حاج آقا قلي نخجواني پدر حاج ميرزا علي آقا قاضي گويد: پس از آن كه به سن پيري و كهولت رسيدم شيطان را ديدم كه با او در بالاي كوهي ايستاده ايم، من دست خود را بر محاسن خود گذارده و به او گفتم: مرا سن پيري و كهولت فرا گرفته است اگر ممكن است از من درگذر!

شيطان گفت: اين طرف را نگاه كن، وقتي نظر كردم دره بسيار عميقي را ديدم كه از شدت ترس و هراس عقل انسان مبهوت مي ماند. شيطان گفت: در دل من رحم و مروت و مهر قرار نگرفته است، اگر چنگالم بر تو بند شود جاي تو در ته اين دره خواهد بود كه مي بيني!!

بهترین روش کنترل خشم وعصبانیت

- خانمی هستم که فرزند خردسالی دارم و در برخورد با او خیلی عصبانی می شوم. گاهی اوقات نیز او را تنبیه می کنم ولی بعد خیلی پشیمان می شوم. نمی دانم با عصبانیتم چه باید کنم، لطفاً راهی نشانم بدهید.

آیت الله جاودان:آدم اگر جوان باشد و تک فرزند داشته باشد ناگزیر او را خیلی دوست خواهد داشت و اگر او را خیلی دوست دارد تحملش هم بالا خواهد رفت و آن قدر که شما عصبانی می شوید نباید عصبانی بشود. عصبانیت شما حتماً در تربیت کودک اثر بد خواهد داشت و آینده او را خراب خواهد کرد، باید فکری کرد. اولاً جستجو کنید علت این عصبانیت زیاد شما چیست؟ اگر نارضایتی از زندگی است آن را باید حل کنید، اگر مشکلی در شوهرتان هست باید آن را از بین ببرید. بنابراین اگر این گونه مسائل وجود داشته باشد باید به آنها پرداخت و اگر اینها وجود ندارد که باید شکر کرد و شما به یک دکتر اعصاب مراجعه کنید و از او راه حلی برای عصبانیت زیادی را بخواهید که البته آنها معمولاً قرص آرام بخش خواهند داد که خواب آور است و تا قطع بشود مشکل تجدید می شود.

اگر به دستور دکتر قرصهای تقویتی که حاوی ویتامین های B باشد مصرف کنید می توانید در اعصاب شما اثر بگذارد و آن را تقویت کند و دامنه تحمل شما را زیاد کند.

چگونه کار خیر انجام دهیم؟
انجام کار برای مردمی که خود محتاج و نیازمند هستند و نمی توانند هیچ نفعی به ما برسانند ما را به این سو سوق می دهد که فقط برای خدایی که هم میبیند و هم در دنیا و آخرت پاداش می دهد، بسیار ارزش دارد.

داشتن قصد وهدف انجام کار

در همین زمینه مرحوم حضرت آیت الله العظمی بهجت می فرمود:استاد ما شب ها درس خارج اصول می فرمود. شبی شخصی که به منبر رفته بود مقداری البته تا حد مزاحمت با درس طول داد. شاگردان به صدا در آمدند که چرا طول می دهد. استاد فرمود:«معلوم نیست کار ما بهتر از کار او باشد!»

همچنین بخوانید : تعدادی از حدیث و سخن بزرگان و امامان
خوب است که انسان اسم خود را در اهداف خیر بنویسد و خود را شریک گرداند، زیرا فردای قیامت معلوم نیست کدام قبول و کدام رد می شود. لذا شایسته است انسان به این اکتفا نکند که عالم یا مبلغ یا فلان کاره است. شاید همه رد شود؛ زیرا اعمال خیر شروط و موانع بسیار دارد که شایدا هنگام عمل رعایت نشوند. بنابراین، انسان باید در کار خیر و نحوه انجام آن فکر کند و فکرش موجب ابتکاری باشد که برای رسیدن به هدف مفید باشد.

کتاب در محضر حضرت آیت ا…. العظمی بهجت – ص 28 (محمد حسین رخشاد)

عوامل سلب توفیق از نماز صبح به دو گروه عمده دسته بندی می شود:

الف:عوامل مادی که برخی از این عوامل شامل موارد ذیل است:

فقدان برنامه ریزی و نظم در زندگی
از مهمترین عوامل مادی که مانع از توفیق درک نماز صبح می شود، فقدان برنامه ریزی و نظم در زندگی است، مانند فقدان برنامه ای منظم برای خواب و یا عدم برنامه ریزی جهت قضا نشدن نماز صبح و یا ایجاد مشغله های پراکنده و فراتر از توانایی های خود که نتیجه ای جز ایجاد خستگی مفرط ندارد.

