گاهی خانم های خانه دار با خود می اندیشند  آیا تدارک امور خانه به منزله کوتاهی آنان در امر عبادت است ؟ آیا خدمت به همسر و فرزند  اجری هم دارد؟

پرسش های خوبی است و پاسخ های بهتری هم دارد ،با ذکر چند حدیث پاسخ می دهیم، می‌گوییم: بله، ثواب (اجر) هست، خیلی هم هست. اما باید نگاه و تعریف‌مان را نسبت به بسیاری از مباحث و کارها، مانند: عبادت، مستحبات، صواب، ثواب، خانواده و خانه‌داری … و کلاً فرهنگ و آموزه‌های اسلامی اصلاح نموده و تکامل بخشیم، تا هم مفاهیم را بهتر درک کنیم و هم موقعیت و ارزش هر کار خودمان را بدانیم.

الف – هر چند انسان همیشه امید اجر و ثواب دارد، اما بندگی و عبادت خدا برای اجر و ثواب، پایین‌ترین مرحله است. عشق به کمال یا همان میل تقرب به الله جلّ جلاله، میل به محبوب او شدن، میل به مرضیِ او واقع گردیدن است که باید به مراتب بیشتر از میل به سفره‌ای باشد که او برای میهمان عزیزش پهن می‌کند.

ب – عمل مستحب چیست؟ آیا فقط زیاد نماز خواندن، به زیارت رفتن و ذکر گفتن است؟! پس چرا فرمود اگر خواستی کار مستحبی انجام دهی، اما پدرت یا شوهرت راضی نبود، آن کار را نکن؟ [و اگر بکنی گناه هم محسوب می‌شود]. یا چرا فرمود: نشان ایمان زیادتی نماز نیست، بلکه ببینید به وعده‌اش عمل می‌کند یا خیر؟

پ – چرا مردان ما باید گمان کنند که اگر بی‌خیال دنیا و زندگی، زن و بچه و خانواده، بروند یک گوشه بنشینند و مثلاً صدهزار بار سبحان‌الله بگویند، یا به هیئتی رفته و صدبار پشت سر هم حسین حسین (علیه‌السلام) بگویند، مستحب است و دیگر خیلی صواب کرده و باید منتظر ثواب هم باشند، اما اگر به روی زن و بچه بخندند، اسباب راحتی و رشد آنها را فراهم کنند و آنها را شاد کنند، عبادت محسوب نمی‌شود؟! اگر آیه و حدیثی بلد نباشیم نیز به حکم عقل می‌فهمیم که کدام واجب و کدام مستحب است و کدام ثواب بیشتری دارد؟

چرا زنان ما باید گمان کنند که اگر هفته‌ای یکبار در جلسه ختم سوره انعام شرکت کردند و هفته‌ای یکبار هم در جلسه دعای توسل شرکت کردند و یا چند رکعت نماز مستحبی خواندند، می‌شود عبادت، اما اگر با کار، تلاش، اخلاق، عشق و خانه‌داری خود، کانون خانواده را نور و گرما و حیات بخشیدند، این مصداق عبادت نیست و ثواب ندارد؟ یا کمتر دارد؟!
چرا زنان ما باید گمان کنند که اگر هفته‌ای یکبار در جلسه ختم سوره انعام شرکت کردند و هفته‌ای یکبار هم در جلسه دعای توسل شرکت کردند و یا چند رکعت نماز مستحبی خواندند، می‌شود عبادت، اما اگر با کار، تلاش، اخلاق، عشق و خانه‌داری خود، کانون خانواده را نور و گرما و حیات بخشیدند، این مصداق عبادت نیست و ثواب ندارد؟ یا کمتر دارد؟!

ت – چرا خداوند متعال جهاد مرد را تلاش در جهت مقابله با دشمنان (در هر کاری و به هر شکلی) و نیز در جنگ و قتال با دشمنان اسلام و مسلمین قرار داد، اما فرمود: جهاد زن شوهر داری است؟ آیا اولاً حاکی از آن نیست که سختی هر دو برابر قلمداد شده – ثانیاً خانه‌داری جهاد محسوب می‌شود و ثالثاً اجر مجاهدت و شهادت در راه خدا را دارد؟

