در مورد اسفند (اسپند) باید در نظر داشته باشیم که نه تنها خرافه نبوده بلکه در روایات آمده است که شیاطین را دور مى‏کند (چون ضدعفونى کننده خوبى است و در اخبار از عناصر مضر گاهى به شیطان تعبیر شده است). دود آن و خودآن اگر در خانه باشد، باعث محفوظ ماندن خانه و اهل آن از شیاطین است و براى چشم‏زخم بى‏تأثیر نیست، (بحارالانوار، ح ۶۲، ص ۲۳۳)

همچنین از پیامبر(ص) نقل شده که بر هر یک از برگ و دانه درخت اسفند ملکی موکل است و با آنها هست تا آن که بپوسد و ریشه اش و شاخه اش غم و سحر را بر طرف می کند و در دانه اش، شفای هفتاد درد است پس مداوا کنید به اسفند و کندر.

و در روایت دیگری در مورد اسفند آمده است: شیطان ملعون هفتاد خانه را گرفتار و مبتلا می سازد ولی خانه ای که در آن اسفند است از او مصون است. اسفند شفای هفتاد بیماری است که آسانترین آنها جذام(خوره) است پس از آن غفلت نورزید. در کتاب مکارم الاخلاق آمده است که خوردن اسفند ترس را برطرف و شجاعت را زیاد می کند.

(رجوع کنید به سفینه البحار، ج۱، ص۵۸۷، انتشارات آستان قدس رضوی)

بسیاری از مردم معتقدند که در بعضی از چشم ها اثر مخصوصی است که وقتی از روی اعجاب به چیزی بنگرد، ممکن است آن را از بین ببرند یا در هم بکشنند، و انسان را بیمار یا دیوانه کنند.

این باور از نظر عقلی امر محالی نیست. امروزه بسیاری از دانشمندان معتقدند که در بعضی از چشم ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته شده است که کارایی زیاد دارند و حتی با تمرین و ممارست می توان آن را پرورش داد. خواب مغناطیسی، از طریق همین نیروی مغناطیسی چشم ها انجام شدنی است.

در دنیایی که اشعه لیزر که نامرئی است، می تواند کاری کند که از هیچ سلاح مخرب دیگری ساخته نیست، پذیرش وجود نیرویی در بعضی از چشم ها که از طریق امواج مخصوصی در طرف مقابل اثر بگذارد، چیز عجیبی نیست. بسیاری نقل می کنند که با چشم خود افرادی را دیده اند که دارای این نیروی مرموز چشم بوده اند و افراد یا حیوانات یا اشیائی از طریق چشم زدن از کار انداخته اند.

یک داستان باورنکردنی برای باور کردن

در این رابطه نقل است که مردم روستای «زاغه» از روستاهای شهرستان ملایرِ استان همدان، در قدیم الایام که مشغول حفر زاغه ها به منظور پناه بردن به آنها بودند، گاه با صخره های سنگی بزرگی برخورد می کردند. می گویند در این روستا خانواده ای بودند که به چشم شور شهرت داشتند، از آنها می خواستند به زاغه آمده و با اعجاب به آن سنگ بنگرند و به این ترتیب سنگ ها شکسته می شدند و آنها به حفر زاغه ها ادامه می دادند!

پس نه تنها نباید اصراری در انکار این امور داشت، بلکه باید امکان وجود آن را از نظر عقل و علم نیز پذیرفت.

چشم زخم از نظر اسلام

در روایات اسلامی نیز تعبیرات گوناگونی دیده می شود که وجود چنین امری را تایید می کند. در حدیثی می خوانیم که اسماء بنت عمیس خدمت پیامبر (ص) عرض کرد که گاه فرزندانِ جعفر(شوهرش) چشم می زنند. آیا رقیه ای برای آنها بگیریم؟ (منظور از رقیه دعایی است که می نویسند و افراد برای جلوگیری از چشم زخم با خود نگه می داند. آن را تعویذ نیز می گویند) پیامبر فرمود: آری مانعی ندارد، اگر چیزی می توانست بر قضا و قدر پیشی گیرد، چشم زخم بود.

در حدیث دیگری از امیرالمومنین (ع) آمده است که پیامبر برای امام حسن(ع) و امام حسین (ع) رقیه گرفت و این دعا را خواند: « اعيذ كما بكلمات الله التامات وأسمائه الحسنى كلها عامة من شر السامة والهامة ومن شر كل عين لامة ومن شر حاسد إذا حسد ـ»

یعنی : شما را می سپارم به تمام کلمات و اسمای حسنای خداوند از شر مرگ و حیوانات موذی و هرچشم بد و حسود آنگاه که حسد ورزد. سپس پیامبر نگاهی به ما کرد و فرمود « حضرت ابراهیم (ع) این چنین برای اسماعیل و اسخاق (ع) تویذ کرد.»

از امام علی (ع) نیز روایت شده است: چشم زخم حق است و توسل به دعا برای دفع آن نیز حق است.

