایش
- نماز و یاد خدا

صبر، دعا و نیایش، نماز و یاد خدا و توبه ازعواملی هستند که در ایجاد آرامش و سکون و طمأنینه، تأثیر بسزایی دارند و در باره نماز باید گفت که نماز که یاد خداست احیاگر روح و روان است و باعث رفع نگرانى‏ها و اضطراب‏ها و آرامش انسان مى‏گردد.

در کتاب مکارم الاخلاق آمده است در هنگام عصبانیت بر محمد و آل محمد صلوات بفرستید

و این دعا را پس از صلوات بخوانید تا عصبانیت زایل گردد

اللهم صل علی محمدٍ و آل محمدٍ. اللهم اغفِر ذَنبِی وَ اذهِب غَیظَ قَلبِی وَ اَجِرنِی مِنَ الشَّیطانِ الرَّجِیم و لا حَولَ و لا قُوَةَ اِلّا بِالله العلی العَظِیم.
(مکارم الاخلاق؛ ص 350)

دعا و ذکر برای آرامش اعصاب و کاهش اضطراب
به طور کلی یاد خداوند به هر شکل و صورتی موجب آرامش قلب است .

گفتن ذکر« ما شاءَ الله لا حَولَ وَ لا قوَّةَ إلّا باللهِ العَلِیِّ العَظیم » در ایجاد ارامش نقش موثری دارد .

میرزا احمد آشتیانی (ره) در کتاب هدیه احمدی اورده اند:
علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان فرمودند:جهت ارامش پیدا کردن دست روی سینه بگذارید ودر حالت نشسته و ایستاده چند مرتبه ایه 28 سوره رعد را بخوانید:

«الذّینَ امَنوا وتَطمَئِنُّ قُلوبُهُم بذِکرِ اللهِ اَلا بذِکرِ الله تَطمَئِنُ القلوب» زیرا در ایجاد ارامش بسیارمؤثر است.

گردآوری:بخش مذهبی بیتوته