روزى حضرت موسى (عليه السلام ) در ضمن مناجات به پروردگار خود عرض كرد خدايا مى خواهم همنشينى كه در بهشت دارم ببينم چگونه شخصى است . جبرئيل بر او نازل شد و عرض كرد يا موسى فلان قصاب در محله فلانى همنشين تو خواهد بود. حضرت موسى به درب دكان قصاب آمده ، ديد جوانى شبيه شبگردان مشغول فروختن گوشت است .

آیت‌الله محمدعلی جاودان از اساتید برجسته اخلاق در شهر تهران در درس اخلاق خود با اشاره به حدیثی از امیرالمؤمنین در رابطه با راه اثرگذاری اعمال صحبت کرد.
وی گفت: همه ما اینجا هستیم اما ما را نیاورده‌اند که اینجا بمانیم. اگر ما مانعی برای پرواز نداشته باشیم و وسایل پرواز را هم داشته‌ باشیم، آنجایی که باید پرواز کنیم، پرواز خواهیم‌کرد. گناه مانع پرواز است. باید برای کنار گذاشتن گناه، اقدام کرد.

این استاد اخلاق اظهار داشت: اگر برای ترک گناه دیر اقدام کنیم گناه باقی مانده و تبدیل به عادت می‌شود. بر اساس گفتار مرحوم فیض‌الاسلام، «عادت» یکی از پنج موردی است که می‌تواند بر انسان حکومت کند. بنابراین در اولین مرحله باید بکوشیم بدی‌هایی که در عمل از ما سر می‌زند را از خود دور کنیم؛ بدی‌های زبان، چشم، گوش و… مرحله بعد نتایجی است که از گذشته این اعمال باقی‌مانده. اگر دلی سوزانده‌ایم باید برطرف شود، اگر حقی از مردم یا خدا مانده باید ادا شود. بعد از حل این مسائل موانع پرواز برداشته می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: امیرالمؤمنین در حدیثی که از پیامبر اکرم(ص) نقل می‌کنند در این رابطه توضیح می‌فرمایند: «یَا عَلِیُّ ‏ثـَلَاثٌ مـَنْ لَمْ یَکُنَّ فِیهِ لَمْ یَقُم لَهُ عَمَلٌ؛ وَرَعٌ یَحْجُزُهُ عَنْ مَعَاصِى اللَّهِوَ عِلْمٌ یَرُدُّ بِهِ جَهْلَ الْسَفیه وَ عَقلٌ یُدَارِى بِهِ النَّاسَ»؛ سه چیز است که اگر کسی آنها را نداشته باشد هیچ عملی از او برپا نمی‌شود. یعنی اعمالش اثرگذاری خود را از دست می‌دهند. دستورات شرعی کار مداوای انسان را بر عهده دارند. همانطور که حضرت صدیقه سلام‌الله‌علیها در مسجد فرمودند مثلاً نماز، کبر را مداوا می‌کند.

آیت‌الله جاودان یادآور شد: وقتی اعمال، اثرگذاری نداشته باشند دردی را دوا نخواهندکرد. اولین مسئله‌ای که باعث اثرگذاری اعمال می‌شود پرهیز از گناهان است. پرهیز از گناه شامل یک توانایی برای مقابله با هوا و هوس است. این توانایی از کجا می‌آید؟ وقتی انسان به سوی گناه می‌رود یک نیروی درونی و یک نیروهای بیرونی او را به سمت گناه می‌کشاند. بنابراین هرمقدار که نماز انسان خوب باشد قدرت پرهیز او افزایش پیدا می‌کند و می‌تواند مقابل آن نیروها بایستد. اگر نماز از لحاظ شرعی صحیح باشد، به خصوص اگر اول وقت خوانده شود خیلی در این زمینه تاثیرگذار است.