ث – مگر آن ثواب‌هایی که انتظار داریم را در بهشت نمی‌دهند و نفرمود که “بهشت زیر پای مادران است؟"، مگر حضرت رسول اعظم صلوات الله علیه و آله نفرمود: «اَلمَرأَةُ الصّالِحَةُ أَحَدُ الكاسِبَینِ - زن شایسته یكى از دو عامل پیشرفت (خانواده) است / امالی(طوسی) ص614»؛ و امام خمینی رحمة الله علیه با تأسی به همین آموزه‌ها نفرمود: «مرد از دامان زن به معراج می‌رود؟»

ج – مگر ما تحت عناوینی چون “ثواب"، طالب و جویای رحمت واسعه‌ی الهی در دنیا و آخرت نیستیم و مگر حضرت رسول اکرم صلوات الله علیه و آله نفرمود: «إنَّ الرَّجُلَ إذا نَظَرَ إلَى امرَأَتِهِ وَنَظَرَت إلَیهِ نَظَرَ اللّه تَعالى إلَیهِما نَظَرَ الرَّحَمَةِ - وقتى مردى به همسر خود نگاه كند و همسرش به او نگاه كند (نگاه با محبت) خداوند به دیده رحمت به آنان نگاه مى‌كند . (نهج الفصاحه ص278 ، ح 621)»

پس متوجه شدیم که عبادت، فقط نماز و ختم قرآن و ذکر و … نیست، عبادت، برای خدا کاری انجام دادن است، برای به دست آوردن رضای خداوند.

وقتی مادری کنار گرمای اجاق می ایستد و با عشق و علاقه برای خانواده اش تدارک غذا می بیند،اگر نیت او کسب رضایت خدا باشد و بخواهد خدا را از خود راضی بدارد، این بزرگترین عبادت است، در این صورت است که هر قدمی در راه تهیه این غذا برداشته شود ،عبادت است.

نکته “باریکتر ز مو “در این میان اینست که دل مشغولی زنان خانه دار این باشد که هر کاری می کنند رضایت خدا را بجویند، می دانند غذا پختن ، تمییز کردن خانه و …سخت است اما می گوید :"خدایا ، این سختی را تحمل می کنم ، که تو از من راضی باشی، همسرم را راضی میکنم به خاطر اینکه تو میخواهی ، اینجاست که ، هر قدمی که خانمی در خانه اش بر میدارد، یک عبادت خالص است.

پس عبادت صرفاً نمازهای مستحبی یا زیادی اذکار نیست، بالاترین عبادت‌ها مستلزم آن است که هر کسی (از زن و مرد) جایگاه و نقش خود در کارگاه هستی و بالتبع وظایف و تکالیف خود را بداند و با ایمان و اخلاص به پروردگار عالم، به آن عمل کند.

و در روایت داریم : «هر زنی که در خانه همسر خود کاری انجام داده و جابجایی انجام دهد و هدف او اصلاح امور خانواده باشد، خداوند نظر( رحمت) بر او می‌افکند و هر که خدا به او نظر رحمت افکند هرگز عذاب نخواهد شد». (امالی طوسی:ص618؛ امالی صدوق:ص411)

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

رُوِیَ عَنْ عَلیِّ بنِ الحُسَینِ (علیهما السلام) قَالَ:

مَنْ عَمِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ خَیْرِ النَّاسِ وَ مَنِ اجْتَنَبَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ أَعْبَدِ النَّاسِ وَ مِنْ أَوْرَعِ النَّاسِ وَ مَنْ قَنِعَ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ.

ترجمه حدیث: امام سجاد (علیه السلام) فرمودند: هر کس واجبات را انجام دهد، او از بهترینِ مردم است؛ و هر که از محرّمات اجتناب کند، از عابدترین مردم و با ورع ترین آنها است؛ و هر که به آنچه خدا به او ارزانى داشته قانع باشد، او از غنی ‏ترین مردم است.

شرح حدیث: ابوحمزه ثمالی می‌گوید از امام زین‏العابدین (صلوات‌الله‌علیه) شنیدم که مى‏فرمود: «مَنْ عَمِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ خَیْرِ النَّاسِ»؛ هر کس آنچه را که خداوند بر او واجب کرده است انجام دهد از بهترینِ مردم است. امام زین‏ العابدین(علیه السلام) در این روایت، انسان خیّر را معرفی می‌نماید. خیّر آن کسی است که آنچه را که خدا از او خواسته، یعنی واجبات الهی را به خدا بپردازد و ادا کند و تحویل خدا دهد. بنابراین، تعریف انسان خیّر از منظر امام سجّاد، غیر از آن چیزهایی است که در ذهن من و شما است.

