شخصى نزد امام جعفر صادق عليه‌السلام حضور يافت؛ و عرضه داشت: ياابن رسول اللّه! پدرم پير و ضعيف گشته است به طورى كه همانند بچّه كوچك بايد در خدمت او باشم؛ و نيز او را براى قضاء حاجت بغل مى‌كنم.

حضرت فرمود: چنانچه توان داشته باشى بايد اين كار را ادامه دهى؛ و نيز بايد با كمال ملاطفت و مهربانى برايش لقمه بگيرى و دهانش بگذارى.

و انجام اين امور فرداى قيامت، راه ورود به بهشت را برايت آسان مى‌گرداند.

جامع السّعادات: ج ۲، ص ۲۶۵.

یکی از آداب خوبی که از قدیم الایام مرسوم بوده زیارت اهل قبور در روزهای پایانی سال و علی الخصوص پنج شنبه و جمعه آخرسال است. این رسم پسندیده آثار و تبعات خوبی برای ما خواهد داشت که حاضر به تحمل شلوغی و ترافیک سنگین ناشی از آن هستیم. در این نوشتار گزیده ای از این آثار ذکر میشود.

زیارت اهل قبور، سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)

· صفوان گفت از حضرت صادق (ع) شنيدم كه فرمود: كار دائمى پيامبر خدا (ص) اين بود كه عصر هر پنج شنبه با عده زيادى از اصحابشان به قبرستان بقيع در مدينه مى رفتند و اهل قبور را زيارت مى كردند.۱

· كار مستمر حضرت فاطمه زهراء (ع) اين بوده كه : هر صبح شنبه به زيارت قبور شهداء مى رفت و از جمله بر مزار حمزه مى رفت و براى او طلب رحمت و مغفرت مى كرد.۲

فوایدی که در زیارت اهل قبور نهفته شده

فوایدی که برای زیارت اهل قبور ذکر شده است را میتوان به سه دسته تقسیم کرد.

الف) فوایدی که ثواب زيارت را عايد صاحبان قبور مى نمايد.

· از حضرت امام باقر (ع) در مورد زيارت اهل قبور پرسيدم . حضرت فرمودند: اگر روح مرده اى در فشار و نگرانى باشد و شما بين طلوع فجر و طلوع خورشيد او را زيارت كنيد خداوند به او وسعت مى دهد و روح مرده را از نگرانى خارج مى گرداند.۳

· گفت : خدمت حضرت صادق (ع) عرض كردم : فلان مرد بر مزار پدر، خويشان ، دوستان و ديگران رفته ، آيا اين كار به مردگان فايده اى مى رساند؟ حضرت فرمودند: بلى اين كه انسان به زيارت آنها برود [و دعا كند] باعث خوشحالى و سرور آنها مى شود، همان گونه كه وقتى زنده اى به زيارت انسان زنده ديگر مى رود و براى او هديه مى برد.۴

ب) فوایدی که ثواب زيارت را عايد زيارت كننده مى داند.

· گفت : رسول خدا(ص) فرمود: كسى كه در مزار مسلمانان يكى از آيات قرآن را براى اموات بخواند، خداوند ثواب هفتاد پيامبر به او مى دهد، و كسى كه براى اهل قبور طلب رحمت و مغفرت نمايد خداوند او را از آتش جهنم نجات مى دهد و او را خندان وارد بهشت مى گرداند.۵

· حضرت حسين بن على (ع) فرمود: اگر كسى به زيارت اهل قبور برود بر مزار مسلمانان بگويد: خدايا اين ارواح فانى ، و اين جسدهاى پوسيده ، و اين استخوانهاى متلاشى شده را كه از دنيا رفته و به تو ايمان داشته اند به رحمت خود برسان و سلام مرا نيز بر آنها نازل گردان ؛ خداوند به عدد تمام بندگان خود از زمان خلقت آدم (ع) تا پايان دنيا براى او ثواب مى نويسد.۶

ج) فوایدی که ثواب زيارت را نصيب دو طرف نموده .

