رُوِی عن اباالحسن الرضا(علیه‏السلام) قال: رَأَیْتُ أَبِی(علیه‏السلام) فِی الْمَنَامِ فَقَالَ یَا بُنَیَّ إِذَا کُنْتَ فِی شِدَّةٍ فَأَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ یَا رَئُوفُ یَا رَحِیمُ وَ الَّذِی نَرَاهُ فِی النَّوْمِ کَمَا نَرَاهُ فِی الْیَقْظَةِ

در روایتی از امام هشتم منقول است که حضرت فرمودند: من در خواب پدر بزرگوارم یعنی موسی‏ بن‏ جعفر را دیدم؛ «رَأَیْتُ أَبِی فِی الْمَنَامِ فَقَالَ»، پدرم فرمود: «یَا بُنَیَّ»؛ ای فرزند من، «إِذَا کُنْتَ فِی شِدَّةٍ»؛ آنگاه که در شدّت و سختی قرار گرفتی، «فَأَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ»، زیاد این ذکر را بگو : «یَا رَئُوفُ یَا رَحِیمُ».

مفضّل از یاران امام صادق علیه السلام از ایشان پرسید: “پیش از آن که خداوند زمین و آسمانها را بیافریند شما کجا بودید؟”

پاسخ امام پاسخی شگفت انگیز و زیبا بود، پاسخی که از یک طرف سبب می شود بدانیم امامان ما چه گوهرهای گرانبهایی هستند و محبت و حبّ‌شان در دل هایمان افزوده شود و از سوی دیگر سبب می شود به سنگینی مسئولیت و وظیفه خود به عنوان کسانی که خود را پیروان مکتب جعفری می نامیم، بیشتر آگاهی یابیم.

امام فرمودند:"ما نورهایی بودیم که خداوند را تسبیح و تقدیس می کردیم تا آن که خداوند فرشتگان را آفرید. خداوند بلند مرتبه به فرشتگان فرمود: تسبیح کنید! آنها گفتند: ای پروردگار، ما نمی دانیم (چگونه تسبیح کنیم!)

پس خداوند به ما فرمود: تسبیح کنید. ما تسبیح کردیم و فرشتگان با تسبیح ما، تسبیح کردند.» 1

با این پرسش شما چه حسی پیدا کردید؟

حس کوچکی در مقابل بزرگی کسانی که همواره در حال تسبیح بوده و هستند؛ حس محبت به کسانی که حتی فرشتگان از آنها یاد گرفتند که چگونه تسبیح کنند و خدا را بخوانند! پس چرا ما از آنها یاد نمی گیریم که خدا را بخوانیم و تسبیح کنیم؟ مگه آنها برای هدایت ما نیامده اند؟ آمده‌اند تا به ما هم بیاموزند چگونه خدا را تسبیح کنیم!!

شما چه فکر می کنید؟!!

- شبیه معجزه: تربیت و رام کردن شخص نادان، و تغییر دادن عادت و روش انسان معتاد، چیزی شبیه معجزه است.

- تکریم ناصحیح: هیچ کس را با چیزی که برایش سختی و مشقت دارد، تکریم و احترام مکن.

- موعظه پنهانی و آشکار: هر کس برادر - دینی - خویش را پنهانی موعظه کرد او را زینت بخشیده است و هر کس آشکارا موعظه اش نمود شخصیت او را تحقیر کرده است.

- انس به خدا: هر کس به خداوند انس گرفت از مردم وحشت کند - و هیچگاه مردم را مایه انس و دلگرمی خویش نمی پندارد

- شوخی و مجادله: مجادله مکن که ارزش و احترام تو از بین می رود و شوخی مکن که حریمت شکسته خواهد شد و دیگران بر تو جرأت پیدا می کنند.

- نشانه های فروتنی: از نشانه ها ی تواضع و فروتنی آن است که بر هر کس می گذری سلام کنی و در مجالس در قسمت هایی که از شرافت مکانی برخوردار نیست بنشینی.

