در منابع حدیثی و ادعیه دعاها و ذکرهای فراوانی وجود دارد که در آنها توصیه شده است، هر فردی میتواند برای سلامتی مادی و معنوی خود و اعضای خانوادهاش و نیز حفظ اموال از بلاها به خواندن آنها اقدام کند. در اینجا به نمونههایی اشاره میشود و برای آگاهی از سایر دعاها و اذکار به منابع ادعیه مراجعه شود.
1. امام صادق(ع) فرمود: هر کس این دعا را بعد از هر نماز واجب بخواند خودش، خانهاش، مالش و فرزندانش محفوظ خواهند بود:
«اجیرُ نَفْسى وَ مالى وَ وُلْدى وَ اهْلى وَ دارى، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى، باللهِ الْواحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ، الَّذى لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً احَدٌ، وَ اجیرُ نَفْسى وَ مالى وَ وُلْدى، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى، بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ، وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ اذا وَقَبَ، وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِى الْعُقَدِ، وَ مِنْ شَر حاسِدٍ اذا حَسَدَ، وَ اجیرُ نَفْسى وَ مالى وَ وُلْدى، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى بِرَب النَّاسِ، مَلِکِ النَّاسِ، الهِ النَّاسِ، مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ، الَّذى یُوَسْوِس فی صُدُورِ النَّاسِ، مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ، وَ اجیرُ نَفْسى وَ مالى وَ وُلْدى، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى، باللهِ لا الهَ الَّا هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ، لا تَاْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لانَوْمٌ، لَهُ ما فِى السَّمَواتِ وَ ما فِى الْارْضِ، مَنْ ذَا الَّذى یَشْفَعُ عِنْدَهُ الَّا بِاذْنِهِ، یَعْلَمُ ما بَیْنَ ایْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ، وَ لایُحیطُونَ بِشَىْءٍ مِنْ عِلْمِهِ الَّا بِماشاءَ،
وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَواتِ وَ الْأرْضَ، وَ لایَؤُودُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظیم».[1]
ترجمه: خود، مال، فرزند، خانواده، خانهام و هر آنچه را که از من است به خداى یگانه یکتاى بینیاز میسپارم، که نزاده و زاده نشده و براى او هیچگاه شبیه و مانندى نبوده است. خود، مال، فرزندم و هر آنچه از آن من است به پروردگار سپیدهدم میسپارم، از شرّ تمام آنچه آفریده و از شرّ هر موجود شرور، هنگامى که شبانه وارد میشود، و از شرّ آنها که با افسون در گرهها میدمند [و هر تصمیمى را سست میکنند] و از شرّ هر حسود هنگامى که حسد میورزد. خود، مال، فرزندم و هر آنچه از آن من است به پروردگار مردم، به مالک و حاکم مردم، به [خدا و] معبود مردم میسپارم، از شرّ وسوسهگر پنهان کار که درون سینه انسانها وسوسه میکند خواه از جنّ باشد یا انسان. خود، مال، فرزند و هر آنچه از من است به خدا میسپارم که هیچ معبودى نیست جز خداوند یگانه جاودان، هیچگاه خواب سبک و سنگینى او را فرا نمیگیرد، آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن او است، کیست که در نزد او جز به فرمان او شفاعت کند؟! آنچه در پیش روى آنها (بندگان) و پشت سرشان است میداند، و کسى از علم او آگاه نمیگردد جز به مقدارى که او بخواهد، تخت (حکومت) او آسمانها و زمین را در برگرفته و نگاهدارى آندو، او را خسته نمیکند و بلندى مقام و عظمت از آن او است.
2. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس از شما پس از نماز سى مرتبه بگوید: “سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ للهِ وَ لا الهَ الَّا اللهُ وَ اللهُ اکْبَرُ"، از وى دفع میشود: سوختن، غرق شدن، فرود آمدن خانه، افتادن در چاه، حمله درندگان، مرگهاى فجیع و هر بلاى دیگرى که در آن روز از آسمان فرود آید».[2]
3. امام صادق(ع) فرمودند: «کسى که به بستر خواب رود و یازده بار سوره توحید را بخواند، خداوند او را در خانهاش و خانههاى اطرافش حفظ مینماید».[3]
4. در «صحیفه سجادیه» نیز درباره موضوع مطرح شده آمده است: دعای بیستم و چهارم برای پدر و مادر، دعای بیست و پنجم برای فرزندان.
5. همچنین خواندن دعاهایی که در قرآن آمده، و از جهت محتوایی با اعضای خانواده مرتبط است، پسندیده است؛ مانند: «رَبِّ نَجِّنی وَ أَهْلی مِمَّا یَعْمَلُون»؛[4] پروردگارا! مرا و اهل مرا از آنچه انجام میدهند رهایى بخش.
گفتنی است؛ خواندن دعا براى سلامتی و رفع بیماریها و خطرات و بلاها هرگاه از روى خلوص نیّت و ایمان انجام شود به یقین مؤثّر است؛ ولى این به آن معنا نیست که از مراجعه به طبیب و مصرف دارو و برنامهریزی و محکمکاری در امور زندگی خوددارى کنیم، بلکه علاوه بر راههاى معمول در میان عقلا، از دعا نیز کمک بگیریم.
——————————————————————————–
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 549، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج 2، ص 107، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 128، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
[4]. شعراء، 169.