ذکر این نکته لازم است که هیچ مانعی ندارد که این دعاها و توسل ها به فرمان خداوند، جلوی تاثیر نیروی مرموز مغناطیسی چشم ها را بگیرد؛ همان گونه که دعاها برای بسیاری از عوامل مخرب دیگر تاثیر می گذارد و آنها را به فرمان خدا خنثی می کند.

آیه ۶۹ سوره ی عنکبوت مفاهیم بسیار عمیقی دارد. حضرت آیت اللّه بهاءالدینی، به جویندگان کوی دوست، جمله کوتاهی سفارش می کردند که عصاره و چکیده تمام اذکار است؛ «با خدا باش!»، و آن گاه که ذکری از او می خواستند، می فرمود: «با خدا باش!» و اگر با اصرار جوینده و پرسشگر مواجه می شدند، این آیه را تلاوت می کردند که «آن کس که در محدوده بندگی ما بکوشد، راه ارتقا و صعود را به او بنمایانیم».

وَالَّذِينَ جَاهَدُواْ فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ‏ و كسانى كه در راه ما (تلاش و) جهاد كردند، راه‏هاى (قرب به) خود را به آنان نشان خواهيم داد و همانا خداوند با نيكوكاران است.

وقتی با دقت به آیه فوق می نگریم، به این مفهوم می رسیم که براى رسيدن به هدايت ويژه‏ى الهى، تلاش لازم است و بايد گام اوّل را خود انسان بردارد. “جاهدوا - لنهدينّهم"، چنانكه در جاى ديگر مى‏فرمايد: “اِن تنصروا اللَّه ينصركم". آنچه به تلاش‏ها ارزش مى‏دهد، خلوص است و راه‏هاى وصول به قرب الهى، محدوديّتى ندارد و باید به وعده‏هاى خداوند اطمينان داشته باشيم.

از طرفی همراه بودن خداى بزرگ با بنده‏اى ضعيف، يعنى رسيدن انسان به همه چيز “انّ اللّه مع المحسنين". چنانكه در دعاى عرفه‏ى امام حسين‏عليه السلام مى‏خوانيم: «ماذا فقد مَن وجدك و ماذا وجد مَن فقدك» هر كه تو را يافت، چه كمبودى دارد و هر كه تو را از دست داد، چه دارد؟

در جای دیگر آیت الله بهاءالدینی در رابطه با این آیه می گویند : ” ما از همه ی گفتار حکما و عرفا و فلاسفه و آنان که در سیر و سلوک عمری را سپری کرده اند، این جمله را با روح تر و با واقعیت تر می نگریم که می فرماید: وَالَّذِينَ جَاهَدُواْ فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا و ما این را لمس کرده ایم.(۱)

——————————————————————————–

۱-کتاب بوی باران ص ۳۶

در پی توصیۀ مؤکّد مقام اعظم ولایت، حضرت امام خامنه‌ای مدّ ظلّه العالی به رسانه‌ها و خصوصاً روحانیون، دربارۀ تبیین و تبلیغ لزوم ازدیاد جمعیّت، این نوشته کوتاه و فهرست‌وار  تقدیم می‌شود.

۱) مباهات پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله و سلّم به کثرت جمعیّت امّت اسلام
۲) فوائد و برکات فرزندان برای پدر و مادر
الف: فرزند صالح: مایۀ سعادت والدین
ب: فرزند صالح: گیاهی سبز و معطّر از گیاهان سبز و معطّر بهشت
ج: فرزند صالح: مایۀ انس و آرامش والدین
د: فرزند صالح: زیباترین یادگار والدین
ه: مستجاب بودن دعای فرزند صالح برای والدینش
و: ادامۀ فیض و حسنات برای والدین (پس از مرگ)، به خاطر دعای فرزندشان برای آنها
ز: آمرزش والدین معذّب، به خاطر کار نیک فرزندشان
ح: ترفیع درجۀ والدین در بهشت، به خاطر استغفار فرزندشان برای آنها
ط: ثواب بارداری و وضع حمل و شیر دادن و بچّه‌داری
ی: اجر و ثواب مصیبت فقدان فرزند
۳) فرزند خداپرست: میراث خداوند متعال از بندۀ مؤمنش
۴) خانۀ بدون چند فرزند: خانۀ بی‌برکت
۵) کثرت جمعیّت: نعمت الهی
۶) تضمین رزق و روزی