- پارساترین مردم: با ورع ترین و خدا ترس ترین مردم آن است که در مسائل شبهه ناک - که حق و باطل روشن نیست - توقف کند و خود را به آنها آلوده نکند

- عابدترین و زاهد ترین مردم: عابدترین مردم کسی است که واجبات را بپا دارد و زاهد ترین مردم آن است که حرام را ترک کند.

- پرتلاش ترین مردم: پر تلاش و کوشش ترین مردم آن است که گناهان را ترک کند.

- احمق و حکیم: دل انسان احمق در دهان اوست و دهان انسان حکیم در قلب و دل اوست.
انسان احمق اول سخن می گوید آنگاه می اندیشد که درست بوده یا نادرست ولی انسان حکیم اول می اندیشد آنگاه سخن می گوید.

- نمونه بارز بی ادبی: اظهار خوشحالی و سرور در نزد کسی که محزون و غمناک است از ادب - اجتماعی - نیست.

به نقل از باشگاه خبرنگاران

قال مولانا الامام المهدی-عجل الله تعالی فرجه الشریف- :
(سَجْدَهُ الشُّكْرِ مِنْ أَلْزَمِ السُّنَنِ وَأَوْجَبِها … فَإِنَّ فَضْلَ الدُّعاءِ وَالتَّسْبیحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَى الدُّعاءِ بِعَقیبِ النَّوافِلِ، كَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَى النَّوافِلِ، وَالسَّجْدَهُ دُعاءٌ وَتَسْبیحٌ)[1]
سجده ى شكر، از لازم ترین و واجب ترین مستحبات الهى است … همانا، فضیلت دعا و تسبیح پس از واجبات بر دعاى بعد از نوافل، همانند فضیلت واجبات بر نوافل است. سجده، دعا و تسبیح است.

از بررسى آیات و احادیث به دست مى آید كه همه ى واجبات و یا همه ى مستحبات، در یك سطح و اندازه نیستند; مثلاً اهمیّت نماز، در میان واجبات، از همه بیش تر است; زیرا، قبولى اعمال، به قبول شدن نماز بستگى دارد. در میان مستحبات ـ برابر این حدیث ـ اهمیّت سجده ى شكر، از همه ى مستحبات بیش تر است. شاید علّت، این باشد كه سجده ى شكر، كلید افزایش و تداوم نعمت است; یعنى هر گاه انسان با دیدن و یا رسیدن به نعمتى، شكر گزارد، آن نعمت تداوم مى یابد و نعمت هاى دیگر نیز نازل مى گردند. این نكته در قرآن به صراحت آمده است:
(لَئِنْ شَكَرْتُمْ لاََزیدَنَّكُمْ)[2]; اگر شكر نعمت به جاى آورید، بر نعمت شما مى افزایم.

علی اصغر رضوانی - شرح چهل حدیث حضرت مهدی(عج)
——————————————————————————–
[1]. احتجاج، ج2، ص308 ; بحارالأنوار، ج53، ص161، ح3 ; و وسائل الشیعه، ج6، ص490، ح8514 .
[2]. سوره ى ابراهیم، آیه ى7 .

سطحی نگری ما در نقل و بیان احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام و عدم رجوع به اسناد و مدارک صحیح حدیثی باعث شده است که برخی از احادیث را در غیر موضوع و معنایی که در آن صادر شده است به کار بریم و هدف دیگری را که خود می پسندیم و لو اینکه هدف خیری باشد از آن تامین نماییم.

اما آنچه مقصود ما در این مطلب است به طور خصوص، حدیثی است که در ابتدای ماه ربیع الاول در السنه مردم از زبان مبارک رسول گرامی اسلام نقل می شود به این مضمون که هر که خروج و تمام شدن ماه صفر را به من بشارت دهد ،من بهشت را به او بشارت و نوید می دهم.