· حضرت صادق (ع) فرمود: حضرت امير المؤ منين (ع) فرموده : مردگان خود را زيارت كنيد؛ زيرا آنها از زيارت شما خشنود مى شوند، و شما هم حاجت هاى خود را هنگام زيارت قبور پدر و مادر از خدا بخواهيد؛ زيرا خداوند بواسطه دعائى كه بر مزار آنها مى كنيد حاجات شما را برآورده مى كند.۷

· حضرت صادق (ع) فرمود: هر مسلمانى كه به نيابت مردگان عمل صالحى انجام دهد خداوند ثواب آنرا براى خود او دو چندان مى كند و از آن عمل نفعى هم براى صاحب قبر مى فرستد.۸

منابع :

۱. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۲۹۶ حديث ۹.

۲. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حديث ۲۷

۳. وسائل ج ۳ ص ۹۳.

۴. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۲۹۶ حديث ۶

۵. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حديث ۲۹

۶. بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حديث ۳۱

۷. كافى ج ۳ ص ۲۲۹ حديث ۱۰

۸. بحارالانوار ج ۸۲ ص ۶۲ حديث ۲، وسائل الشيعه ج ۲ ص ۶۵۵ حديث ۴.

سيد يونس گويد": به مشهد مقدس مشرف بودم؛ يك روز متوجه شدم كه پولم تمام شده، پول برگشت به وطن ندارم ؛به حرم رفتم به امام رضا (ع) عرض كردم” پولم تمام شده” قرض دستي مي خواهم” كه به محض رسيدن به وطن پول دريافتي را پس ميدهم؛ شب در خواب از طرف امام به من گفتند":فردا صبح وقت اذان در جلو درب فلان صحن حاضرمي شوي هر كس اول وارد حياط شد قرض دستي مي گيري ؛در موعد مقرره در محل حضور يافتم ديدم اولين كس همشهري ما تقي بي نماز اهل آذرشهر است.
من او را از دور مي شناختم چون به بي نمازي معروف بود از وي كراهت داشتم؛ خود را از او پنهان كردم و چيزي نگفتم باز به حرم رفتم تقاضاي خود را تكرار كردم؛ شب خواب ديشب تكرار شد ؛صبح به گمان اينكه حتماً عوض شده در محل حاضر شدم؛ باز تقي بي نماز را ديدم از او رو گردانيده به حرم رفتم عرض كردم آقا":من پول رایگان نمی خواهم فقط قرض دستي بدهيد.
شب سوم همان خواب قبلي تكرار شد؛ صبح سوم وقتي او را ديدم خود را سرزنش كردم كه من با نماز مردم چه كار دارم وظيفه من اطاعت از امام بود؛ جلو رفتم سلام و زيارت قبول گفتم وي با گرمي مرا تحويل گرفت ؛گفتم آقا تقي قرض دستي نياز دارم بيشتر از آنچه خواستم پرداخت كرد، بعد پرسيد كي به وطن خواهي رفت ؟ گفتم پس فردا گفت فلان ساعت در همان جا باش باهم برويم؛ تا در راه ناراحت نباشي باهم مي رويم؛ در وقت مقرره در محل معينه حضور يافتم، گفت “:سيد بيا به گردنم سوار شو برويم، گفتم بد است مردم مي بينند؛ گفت كسي تو را نمي بيند؛ سوار شدم گفت: چشم خود را ببند متوجه شدم او به هوا اوج گرفت؛ پس از چند دقيقه ديدم در آذرشهر هستيم، خواست برود مانع شدم بعد پرسيدم چرا به شما تقي بي نماز گويند؟
گفت:” چون در نزد مردم نماز نمي خوانم گفتم": پس كجا نماز مي خوانيد؟ گفت: در پشت سر امام زمان (عج)، گفتم: اين پرواز كردن شما چه بود؟ گفت: خود امام ياد داده هر وقت شوق زيارت مشهد و كربلا وغيره داشتم اين طور مي روم و برمي گردم. حالا فهميدم تقي بي نماز نيست بلكه از اولياء الهي است. دوستان خداوند در ميان بندگان مجهول و نامعلوم است پس نبايد كسي را حقير شمرد.

