امام علی (ع) فرمود:
عِبَادَ اللهِ، زِنُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُوزَنُوا،
ترجمه:
ای بندگان خدا! خودتان را وزن كنید و بسنجید قبل از آنكه
شما را وزن نمایند و بسنجند
نهج البلاغه- خطبه 90
1. فروتنى آن است كه با مردم چنان كنى كه دوست دارى با تو چنان باشند.
2. هر كس از خدا بترسد ، مردم از او بترسند ، و هر كه خدا را اطاعت كند ، از او اطاعت كنند ، و هر كه مطيع آفريدگار باشد ، باكى از خشم آفريدگان ندارد ،وهر كه خالق را به خشم آورد ، بايد يقين كند كه به خشم مخلوق دچار مىشود.
3. شخص شكرگزار ، به سبب شكر ، سعادتمندتر است تا به سبب نعمتى كه باعث شكر شده است ، زيرا نعمت كالاى دنياست و شكرگزارى ، نعمت دنيا و آخرت است .
4.خداوند دنيا را سراى امتحان و آزمايش ساخته و آخرت را سراى رسيدگى قرار داده است ، و بلاى دنيا را وسيله ثواب آخرت ، و ثواب آخرت را عوض بلاى دنيا قرار داده است.
5. نارضايتى پدر و مادر ، كم توانى را به دنبال دارد و آدمى را به ذلت مىكشاند.
6. مردم در دنيا با اموالشان و در آخرت با اعمالشان هستند.
اُبْذُلْ لِصَدِيقِکَ کُلَّ الْمَوَدَّةِ… وَ لا تَقُصَّ إلَيْهِ بِکُلِّ أَسْرارِکَ. [1] .
همه محبتت را به پاي دوستت بريز ولي همه اسرارت را در اختيار او نگذار.
غررالحکم، ج2، ص 223.
امام باقر (عليه السَّلام) مي فرمايند:
«قال موسي بن عمران (عليه السَّلام) يا ربِّ اَوْصِني … قال: اُوصيكَ بِاُمِّك. قال: ربِّ اَوْصِني، قال: اوصيك بامّك، قال: ربّ اَوصني، قال: اَوصيك بامِّكَ قال: رب اَوْصِني، قال: اوصيكَ بابيكَ قال: لاجلَ ذلك اَنّ للْاُمِّ ثُلْثيِ البِرِّ و للأبِ الثلثَ»(1)
«حضرت موسي (عليه السَّلام) به خداوند گفت مرا وصيت كن … خدا گفت: تو را نسبت به مادرت وصيت مي كنم. موسي گفت خدايا مرا وصيت كن خدا گفت: تو را به مادرت وصيت مي كنم. موسي گفت: خدايا مرا وصيت كن، خدا گفت: تو را نسبت به مادرت سفارش مي كنم. موسي گفت: خدا يا مرا وصيت كن خداوند گفت تو را نسبت به پدرت سفارش مي كنم، امام باقر (عليه السَّلام) فرمودند: براي همين است كه دو سوم نيكي ها از آن مادر است و یک سوم از آن پدر.»
اين سخن روشن گر اوج عظمت مادري و زن بودن است و بالاترين و شكوه مندترين و استوارترين منزلت الهي زن را تبيين مي كند. از اين رو مي نگريم كه در قرآن كریم نیز آن گاه كه سخن از پدر و مادر پيش مي آيد بيشتر بر حقوق مادري تأكيد مي شود و سخت كوشي هاي او مطرح مي گردد.
«وَ وصّينا الانسانَ بِوالِدَيْهِ احساناً حَمَلَتْهُ اُمُّهُ كُرهاً وَ وَضَعْتَهُ كُرهاً و حَمْلُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلاثِونَ شَهرَاً …؛(2) آدمي را به نيكي كردن با پدر و مادر خود سفارش كرديم مادرش بار او را به دشواري برداشت و به دشواري بر زمين نهاد و مدت حمل تا از شير باز گرفتنش سي ماه است …»
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: همانا صدقه بصاحبش افزونى بخشد، پس صدقه دهيد و همانا تواضع موجب زيادى رفعت صاحبش شود، پس تواضع كنيد تا خدا شما را رفعت دهد، و همانا گذشت عزت صاحبش را زياد كند، پس درگذريد تا خدا عزيزتان كند.
اصول الكافي / ترجمه مصطفوى / ج3 / ص : 184