آنچه در این نقل بروز دارد و از آن بر می آید آن است که این خود ماه ربیع و وارد شدن در آن و خروج از ماه صفر است که موضوعیت دارد و منشا بشارت به بهشت است و دیگر آنکه بشارت دهنده بدان به طور عام و غیر مشخص طبق قول حضرت مشمول بهشت است که البته در همین جا نیز سوالی در اول نظر بوجود می آید که چگونه می تواند فقط بشارت دادن به موضوعی بدون آنکه فرد متحمل زحمت و سختی و بهایی شود موجب ورود او به جنت باشد؟

اما آنچه در واقع و متن کامل حدیث مذکور است که در ذیل ذکر خواهد شد چیزی کاملا جدای از مطلب مشهور فوق را بیان می نماید؛ در آنکه این بشارت نه بشارتی عام بلکه بشارتی خاص و در مورد فردی مشخص است و دیگر آنکه آنچه در بیان خاتم انبیاء مقصود است که تصریح بدان می شود آن است که مردم و اصحاب از مقام بالای یک انسان بهشتی آگاه شوند که آن شخص کسی نیست جز صحابی ممتاز رسول خدا و یار وفادار امیرالمومنین علیهما السلام حضرت ابوذر غفاری رحمة الله علیه؛

که حضرت در این حدیث می فرمایند که ای ابوذر حتی کسانی که در غربت و تنهایی تو و پس از مرگت تو را تجهیز کرده و کفن و دفن می کنند بواسطه این عملشان با من در بهشت موعود خواهند بود که در تواریخ آمده در حالی که زمان تبعید او بدرقه و صحبت با او منع شده بود شخص امیر مومنان و امام حسن و امام حسین به بدرقه او رفتند و زمانی که او از دنیا رفت مالک اشتر و جمعی از یارانش او را تجهیز و کفن و دفن نمودند.

(البته ناگفته نماند که این بیان به هیچ وجه دفع فضایل و ایام الله و اعیاد بزرگ و مبارک ربیع نمی کند که آن در جای خود اثبات شده است.)

متن کامل حدیث:

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ‏ کَانَ النَّبِیُّ ص ذَاتَ یَوْمٍ فِی مَسْجِدِ قُبَا وَ عِنْدَهُ نَفَرٌ مِنْ أَصْحَابِهِ،فَقَالَ أَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ عَلَیْکُمُ السَّاعَةَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ،فَلَمَّا سَمِعُوا ذَلِکَ قَامَ نَفَرٌ مِنْهُمْ فَخَرَجُوا وَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ یُحِبُّ أَنْ یَعُودَ لِیَکُونَ أَوَّلَ دَاخِلٍ فَیَسْتَوْجِبَ الْجَنَّةَ،فَعَلِمَ النَّبِیُّ ص ذَلِکَ مِنْهُمْ فَقَالَ لِمَنْ بَقِیَ عِنْدَهُ مِنْ أَصْحَابِهِ: إِنَّهُ سَیَدْخُلُ عَلَیْکُمْ جَمَاعَةٌ یَسْتَبِقُونَ. فَمَنْ بَشَّرَنِی بِخُرُوجِ آذَارَ فَلَهُ الْجَنَّةُ،فَعَادَ الْقَوْمُ وَ دَخَلُوا وَ مَعَهُمْ أَبُو ذَرٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ،فَقَالَ لَهُمْ فِی أَیِّ شَهْرٍ نَحْنُ مِنَ الشُّهُورِ الرُّومِیَّةِ؟

فَقَالَ أَبُو ذَرٍّ قَدْ خَرَجَ آذَارُ یَا رَسُولَ اللَّهِ.فَقَالَ ص قَدْ عَلِمْتُ ذَلِکَ یَا أَبَا ذَرٍّ وَ لَکِنِّی أَحْبَبْتُ أَنْ یَعْلَمَ قُومِی أَنَّکَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ کَیْفَ لَا یَکُونُ ذَلِکَ وَ أَنْتَ الْمَطْرُودُ عَنْ حَرَمِی بَعْدِی لِمَحَبَّتِکَ لِأَهْلِ بَیْتِی فَتَعِیشُ وَحْدَکَ وَ تَمُوتُ وَحْدَکَ وَ یَسْعَدُ بِکَ قَوْمٌ یَتَوَلَّوْنَ تَجْهِیزَکَ وَ دَفْنَکَ أُولَئِکَ رُفَقَائِی فِی الْجَنَّةِ الْخُلْدِ الَّتِی وُعِدَ الْمُتَّقُون.1