عارفي گويد” گرسنه بودم از بازار عبور مي كردم بوي كباب مرا به خود جلب كرد خواستم وارد كبابي بشوم ديدم پول ندارم؛ به خود گفتم نسيه مي خورم ولي بعد فكر كردم شايد “كبابي نسيه قبول نكرد “سپس خود را سرزنش كردم چقدر پر طمع هستي حالا شخصي پيدا مي كنم؛ پس گردني مي زنم تا او چند سيلي آبدار بزند بوي كباب را فراموش مي كني؛ وقتي چنين كردم. او گفت"” آقاي شيخ دل تو كباب مي خواهد گناه من چيست؟ شرمنده شدم عذر خواهي كردم.

اين حديث از معصومين (ع) رسيده از همه ي گناهان پرهيز كنيد غضب خداوند در ميان گناهان مجهول است. دعاها را كوچك نشماريد شايد به درجه اجابت رسيد، كسي را حقير نشماريد؛ دوستان خداوند در ميان مردم پنهان است حالا جا دارد دعا كنيم” خدايا ما را با دوستانت دوست بگردان و محبت آنان را در دل ما سرشار كن الهي “هرچه در دنيا و در آخرت به محمد و آل محمد (ص) عطا مي كني به ما نيز مرحمت كن و عزت دنيا و آخرت را به ما عطا فرما و ما را از ياران امام زمان(عج)مقرر فرما؛ قلب نازنين آن بزرگوار را از ما راضي و خشنود بگردان؛ قبر را بر ما مبارك و مرگ را بر ما آسان و آخرين ساعت عمر ما را شهادت در راه دينت كن ، لياقت بندگي و شيعگي بر ما عطا فرما با بنده نوازي عيب و ايراد ما را برطرف كن و اخلاق حسنه به ما عنايت فرما .

منبع: نقطه وصل

به آیت الله بهجت(ره) گفتند: کتابی در زمینه اخلاق معرفی کنید.

فرمودند: «لازم نیست یک کتاب باشد یک کلمه کافیست که بدانی»

                                “خدا می بیند".

خیلی آقای بهجت حرف نمی‌زدند و دائم‌الذكر به نظر می‌آمدند. ایشان گاهی به مناسبتی چیزی می‌گفتند یا به دیگری می‌گفتند، و ما هم باید حواسمان جمع می بود که سریع مطب را بگیریم و استفاده كنیم.

حضرت آیت الله بهجت (اعلی الله مقامه الشریف) از جمله نكاتی كه در زمینه اخلاق مطرح می‌كردند و نسبت به آن عنایت داشتند این بود که می‌فرمودند: در همه کارها، اول از همه، مواظبت كنید آن چه را که یقین دارید، عمل كنید! تا آن‌چه را كه نمی‌دانید خداوند متعال به شما عطا فرماید.

این بیان ایشان برگرفته از روایاتی است كه از رسول اکرم (صلوات الله علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام) به ما رسیده، که نمونه آن از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) این است که فرمودند: هر کس به آنچه می داند عمل کند، خداوند این ارث را باقی می نهد که آن چه را نمی داند، به او می آموزد.

اهل بیت (علیهم السلام) می فرمایند: شما آنچه را علم داری عمل كن خدای‌ تعالی آن چه را علم نداری به شما خواهد داد. این یك نكته‌ای ظریف است که ما آن چه را که از مسلمات دین‌ است و روشن؛ وقتی به عمل آراستیم، نتیجه این عمل صالح نیل به علم الهی است که بس با ارزش و قیمتی است.