خیّر یک چنین انسانی است که به واجباتش عمل می‏کند. بدهی‏ات را به خدا بپرداز، می‌شوی انسانِ خیّر!

«وَ مَنِ اجْتَنَبَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ فَهُوَ مِنْ أَعْبَدِ النَّاسِ وَ مِنْ أَوْرَعِ النَّاسِ»؛ در فراز قبلی روایت بحث «اوامر» الهی بود، در این فراز بحث «نواهی» است. اگر کسی اجتناب کند از آنچه که خدا بر او حرام کرده، او از عابدترین مردم و از با ورع‏ترینِ مردم است. در روایت نمی‏فرماید کسی که ذکر بگوید،‌ یا نماز شب بخواند، یا ‌زیارت عاشورا بخواند،‌ یا نوافلش ترک نشود، او از عابدترین مردم است؛ امثال اینها در روایت نیست. از آن طرف هم حضرت نمی‌فرماید «عابد»؛ بلکه می‌فرماید عابدترین! عابدترینِ مردم آن است که حرام را ترک کند.

از نظر معارفِ ما، غنای واقعی یک حالت روحی است؛ و آن این است که انسان از نظر روحی، خودش را بی‏نیاز از مخلوق و نیازمند به خالق ببیند. از تمام مردم خود را بی‌نیاز بداند و به هیچ‏کس و به هیچ چیز احتیاج نداشته باشد. فقط احتیاج او به خدا باشد که غنیّ مطلق و مسبّب‏الاسباب است. این است که جنبه درونی دارد. این است که به انسان آرامش روحی می‌دهد. دیگر این در و آن در نمی‌زند. قناعت برای انسان امر درونیِ روحی است و گرنه هرکه ثروتمندتر است از نظر ما محتاج‏تر است
 

پس انسانِ خیّر آن است که به واجباتش عمل کند و عابدترینِ مردم هم ‌آن کسی است که حرام را ترک کند. بعد هم می‏فرماید: «وَ مِنْ أَوْرَعِ النَّاس»؛ یعنی چنین کسی، از با ورع‏ترینِ مردم است. نمی‌فرماید «مِنْ أَتقی النَّاس»، یعنی باتقواترین مردم. چرا که فرق است بین تقوا و ورع. ورع بالاتر از تقوا است.

«وَ مَنْ قَنِعَ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ»؛ اگر کسی بسنده کند و ‌راضی شود (نه اینکه به زور راضی شود بلکه از عمق دلش راضی باشد) به آنچه که خدا از مسیر شرعی روزیِ او کرده، او از بی نیازترینِ مردم است. غنایی که حضرت می‌ فرمایند، «غنای درونی» است؛ یک امر بیرونی نیست. ما غنا را چطور معنا می‌کنیم؟ ما همیشه غنا را می‌بریم روی امر بیرونی، یعنی مال. ثروت را همیشه می‌بریم روی امور مادی. از منظر ما هر کسی که مالِ بیش‏تری داشته باشد، ثروتمندتر است؛ امّا حضرت زین العابدین(علیه السلام) غنا را یک طور دیگر معنا می‌کند.

از نظر معارفِ ما، غنای واقعی یک حالت روحی است؛ و آن این است که انسان از نظر روحی، خودش را بی‏نیاز از مخلوق و نیازمند به خالق ببیند. از تمام مردم خود را بی‌نیاز بداند و به هیچ ‏کس و به هیچ چیز احتیاج نداشته باشد. فقط احتیاج او به خدا باشد که غنیّ مطلق و مسبّب‏الاسباب است. این است که جنبه درونی دارد. این است که به انسان آرامش روحی می‌دهد. دیگر این در و آن در نمی‌زند. قناعت برای انسان امر درونیِ روحی است وگرنه هر که ثروتمندتر است از نظر ما محتاج‏تر است.

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

بیانات حضرت آیت الله مجتبی تهرانی

۱۵ توصیه‌ مرحوم دولابی برای سبک‌زندگی

۱٫هر وقت در زندگی‌ات گیری پیش آمد و راه بندان شد، بدان خدا کرده است؛ زود برو با او خلوت کن و بگو با من چه کار داشتی که راهم را بستی؟ هر کس گرفتار است، در واقع گرفته ی یار است.

۲٫زیارتت، نمازت، ذکرت و عبادتت را تا زیارت بعد، نماز بعد، ذکر بعد و عبادت بعد حفظ کن؛ کار بد، حرف بد، دعوا و جدال و… نکن و آن را سالم به بعدی برسان. اگر این کار را بکنی، دائمی می شود؛ دائم در زیارت و نماز و ذکر و عبادت خواهی بود.

