امام علی (ع) فرمود:

عِبَادَ اللهِ، زِنُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُوزَنُوا،

ترجمه:

ای بندگان خدا! خودتان را وزن كنید و بسنجید قبل از آنكه

شما را وزن نمایند و بسنجند

                                    نهج البلاغه- خطبه 90

1) رابطه عاطفي و دوستانه با فرزندان

كودكان و نوجوانان همانند گلبرگ هاي بهاري لطيف و حساس هستند. از اين رو مكتب اسلام توصيه جدي نموده است كه بزرگسالان خصوصاً والدين با آنان رفتار ملايم و محبت آميزي داشته باشند رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) فرمود: أََحِبُّوا الصِّبيَانَ وَ ارحَمُوهُم:به خردسالان محبت و مهرورزي نماييد.(1)

در تاريخ رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلَّم) آمده است روزي آن حضرت وارد بر عثمان بن مظعون شده مشاهده نمودند كه :

«مَعَهُ صَبِّيٌ لَهُ صَغيرٌ يَلثِمُهُ قال: اْبنُكَ هذا؟ قال نعم قال: اَتُحِبُّهُ يا عُثمانُ؟ قال: اي واللهِ يا رسولَ اللهِ انّي اُحِبُّهُ! قالَ: أفَلا أزيدُكَ لَهُ حُبّاً؟ قالَ: بلي فِداكَ أبي و أمّي! قال: انّهُ مَنْ يَرْضي صَبِيّاً لَهُ صَغيراً مِنْ نَسْلِهِ حتّي يَرْضي يَرْضاهُ اللهُ يَوْمَ القِيامَةِ حتّي يَرْضي؛ بچه خردسالي نزد عثمان بود او را مي بوسيد، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلَّم) پرسيدند اين كودك بچه توست؟ وي پاسخ داد بلي. فرمود: او را دوست داري؟ عثمان گفت: بلي يا رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلَّم) او را دوست مي دارم. پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلَّم) فرمود: آيا مي خواهي دوستيت را افزايش دهم؟ عثمان گفت: بلي پدر و مادرم به فدايت. فرمود: هر كس بچه خردسالي از نسل خود را راضي كند به گونه اي كه خشنود شود، خداوند او را در قيامت خشنود گرداند.» (2)

و در روايت ديگري رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) فرمود:
«مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهُ كَتَبَ اللهُ عزوجلَّ لَهُ حَسَنَةً وَ مَنْ فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللهُ يَوْمَ القِيامَةِ وَ مَنْ عَلَّمَهُ القُرآنَ دُعِيَ بِالأبَوَيْنَ فَيُكْسَيانِ حُلَّتَيْنِ يُضيءُ مِنْ نُورِهِما وُجوُهُ اَهْلِ الجَنَّةِ؛ هر كس فرزندش را ببوسد خداوند برايش حسنه مي نويسد و هر كس او را شاد گرداند خداوند در روز قيامت او را شاد مي گرداند و هر كس به او قرآن بياموزد والدين او را در قيامت فرا مي خوانند و دو لباس به آنان مي پوشانند كه صورت اهل بهشت از نور آن حله ها روشن مي شود.» (3)

رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلَّم) در علت و ضرورت محبت به كودكان فرمود:
اُحِبُّ الصبيان لخسم: الاول انهم هم البكاؤوُن و الثاني يتمرغون بالتراب و الثالث يختصمون من غير حقه. و الرابع لايَدخرون لغه شيئاً. و الخامس يعمرون ثم يخربون؛
بچه ها را به خاطر پنج خصلت دوست دارم:
1ـ چون اهل گريه هستند! (يعني زود مي شكنند)
2ـ خاكبازي مي كنند! (يعني خاكي هستند)
3ـ بدون كينه با هم دعوا مي كنند. (كينه ي همديگر را به دل نمي گيرند)
4ـ براي فردا چيزي را ذخيره نمي كنند. (يعني حريص نيستند)
5ـ مي سازند سپس خراب مي كنند. (يعني به دنيا دل نبسته اند) (4)