از ابن عباس نقل شده که گفت: روزی پیامبر (ص) به همراه تعدادی از اصحابشان در مسجد قبا نشسته بودند،رسول خدا (ص) فرمود: اولین کسی که الان بر شما وارد می‌شود، مردی از اهالی بهشت است،برخی از اصحاب تا این سخن را شنیدند، برخاسته و از مسجد خارج شدند، تا دوباره وارد شده و اولین کسی باشند که بهشت بر او واجب می‌شود،

پیامبر (ص) متوجه شده، و به بقیه اصحاب که نزد ایشان بودند، فرمودند: اکنون جماعتی در حال سبقت گرفتن از یکدیگر، بر شما وارد می‌شوند، (ولی از میان آنها) کسی که پایان یافتن ماه آذار (نام یکی از ماه‌های رومی معادل ماه خرداد و در آن زمان معادل ماه صفر) را بر من بشارت بدهد، اهل بهشت است،

آن جماعت برگشتند و وارد شدند و ابوذر رضی الله عنه نیز همراه‌شان بود،پیامبر به آنها فرمود: ما در کدام‌یک از ماه‌های رومی هستیم؟

ابوذر گفت: یا رسول الله! ماه آذار به پایان رسیده است.پیامبر فرمود: ای اباذر! من این مسأله را می‌دانستم ولی دوست داشتم قوم من بدانند که تو مردی از اهالی بهشتی، و چطور این‌گونه نباشد، در حالی که تو بعد از من به دلیل محبتت به اهل بیتم، از حرم من طرد (تبعید) می‌شوی، تنها زندگی می‌کنی و تنها می‌میری، و قومی که امر کفن و دفن تو را انجام می‌دهند، به واسطه‌ی تو خوشبخت می‌شوند، آنها دوستان من در بهشتی هستند که به پرهیزکاران وعده داده شده است.

پینوشت:

1-این حدیث در باب «معنى قول النبی ص من‏ بشرنی‏ بخروج‏ آذار فله الجنة» از کتاب معانی الاخبار (النص / ۲۰۴) و همچنین کتاب علل الشرایع مرحوم شیخ صدوق (ج ۱ / ص ۱۷۵) و در روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه اثر مرحوم محمد تقی مجلسی (ج ۱۳ / ص ۳)نقل شده است و از استاد علی اکبر غفاری صفت که تبحر ایشان در علم حدیث زبانزد است نقل شده که :

در بین کتب حدیث، تنها روایتی که اشاره به پایان یافتن ماه صفر و آغاز ربیع داشته باشد، همین روایت است؛ بنابراین لازم است جامعه‌ی مؤمنین، در عین توجه به مناسبت‌های دینی از ترویج باورهای غلط و وارونه از دین اجتناب کرده و با آغاز ماه ربیع الاول، یادآور بزرگواری، زندگی و منش حضرت اباذر به عنوان یار باوفای امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام و یکی از صحابه‌ی پیامبر صلی الله علیه و آله باشند که به مقام اهل بیتی ایشان نائل شد. («یا أباذرّ، إنّک منّا أهل البیت» أمالی مرحوم شیخ طوسی / النص / ص ۵۲۵).

با توجه به مضمون روایت ذکر شده، امید است که با آغاز ماه ربیع، مانند گروهی که با دفن و تکریم حضرت اباذر علیه السلام، به عنوان «دوستان پیامبر صلی الله علیه و آله در بهشتی که به پرهیزکاران وعده داده شده» معرفی شدند، ما نیز با یادآوری مقام و تأسّی به او که در راه محبت اهل بیت و وفاداری به ایشان، در سخت‌ترین شرایط، جانش را فدا کرد، به جایگاه ایشان نائل شویم.