وی ادامه داد: حضرت امیر(ع) در خصوص بُعد دوم حدیت پیامبر(ص) می‌فرماید: علمی که به وسیله آن با جهل سفیه رد کند. در واقع منظور از علم در این حدیث عقل است، زیرا با اطلاعات نمی‌توان به مقابله با غرایز پرداخت. برای مقابله با هر نیرویی، نیرویی از جنس خودش لازم است؛ بنابراین عقلی لازم است تا به وسیله آن اگر سفیهی جهالت کرد در مقابل، بردباری و حلم بورزد. مثلاً اگر کسی بی ادبی کرد، شخص مقابله به‌مثل نکند و حرمت خود را حفظ کند.

این استاد اخلاق شهر تهران درباره نکته سوم حدیث حضرت رسول(ص) اینگونه توضیح داد: راهکار سوم، عقلی است که به وسیله آن با مردم مدارا کنی و رفتار خوبی داشته باشی از این رو اگر من بدرفتار باشم ممکن است با هر رفتار بد، بخشی از اعمال خوب خود را ضایع کنم. این مطلب بالخصوص درمورد پدر و مادر خیلی پررنگ است. اگر پدر و مادری به فرزند خود بدی کنند گویی دارند خود را می‌سوزانند اما اگر فرزندی به پدر و مادر بدی کند ده برابر خود را سوزانده است.

آیت‌الله جاودان در پایان گفت: بنابراین با مراعات این موارد اعمال خوب انسان برای او می‌ماند و موانع برداشته می‌شود.

قطعا يكي از تاثيرگذارترين و عجيب‌ترين جملاتي كه از امام به يادگار مانده، عبارتي است كه او درباره وصيت‌نامه شهدا بيان داشته است: «اين وصيتنامه ‏هايى كه اين عزيزان مينويسند مطالعه كنيد. پنجاه سال عبادت كرديد، و خدا قبول كند، يك روز هم يكى از اين وصيتنامه‏ ها را بگيريد و مطالعه كنيد و تفكر كنيد.»

واقعاً جمله عجيبي است. شايد اولين كسي هم كه به اين توصيه عمل كرده باشد رهبر معظم انقلاب باشد. حضرت آيت الله خامنه‌اي در 27 شهريور 1370 چنين مي‌فرمايند:

«اين وصيت‌نامه‌هايى كه امام مى‌فرمودند بخوانيد، من به اين توصيه‌ى ايشان خيلى عمل كرده‌ام. هرچه از وصيت‌نامه‌هاى همين بچه‌ها به دستم رسيده - يك فتوكپى، يك جزوه - غالباً من اينها را خوانده‌ام؛ چيزهاى عجيبى است. ماها واقعاً از اين وصيت‌نامه‌ها درس مى‌گيريم. اين‌جا معلوم مى‌شود كه درس و علم و علم الهى، بيش از آنچه كه به ظواهر و قالبهاى رسمى وابسته باشد، به حكمت معنوى - كه ناشى از نورانيت الهى است - وابسته است. آن جوان خطش هم بزور خوانده مى‌شود، اما هر كلمه‌اش براى من و امثال من، يك درس و يك راهگشاست و من خودم خيلى استفاده كرده‌ام.»

با اين وصف عجيب نيست اگر سالها بعد كتابي با عنوان زيباي «پنجاه سال عبادت» آماده شود و 50 وصيت‌نامه برگزيده را منتشر كند.

اين كتاب توسط «گروه فرهنگي شهيدابراهيم هادي» تاليف و توسط نشر امينان روانه كتابفروشي‌ها شده است. غالب كتاب‌هاي تاليف شده توسط اين گروه توانسته‌اند موجي در جريان كتابهاي دفع مقدس ايجاد كنند و اين كتاب هم از اين قاعده مستثني نيست. وصيت‌نامه‌هاي انتخاب شده براي اين كتاب اگرچه غالبا از شهداي نه چندان معروف انتخاب شده‌اند اما انسان باور نمي‌كند كه نوجوان يا جواني با آن سنين كم چنين جملاتي را نوشته باشد.

توسل این شهدا به حضرت زهرا (س) بهانه‌ای شده است تا وصیت این بانوی بزرگوار مقدمه‌ای بر این کتاب شود؛ سه وصیت‌نامه از شهدای حزب الله لبنان، ‌ نظیر «سید هادی نصرالله» و ۴۷ وصیت‌نامه شهدای ایران مانند «دکتر مصطفی چمران»، «محمد جهان آرا» و «حجت‌الاسلام مصطفی ردانی‌پور» در ادامه‌ی این کتاب آمده است.

