عید قربان  جلوه گاه تعبد و تسلیم ابراهیمیان حنیف است . فصل قرب  یافتن مسلمآنان به خداوند، در سایه عبودیت  است .

اگر ابراهیم خلیل ، در اجراى فرمان پروردگارش ، خنجر بر حنجر اسماعیل مى نهد، اگر اسماعیل ذبیح ، پدر را در اجراى امر خدایى ، تشویق و ترغیب مى كند، اگر شیخ الانبیاء در نهادن كارد بر حلقوم فرزندش ، لحظه اى تردید و توقف نمى كند؛ همه و همه ، نشانه مسلمانى آن پدر و پسر و شاهد صداقت در عقیده و عشق ، و وفادارى در قلمرو بندگى  است .

عید قربان ، مجراى فیض الهى و بهانه عنایت رحمانى به بندگان مومن  و مسلم  و مطیع  است .

قربانى تو در این چیست ؟

در راه خدا، چه چیز فدا مى كنى ؟

با چه وسیله ، به استان پروردگار، تقرب  مى جویى ؟ و كدام فدیه  را به قربانگاه صدق ، عشق ، اخلاص و وفا مى آورى ؟

براى اولیاء الله عید قربان مجمع الشواهد صدق در گفتار، كردار، ادعا و عمل است . تو نیز، اگر بتوانى رضاى خویش را فداى رضاى حق كنى ، اگر بتوانى از خواسته دل  در راه خواسته دین  چشم بپوشى ، اگر بتوانى از داشته ها و خواسته ها بگذرى ، آنگاه ، به مرز عبودیت و به حوزه قربانگاه قدم نهاده اى .

مگر خلیل الرحمان  چه كرد؟ تو نیز اگر پیر و مشى و مرام ابراهیمى ، نباید هیچ چیز از آنچه دارى و به آن دلبسته اى ، همچون زن و فرزند، مال و منال ، پول و پس انداز، خانه و خادم ماشین و مسكن ، و… حجاب چهره جانت ، مانع بندگى و فرمانبرداریت شود و آنگاه كه پاى دین و خدا به میان آید، بسادگى و بصراحتى ابراهیمى و بصداقتى اسماعیلى درگذرى و امر مولا را مقدم بدارى . بگذر از فرزند و مال و جان خویش

تا خلیل الله دورانت كنند
سر بنه در كف ، برو در كوى دوست

تا چو اسماعیل ، قربانت كنند

اینجاست كه قربانى  وسیله قرب  مى شود و عید قربان  روز تقرب به خداوند.

آن هم نه قرب مادى و جسمى - كه خدا از محدوده حس و جسم بیرون است - بلكه قرب معنوى و تقرب ارزشى كه در سایه ایمان  و عمل  است .

آنچه انسان را به خدا نزدیك مى كند، طاعت  است .

و آنچه از ساحت قرب ربوبى دور مى سازد، معصیت  است .

خدا به ما نزدیك است ، حتى نزدیكتر از رگ كردن ، كه خود فرموده است :

- و نحن اقربب الیه من حبل الورید - ما از او دوریم ، چرا كه به جرم و گناه ، گرفتاریم و مجرم  هرگز محرم  نخواهد شد. دوست نزدیكتر از من به من است

وین عجبتر كه من از وى دورم

اگر پاى از مرز طاعت فراتر ننهیم ، اگر با تیغ گناه ، دامن عصمت ندریم ، اگر دست تعدى ، به حریم حرمات الله  نگشاییم ، آنگاه خواهیم دید كه هر جا باشیم در قربانگاهیم و هر سو كه برویم ، به او تقرب  پیدا مى كنیم ، و هر روزمان عید قربان مى شود. بفرموده حضرت على :

كل یوم لا یعصى الله فیه فهو یوم عید

هر روزى كه در آن ، خدا نافرمانى نشود روز عید است .

جلوه دیگر این روز، ذبح  است .

قربانى كردن گوسفند، چه از سوى حاجى در منا و چه از سوى ما در شهرها مان ، تكریم آن حماسه معنوى و ایثار عظیم است كه ابراهیم و اسماعیل از خود نشان دادند و به مسلخ  رفتند، آن فداكارى همواره باید در خاطره ها زنده بماند، تا درسى مى باشد فرا روى ابراهیمیان همیشه و همه جا.

رها شدن از تعلقات و ذبح كردن تمنیات در پیش پاى اراده الهى ، درس دیگران قربانى  است ،

تیغ اراده و عفاف ، باید بر خنجر نفسانیات نهاد و خون نفس اماره  را ریخت و از شر این وسواس خناس  نجات یافت .

تا چه حد حاضرى كه خواست خدا را بر خواهش دل  مقدم بدارى ؟

تا كجا مى توانى طاعت و اطاعت الله  را، با هواى نفس  مبادله نكنى ؟

نفس كشتن  و جهاد با دشمن درونى ، سخت تر از مبارزه با دشمن ، آشكار و برونى است .

از این رو جهاد اكبر نام گرفته است .

ذبح قربانى  در دید عرفانى اهل نظر، رمزى از ترك هواهاى نفسانى و روى آوردن به رضاى الهى  است .

ثمرات این ذبح نیز، باید چونان قربانى گوسفند به دیگران برسد.

و… چنین است كه آنكه مالك هواى نفس شود و دیو هوا را به بند كشد، هم خویشتن از وسوسه ها و زیانهاى آن آسوده خاطر است ، هم جامعه از صدمه هوا پرستیهاى او مصون !

آرى !… امروز، عید است .

عید قربان  و تقرب به خدا، آن هم در سایه عبودیت و بندگى .

ما، بنده آنیم كه در بند آنیم .

حال كه چنین است ، چرا در بند نفس و بند زر و سیم و بند خواسته ها و داشته ها؟!

دل به خدا بدهیم و در بند عبودیت او باشیم ، تا از هر قید و بندى آزاد شویم .

بندگى خدا، امیدبخش است .

و روز عید قربان  مى تواند براى ما اوج این آزادى برین  باشد.

خجسته باد عید قربان عید صالحان و ارس ته ، و عید اهل طاعت و تسلیم .