در تاريخ آمده است كه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلَّم) درباره ي شيوه ي برخورد اوليا با فرزندان مي فرمايد: «لاتَضْرِبُوا اَطفَالَكُم عَلي بُكَاَئَهُم لِاَنَّ بُكَائَهُم اَربَعَهَ اشهَدُ شَهَادَهُ اَن لَا اِلَهَ اِلاّ اللهُ؛ فرزندانتان را به خاطر گريه و زاري نزنيد، چون گريه بچه ها تا چهار ماهگي به معناي شهادت بر وحدانيت خداوند است.»(5)

نقل است كه پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلَّم) در وسط نماز وقتي صداي گريه بچه خردسال را مي شنيد نماز را سريعاً به پايان مي برد وقتي مردم سؤال مي كردند: يا رسول الله چرا نماز را با شتاب به پايان برديد؟ مي فرمود: «أَومَا سَمِعتُم صُرَاخَ الصَّبِيِّ؛ آيا صداي گريه بچه را نشنيديد.»(6)

1. اصول كافي، ج6، ص49 .
2. كنز العمال، ص958
3. اصول كافي، ج6، ص49.
4. مواعظ العدديه، به نقل از همان.

5. وسايل الشيعه، ج21، ص447.
6. وسايل الشيعه، ج8، ص419.

 ويژگي هاي حضرت امام حسين‌(ع)

خداوند متعال براي حضرت امام حسين (ع) يک حساب جداگانه‌اي باز کرده که براي احدي از انبياء و امامان معصوم (ع) چنين حسابي باز ننموده است‌.
چرا و براي چه حضرت امام حسين (ع) برنده جايزه ممتاز است‌؟! پاسخ اين سؤال با مراجعه به تاريخ پر افتخار اين وجود نازنين بلکه قبل از ولادتش روشن خواهد شد

 الف) از ابتداي تکوّن حضرت امام حسين (ع) تا ولادت و از ولادت تا شهادت تمام عوالم هستي آسمان‌ها و فرشتگان زمين و درياها همه و همه براي حضرتش گريه نمودند که اين جريان براي کسي پيش نيامده و نخواهد آمد. بلي براي حضرت يحيي نيز آسمان گريه کرد. در تفسير مجمع البيان ضمن آيه (فما بکت عليهم السماء و الارض‌) مرحوم طبرسي فرمودند: براي دو نفر يحيي و حضرت امام حسين (ع) آسمان‌ها و فرشتگان چهل شبانه روز گريه نمودند. و در همين تفسير آمده است‌: آفتاب در طلوع و غروبش تا چهل روز به حالت حمراء و سوزش بود و در مناقب ابن شهر آشوب مازندراني چنين است‌:«بکت السماء علي الحسين (ع) اربعين يوماً»، تفسير صافي سوره الدّخان‌.

 ب)حضرت امام حسين (ع) در تمام کمالات و فضيلت‌ها حتي در عبادت برترين انسان بود. چرا حضرتش مکني به ابي‌عبدالله شده است‌؟! آيا اين کنيه از کنيه‌هاي متعارف است‌؟! ظاهراً در اين کنيه ويژگي‌اي است و اشاره است به محور بودن آن حضرت در تمام کمالات‌. ابوعبدالله يعني پدر بنده خدا. پدر در خانواده نقش بزرگي دارد و بايد الگو بوده باشد. پدر مربي و مکمل است‌. پدر الگو و مصدر است‌. براي همه حضرت امام‌حسين (ع) پدر بندگان خدايند و همه بندگان‌؛ يعني عبادت کنندگان در رسيدن به‌کمالات بايد از امام حسين (ع) درس بياموزند.