«پنجاه سال عبادت» از زمان انتشار كه بيش از يكسال از آن مي‌گذرد مورد استقبال قرار گرفته است اما اگر هنوز آن را نخوانده‌ايد مطمئن باشيد كه يك كتاب فوق العاده را از دست داده‌ايد. بنابراين مطالعه آن مي‌توان يكي از گزينه‌هاي اولويت‌دار شما در هفته دفاع مقدس باشد؛ شك نكنيد.

بريده‌اي از كتاب

براي اينكه بدانيد در اين كتاب قرار است وصيت‌نامه چه افرادي را بخوانيد بد نيست بخشي از مقدمه كتاب بر وصيت‌نامه شهيد حسين عالي را با هم بخوانيم. روايتي كه يكي از نزديكترين دوستان اين شهيد از يكي از همراهي‌هايش با وي تعريف مي‌كند، به تنهايي برا شناخت قدر و منزلت اين شهيد و به تبع وصيت‌نامه وي كافي است. شايد امام هم همين‌ها را مي‌دانست كه پنجاه سال عبادت را در يك كفه ترازو گذاشت و اين وصيت‌نامه‌ها را در كفه‌اي ديگر.

در صفحه 120 كتاب آمده است:

«شهيد مرتضي بشارتي يكي از دوستان خاص حسين بود. از فرمانده‌اش حسين عالي كم حرف ميزد. اما يكبار با اصرار ما گفت: با حسيين رفتيم شناسايي. در منطقه اي محفوظ سنگر گرفتيم. وقت نمازشد. حسين نمازش را با صوتي حزين و دلي شكسته خواند. گويي خدا در مقابلش ايستاده و او را مشاهده ميكند. بعد ايشان رفت براي نگهباني.

من هم ايستادم به نماز. در قنوت از خدا خواستم يقينم را زياد كند. خيلي دوست داشتم مانند اهل يقين بشوم. پس از اتمام نماز ديدم حسين از دور به من نگاه ميكند و ميخندد!

گفتم: حسين، چي شده!؟

گفت: ميخواهي يقينت زياد شود؟! با تعجب نگاه ش كردم. يعني از كجا فهميده بود! گفتم: بله اما تو از كجا ميداني؟!

خنديد و گفت: گوش خود را روي زمين بگذار! من هم اين كار را كردم. بدنم از حالتي كه پيش آمده بود مي‌لرزيد. وصف آن لحظه امكان نپذير نيست! من شنيدم زمين با من سخن مي‌گفت!!

صدايي كه شنيدم هنوز به خاطر دارم. «مرتضي نترس! عالم عبث نيست. كار شما بيهوده نيست. من و تو هر دو عبد خدا هستيم. اما در دو لباس و دو شكل متفاوت! سعي كن با رفتار ناپسندت خدا را ناراضي نكني و…»

بدنم مي‌لرزيد. اما زمين مدام برايم حرف مي‌زد. حسين لبخندي زد وگفت: «يقينت زياد شد؟!»

من ميدانستم انسان مي‌تواند به خدا خيلي نزديك شود اما نه تا اين حد. اگر با گوش خودم نمي‌شنيدم محال بود اين كار او را باور كنم. آن روز ما چيزهاي زيادي شنيديم. از حسين چيزهاي عجيب‌تري هم ديديم كه قابل بيان نيست.

شبيه اين ماجرا براي برادر اعتمادي هم رخ داده بود كه بعد از شهادت حسين برايمان تعريف كرد.»

نكته آنكه اين شهيد بزرگوار هنوز بيست ساله نشده بود كه در عمليات كربلاي 5 عروج كرد.

از شیخ بهایی پرسیدند:سخت میگذرد چه باید کرد؟

گفت:خودت که گفتی سخت میگذرد سخت که نمی ماند

پس  خدا را شکر که میگذرد و نمی ماند….