پرخوری در شب

علتی دیگر برای خواب طولانی و سنگین پرخوری در شب است، حضرت عیسی(ع) خطاب به بنی اسرائیل فرمودند:«ای بنی اسرائیل! خوردن خود را زیاد نکنید، زیرا هر کس بر خوردن خود بیفزاید، بر خوابیدن خود هم می افزاید و هر کس که بر خواب خود بیفزاید، از نماز کم می گذارد و در نتیجه در زمره غافلان نوشته می شود.
آیت الله آقا عزیز خوشبخت درباره برخی کارهای که موجب قضا شدن نماز صبح شده می فرمایند:آدم شب زیاد پای تلویزیون بنشیند، غذای چرب هم بخورد، شب هم کوتاه باشد، طبیعی است که دیگر بیدار نمی شود، از ایشان پرسیدند:حالا اگر بخواهد بیدار شود چه کار باید بکند؟ ایشان پاسخ دادند:باید مقدماتش را فراهم کند. مقدمات یکی اش همین است، زود بخوابد، پای این تلویزیون ننشیند، غذای چرب و چیل نخورد، درست می شود إن شاء الله، بنابراین واجب است بر این آدم این کارها را بکند و الّا مبتلا به گناه قضاشدن نماز صبح می شود.

ب:عوامل معنوی

ضعف در خداشناسی
یکی از مهمترین عوامل معنوی که موجب می شود تا انسان نسبت به نماز صبح اهمیت ندهد، عدم معرفت و شناخت نسبت به خداوند متعال و الطاف وی است، فرض کنید اگر با یکی از مسئوالان که حل مشکلتان در دست اوست قراری گذاشته اید و یقین دارید که وی در همان ساعت مقرر منتظر شما است. آیا واقعا شب به راحتی می خوابید و دیر بر سر قرار حاضر شده و یا با کسلی با وی مواجه می شوید؟
اگر انسان واقعاً نسبت به الطاف الهی کمترین معرفتی داشته باشد و بداند که کسی که در نماز با او صحبت می کند، همانی است که او را از نیستی به دنیا آورده و تمامی نعمت های خود را نیز بر او ارزانی داشته تا به نهایت کمال و درجات بالای بهشتی دست پیدا کند و او همانی است که اختیار کمی و زیادی روزی اش را دارد ؛ همانی است که مرگ و زندگی اش در ید قدرت اوست، با این حال آیا نسبت به نماز با بی حالی برخورد خواهد کرد و یا آنکه سر از پا نشناخته و با تمام وجود به اقامه نماز عاشقانه خواهد پرداخت.

نظر آیت الله بهجت

گناه
اعمال و رفتاری که انسان در طی روز انجام می دهد نقش بسیار مهمی در توفیق انسان نسبت به عبادات دارد؛ یعنی هر چه در طی روز کارهای شایسته از انسان سر بزند، توفیقات انسان نیز برای اعمال خوب دیگر بیشتر فراهم می شود و هر چه به گناه آلوده شود توفیق اعمال خوب از وی سلب می شود، لذا باید نسبت به این مسأله بسیار حساس بود تا به واسطه گناه درک لذت سحرخیزی را از دست نداد، از آیت الله بهجت سؤال شد:چه کنیم تا نماز صبحمان قضا نشود؟ در پاسخ فرمودند:کسی که باقی نمازهایش را در اول وقت بخواند؛ خدا او را برای نماز صبح بیدار خواهد کرد.
بیایم با عزم و اراده جدی نسبت به نماز اول وقت بینی شیطان را به خاک بمالیم، چرا که امام زمان(عج) درباره نماز می فرمایند:«فَمَا أُرْغِمَ أَنْفُ الشَّیْطَانِ بِشَیْ‏ءٍ أَفْضَلَ مِنَ الصَّلَاةِ فَصَلِّهَا وَ أَرْغِمْ أَنْفَ الشَّیْطَان‏»؛ هیچ چیز مانند نماز، بینی شیطان را به خاک نمی مالد پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاک بمال.»

در منابع حدیثی و ادعیه دعاها و ذکرهای فراوانی وجود دارد که در آنها توصیه شده است، هر فردی می‌تواند برای سلامتی مادی و معنوی خود و اعضای خانواده‌اش و نیز حفظ اموال از بلاها به خواندن آنها اقدام کند. در این‌جا به نمونه‌هایی اشاره می‌شود و برای آگاهی از سایر دعاها و اذکار به منابع ادعیه مراجعه شود.