ج) زيارت امام حسين (ع) معادل حج و عمره است‌. در روايات بسياري آمده است اگر روزي مشاهده شد که بيت الله الحرام از حجاج خالي است‌، در آن وقت از باب وجوب کفايي بر مسلمان‌ها واجب است به زيارت خانه خدا بشتابند. اگر چه مستطيع نبوده باشند و يا حج واجب خود را رفته باشند. مرحوم صدوق رضوان خدا بر او باد همين مطلب را راجع به زيارت امام حسين (ع) گفته که اگر روزي بيايد مردم به طور کلي ترک زيارت امام‌حسين (ع) نموده باشند، در اين صورت به طور واجب کفايي بر شيعيان واجب است که به زيارت امام حسين (ع) بروند و نگذارند حرم مطهر خالي از زائر باشد (نقل از آيت‌الله مرعشي نجفي‌).

آيا زيارت امام حسين (ع) در روز عرفه مثل زيارت خانه خداست‌؟ يا گفته شود: ثواب زيارت امام حسين (ع) از زيارت خانه خدا بيشتر است و يا مساوي است‌. بزرگ‌ترين دليل براي اين مطلب اين است‌: شکي نيست در اين‌که خانه خدا که در مکه واقع شدحرمت و احترام و عظمت آن براي احترام و حرمت حضرت ابراهيم (ع) است که آن رابنا نمود و خليل الرحمن هنگامي که مأمور به ذبح فرزندش حضرت اسماعيل شد، طاقت نياورده چشمانش را بست اما امام حسين (ع) جوانش را نزدش قطعه قطعه نمودند وجواناني را براي خدا قرباني کرد و ابداً ناراحت نشد و رنگ نباخت‌. پس زمين کربلا که مزار شهداي راستين قرار گرفت و مرقد مطهر عزيز اسلام در آن جا واقع شد، مي‌بايستي زيارت آن و ثواب زيارت آن لااقل معادل ثواب خانه خدا باشد، نه کمتر.

به نقل از کتاب امام حسین(ع) کیست؟ رمضانعلی محمد زاده

حضرت هادي عليه السلام حدود هجده سالگي يعني تقريباً در سال 230 هـ. ق با زني به نام حديث يا سوسن ازدواج کرد که ثمره اين ازدواج امام حسن عسکري عليه السلام است. فرزندان ديگر امام عبارتند از : حسين، محمد ،جعفر کذاب و دختري به نام عليّه يا عايشه.

البته برای مادر امام حسن عسگری علیه السلام در تاریخ نام‌هایی دیگر ذکر شده است که عبارت است از:
حدیثه، حریبه، سلیل، و جدّه.
او در ولایت خودش پادشاه زاده بود، به پرهیزگاری شهرت داشت و پس از شهادت امام حسن عسگری علیه السلام، دادرس شیعیان بود.

امام هادی علیه السلام درباره اش فرمود:
«سلیل از هر آفت و عیب و نقص و پلیدی منزه است.»

منابع :
بحار الانوار، ج 50، ص 238، منتهی الامال، ج 2، ص264

فضاي جامعه در عصر امام هادي (ع)پر از خفقان و وحشت بوده و قابل مقايسه با دوران امامت امام باقر و صادق (ع) نبود. اما حضرت درهمان شرايط نامساعد ، علاوه بر فعاليت هاي فرهنگي از طريق مناظره ، مکاتبه ، پاسخگويي به سؤالات و شبهات و توضيح بينش صحيح در مقابل مکاتب منحرف ، راويان و محدثان شيعه را تربيت کرد و علوم اسلامي را به آنان آموزش مي داد.

شيخ طوسي ، دانشمند جهان اسلام ، تعداد شاگردان آن حضرت را در زمينه هاي گوناگون علوم اسلامي 185 نفر مي داند. (1)

در ميان شاگردان امام ، چهره هاي درخشان علمي مانند فضل بن شاذان ، حسين بن سعيد اهوازي و عبدالعظيم حسني به چشم مي خورد که برخي از آنان داراي تأليفات ارزشمند و آثار و خدمات علمي هستند که در کتب رجال عنوان شده است.

1.رجال ، شيخ طوسي ، ص 422-409