۳٫اگر غلام خانه‌زادی پس از سال ها بر سر سفره صاحب خود نشستن و خوردن، روزی غصه دار شود و بگوید فردا من چه بخورم؟ این توهین به صاحبش است و با این غصه خوردن صاحبش را اذیت می کند. بعد از عمری روزی خدا را خوردن، جا ندارد برای روزی فردایمان غصه دار و نگران باشیم.

4٫ گذشته که گذشت و نیست، آینده هم که نیامده و نیست. غصه ها مال گذشته و آینده است. حالا که گذشته و آینده نیست، پس چه غصه ای؟ تنها حال موجود است که آن هم نه غصه دارد و نه قصه.

ـ۵٫موت را که بپذیری، همه ی غم و غصه ها می رود و بی اثر می شود. وقتی با حضرت عزرائیل رفیق شوی، غصه هایت کم می شود. آمادگی موت خوب است، نه زود مردن. بعد از این آمادگی، عمر دنیا بسیار پرارزش خواهد بود. ذکر موت، دنیا را در نظر کوچک می کند و آخرت را بزرگ. حضرت امیر علیه السلام فرمود:یک ساعت دنیا را به همه ی آخرت نمی دهم. آمادگی باید داشت، نه عجله برای مردن.

ـ

6٫اگر دقّت کنید، فشار قبر و امثال آن در همین دنیاقابل مشاهده است؛ مثل بداخلاق که خود و دیگران را در فشار می گذارد.

ـ۷٫تربت، دفع بلا می‌کند و همه ی تب ها و طوفان ها و زلزله ها با یک سر سوزن از آن آرام می شود. مؤمن سرانجام تربت می‌شود. اگر یک مؤمن در شهری بخوابد، خداوند بلا را از آن شهر دور می‌کند.

ـ

۸٫هر وقت غصه دار شدید، برای خودتان و برای همه مؤمنین و مؤمنات از زنده ها و مرده ها و آنهایی که بعدا خواهند آمد، استغفار کنید. غصه‌دار که می‌شوید، گویا بدنتان چین می‌خورد و استغفار که می‌کنید، این چین ها باز می شود.

ـ۹٫ تا می گویم شما آدم خوبی هستید، شما می گویید خوبی از خودتان است و خودتان خوبید. خدا هم همین طور است. تا به خدا می گویید خدایا تو غفّاری، تو ستّاری، تو رحمانی و…خدا می فرماید خودت غفّاری، خودت ستّاری، خودت رحمانی و… . کار محبت همین است.

ـ۱۰٫با تکرار کردن کارهای خوب، عادت حاصل می شود. بعد عادت به عبادت منجر می شود. عبادت هم معرفت ایجاد می کند. بعد ملکات فاضله در فرد به وجود می آید و نهایتا به ولایت منجر می شود.

ـ۱1٫خدا عبادت وعده ی بعد را نخواسته است؛ ولی ما روزی سال های بعد را هم می خواهیم، در حالی که معلوم نیست تا یک وعده ی بعد زنده باشیم.

ـ۱2٫ لبت را کنترل کن. ولو به تو سخت می گذرد، گله و شکوه نکن و از خدا خوبی بگو. حتّی به دروغ از خدا تعریف کن و این کار را ادامه بده تا کم کم بر تو معلوم شود که به راست ی خدا خوب خدایی است و آن وقت هم که به خیال خودت به دروغ از خدا تعریف می کردی، فی الواقع راست می گفتی و خدا خوب خدایی بود.

ـ۱۳٫ازهر چیز تعریف کردند، بگو مال خداست و کار خداست. نکند خدا را بپوشانی و آنرا به خودت یا به دیگران نسبت بدهی که ظلمی بزرگ تر از این نیست. اگر این نکته را رعایت کنی، از وادی امن سر در می آوری. هر وقت خواستی از کسی یا چیزی تعریف کنی، از ربت تعریف کن. بیا و از این تاریخ تصمیم بگیر حرفی نزنی مگر از او. هر زیبایی و خوبی که دیدی رب و پروردگارت را یاد کن، همانطور که امیرالمؤمنین علیه السلام در دعای دهه‌ی اول ذیحجه می فرماید: به عدد همه چیزهای عالم لا اله الا الله

ـ۱۴٫دل های مؤمنین که به هم وصل می‌شود، آب کُر است. وقتی به علــی علیه السّلام متّصل شد، به دریا وصل شده است…شخصِ تنها ، آب قلیل است و در تماس با نجاست نجس می شود ، ولی آب کُر نه تنها نجس نمی شود ، بلکه متنجس را هم پاک می کند.”