پیامبر گرامی اسلام می‌فرماید: دل و قلب انسان، که ظرف محبّت خداست، ظرف معرفت خداست، باید سه ویژگی داشته باشد، صلابت ، رقّت و صفا داشته باشد. گفتند یا رسول‌الله! صفا و رقّت و صلابت دل به چیست؟ حضرت فرمود صفای دل به این است که گناه نکنی و آلوده به علاقه‌های بد نباشد، رقّت دل به محبّت شما به برادران دینی‌تان هست، صلابت به چیست یا رسول‌الله؟! فرمود صلابت به این است که شما از سرزنش سرزنش‌کننده‌ها نترسید.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى آنِیَةً فِی الْأَرْضِ فَأَحَبُّهَا إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مَا صَفَا مِنْهَا وَ رَقَّ وَ صَلُبَ وَ هِیَ الْقُلُوبُ فَأَمَّا مَا رَقَّ مِنْهَا فَالرِّقَّةُ عَلَى الْإِخْوَانِ وَ أَمَّا مَا صَلُبَ مِنْهَا فَقَوْلُ الرَّجُلِ فِی الْحَقِّ لَا یَخَافُ فِی اللَّهِ لَوْمَةَ لَائِمٍ وَ أَمَّا مَا صَفَا مَا صَفَتْ مِنَ الذُّنُوبِ.؛(۱)

در حقیقت اگر انسان در مقابل سرزنش های دشمنان محکم بایستد جهاد انجام داده و در راه خدا ایستادگی کرده است. امروز هم اینگونه است اگر ما در برابر سرزنش های دشمنان که به اقسام مختلف وجود دارد ایستادگی کرده و در مقابل حرف های نا امید کننده ی دشمن که از هر وسیله ای برای رسیدن به این هدف استفاده می کنند؛ بایستیم، به گفته ی پیامبر اکرم (ص) بهشتی شدنمان بی تردید خواهد شد.

رسول خدا(ص) می‌فرمایند: وقتی که کسی ایمان داشته باشد و ایمانش را به ورع برساند، وارد بهشت می‌شود. کسی قانع باشد به رزق خودش، وارد بهشت می‌شود، بعد می‌فرماید اما اگر کسی می‌خواهد بی‌تردید وارد بهشت بشود، از سرزنش کسی نترسد. اِنتَهَى الإیمانُ إلَى الوَرعِ ، مَن قَنَعَ بما رَزَقَهُ اللّه ُ دَخَلَ الجَنَّةَ ، و مَن أرادَ الجَنَّةَ لا شَکَّ فلا یَخافُ فی اللّه ِ لَومَةَ لائمٍ؛(۲)

پس باید با تمام توان و قوا در مقابل سرزنش ها و زخم زبان ها و ناامیدی هایی که دشمنان اسلام وانقلاب به وسیله های مختلف سعی در القای آن دارند ایستاد و دلسرد نشد. خداوند متعال در قرآن کریم نیز به ما وعده ی این سرزنش دشمنان و پیروزی ما در اثر پایداری در برابر آنان داده است.

آیه های زیادی در قرآن وجود دارد که درباره ایرانی می باشد، یکی از آن آیه ها در آیه ۵۴ سوره مائده می باشد : يَأَيهَُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتىِ اللَّهُ بِقَوْمٍ يحُِبهُُّمْ وَ يحُِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلىَ الْكَافِرِينَ يجَُاهِدُونَ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَا يخََافُونَ لَوْمَةَ لَائمٍ ذَالِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيم‏ ..

خداوند ویژگی هایی را بیان می فرماید وعلامه طباطبایی گفته اند که این آیه برای ایرانی های آخرالزمان است.

حجت السلام والمسلمین پناهیان در رابطه با معنی و مفهوم این آیه گفته است: یک قومی می‌آیند به جای شما مؤمنین، آنها قوم قوی‌ای هستند که رسول خدا فرمودند: این قوم همان قوم سلمان فارسی هستند.

خیلی‌ها نشسته بودند گفتند این قوم، کی‌ها هستند؟ این گفت قوم ماست، او گفت عشیرۀ ماست، او گفت قبیلۀ ماست، حضرت فرمود نه! اینها قوم سلمان فارسی هستند که اگر ایمان به ثریا برسد، قوم سلمان فارسی به آن دسترسی پیدا خواهند کرد و روزی با این دین با این استحکام می‌آیند."رُوَِى أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سُئِلَ عَنْ هَذِهِ الایة، فَضَرَبَ رَسُولُ اللَّهِ یَدَهُ عَلَى مَتْنِ سَلْمَانَ وَ قَالَ هَذَا وَ ذَوُوهُ ثُمَّ قَالَ لَوْ کَانَ الْإِیمَانُ مُعَلَّقاً بِالثُّرَیَّا لَنَالَهُ رِجَالٌ مِنْ فَارِسَ.”

ویژگیِ این قوم چیست؟ «لا یَخافونَ لَومَةَ لائِم» اینها از هیچ سرزنشی نمی‌ترسند. در روایات دیگر گفته می‌شود که این گروه شیعیان علی‌بن ابیطالب(ع) هستند."(۳)

——————————————————————————–

۱- نوادر راوندی/۷

۲- کنزالعمال/۷۲۷۵

۳- تفسیر نورالثقلین/ج۱/ص۶۴۱) و (تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب/ج‏۴/ص۱۴۰)