1. امام صادق(ع) فرمود: هر کس این دعا را بعد از هر نماز واجب بخواند خودش، خانه‌اش، مالش و فرزندانش محفوظ خواهند بود:
«اجیرُ نَفْسى‏ وَ مالى‏ وَ وُلْدى‏ وَ اهْلى‏ وَ دارى‏، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى‏، باللهِ ‏الْواحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ، الَّذى‏ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً احَدٌ، وَ اجیرُ نَفْسى‏ وَ مالى‏ وَ وُلْدى‏، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى‏، بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ، وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ اذا وَقَبَ، وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِى الْعُقَدِ، وَ مِنْ شَر حاسِدٍ اذا حَسَدَ، وَ اجیرُ نَفْسى‏ وَ مالى‏ وَ وُلْدى‏، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى‏ بِرَب‏ النَّاسِ، مَلِکِ‏ النَّاسِ، الهِ ‏النَّاسِ، مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ ‏الْخَنَّاسِ، الَّذى‏ یُوَسْوِس‏ فی صُدُورِ النَّاسِ، مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ، وَ اجیرُ نَفْسى‏ وَ مالى‏ وَ وُلْدى‏، وَ کُلَّ ما هُوَ مِنّى‏، باللهِ لا الهَ الَّا هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ، لا تَاْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لانَوْمٌ، لَهُ ما فِى السَّمَواتِ وَ ما فِى الْارْضِ، مَنْ ذَا الَّذى‏ یَشْفَعُ عِنْدَهُ الَّا بِاذْنِهِ، یَعْلَمُ ما بَیْنَ ایْدیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ، وَ لایُحیطُونَ بِشَىْ‏ءٍ مِنْ عِلْمِهِ الَّا بِماشاءَ،
وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَواتِ وَ الْأرْضَ، وَ لایَؤُودُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِىُّ الْعَظیم‏».[1]

ترجمه: خود، مال، فرزند، خانواده، خانه‌ام و هر آنچه را که از من است به خداى‏ یگانه یکتاى بی‌نیاز می‌سپارم، که نزاده و زاده نشده و براى او هیچ‌گاه شبیه و مانندى نبوده است. خود، مال، فرزندم و هر آنچه از آن من است به پروردگار سپیده‌دم می‌سپارم، از شرّ تمام‏ آنچه آفریده و از شرّ هر موجود شرور، هنگامى که شبانه وارد می‌شود، و از شرّ آنها که با افسون در گره‌ها می‌دمند [و هر تصمیمى را سست می‌کنند] و از شرّ هر حسود هنگامى که حسد می‌ورزد. خود، مال، فرزندم و هر آنچه از آن من است به پروردگار مردم، به مالک و حاکم مردم، به [خدا و] معبود مردم می‌سپارم، از شرّ وسوسه‌گر پنهان کار که درون‏ سینه انسان‌ها وسوسه می‌کند خواه از جنّ باشد یا انسان. خود، مال، فرزند و هر آنچه از من است به خدا می‌سپارم که هیچ معبودى نیست جز خداوند یگانه جاودان، هیچ‌گاه خواب سبک و سنگینى او را فرا نمی‌گیرد، آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از آن او است، کیست که در نزد او جز به فرمان او شفاعت کند؟! آنچه در پیش روى آنها (بندگان) و پشت سرشان است می‌داند، و کسى از علم او آگاه نمی‌گردد جز به مقدارى که او بخواهد، تخت (حکومت) او آسمان‌ها و زمین را در برگرفته و نگاه‌دارى آن‌دو، او را خسته نمی‌کند و بلندى مقام و عظمت از آن او است.

2. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس از شما پس از نماز سى مرتبه بگوید: “سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ للهِ وَ لا الهَ الَّا اللهُ وَ اللهُ اکْبَرُ"، از وى دفع می‌شود: سوختن، غرق شدن، فرود آمدن خانه، افتادن در چاه، حمله درندگان، مرگ‌هاى فجیع و هر بلاى دیگرى که در آن روز از آسمان فرود آید».[2]

3. امام صادق(ع) فرمودند: «کسى که به بستر خواب رود و یازده بار سوره توحید را بخواند، خداوند او را در خانه‌اش و خانه‌هاى اطرافش حفظ می‌نماید».[3]
4. در «صحیفه سجادیه» نیز درباره موضوع مطرح شده آمده است: دعای بیستم و چهارم برای پدر و مادر، دعای بیست و پنجم برای فرزندان.

5. همچنین خواندن دعاهایی که در قرآن آمده، و از جهت محتوایی با اعضای خانواده مرتبط است، پسندیده است؛ مانند: «رَبِّ نَجِّنی‏ وَ أَهْلی‏ مِمَّا یَعْمَلُون»؛[4] پروردگارا! مرا و اهل مرا از آنچه انجام می‌دهند رهایى بخش.
گفتنی است؛ خواندن دعا براى سلامتی و رفع بیماری‌ها و خطرات و بلاها هرگاه از روى خلوص نیّت و ایمان انجام شود به یقین مؤثّر است؛ ولى این به آن معنا نیست که از مراجعه به طبیب و مصرف دارو و برنامه‌ریزی و محکم‌کاری در امور زندگی خوددارى کنیم، بلکه علاوه بر راه‌هاى معمول در میان عقلا، از دعا نیز کمک بگیریم.

——————————————————————————–

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏2، ص 549، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[2]. طوسی، محمد بن حسن‏، تهذیب الاحکام، ج ‏2، ص 107، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[3]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 128، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.

[4]. شعراء، 169.