ـ۱۵٫هر چه غیر خداست را از دل بیرون کن. در “الا"، تشدید را محکم ادا کن، تا اگر چیزی باقی مانده، از ریشه کنده شود و وجودت پاک شود. آن گاه “الله"را بگو همه ی دلت را تصرف کند.

اميرالمومنين فرمود : من شما را امر مى كنم كه اين زخارف

دنيا را كه شما را ترك مى كند، رها كنيد، اين قدر

به فكر ماديات براى خودتان نباشيد، چون اينها همه زوال پيدا مى كند

اگر چه شما دوست نداريد كه اين مال و اين عيش و اين مقام ،

شما را رها كند، اما رها مى كند. اين دنيا جسمهاى شما را

مى پوساند و خاك مى كند، اگرچه شما مى خواهيد كه آنها زنده

بشوند اين دنيا شما را پير مى كند، ضعيف مى كند

و قوا را نابود مى كند، اگرچه شما مى خواهيد اين قوا هميشه

براى شما بماند و روز به روز تجديد بشود

در جاده اى با سرعت داريد مى رويد، نشانه اى در دوردست

هست ، آن را از دور مى بينيد، اما خواهى نخواهى با طى طريق

به آن خواهيد رسيد. اين جاده ، همان دنياست.

آن سنگ نشانه و آن علم ، همان اجل و همان سرآمد و

همان منتهاى مدت است كه ناگزير به آن مى رسيم ….

براى عزتها و جاه و جلال ظاهرى و نام و نشان گذرا، با يكديگر

تنافس نكنيد، حسادت نكنيد، رقابت نكنيد

به زينت و نعمت دنيا شگفت زده نشويد از سختيها

و دشواريهاى زندگى كوتاه دنيا، به جزع نياييد

اين زينت و عزت ، رو به انقطاع و نابودى است

زيباييها و نعمتها، رو به برگشت دارد.

جوانى و نشاط و زيبايى ، جاى خود را به پيرى و افسردگى

و خمودگى مى دهد. سختيها هم تمام مى شود و از بين مى رود.

همه زمانهاى اين عالم و اين زندگى ، به سوى پايان حركت مى كند. همه زنده ها به سوى پوسيدگى و كهنگى راه مى روند
اين همان اميرالمومنين است كه با دست خودش مزرعه آباد مى كرد،

چاه حفر مى كرد. اين حرفها را زمانى بر زبان آورده است كه

حكومت مى كرد در راس ‍ كشورى قرار داشت كه از

مناطق ماورا النهر تا درياى مديترانه ، در زير نگين اين قدرت بود و

آنها را اداره مى كرد. او جنگ داشت ، صلح داشت ، سياست

داشت ، بيت المال داشت ، فعاليت داشت ، سازندگى داشت .

اين حرفها به معناى آن نيست كه دنيا را آباد نكنيد.

اين حرفها به معناى آن است كه خودتان را محور همه تلاشها

و كارهاى مادى ندانيد، براى خود، همه قوا را صرف نكنيد، براى

سهم خود از زندگى ، دنيا را جهنم نكنيد، براى مال ، براى

منال ، براى راحتى ، براى پول ، زندگى را بر انسانهاى ديگر تلخ نكنيد

به گزارش فارس،‌ استاد سید عبدالله فاطمی نیا در جلسه‌ای با ذکر چند نکته اخلاقی و عرفانی فرمود: خدمت آیت الله بهاءالدینی رسیدم.گفتم آقا راز مقام و رتبه سید سکوت چه بود؟ آقا دست بالا آورد و اشاره به دهان کرد.خدا شاهد است الان مردم خیلی دست کم گرفته‌اند آبرو بردن را.ببینید؛ خدا چند گناه را نمی‌بخشد:

۱- عمدا نماز نخواندن ۲- به ناحق آدم کشتن ۳- عقوق والدین ۴- آبرو بردن

این گناهان اینقدر نحس هستند که صاحبانشان گاهی موفق به توبه نمی‌شوند. پسر یکی از بزرگان علما که در زمان خودش استادالعلما بود، برای من تعریف می‌کرد: «به پدرم گفتم پدر تو دریای علم هستی.اگر بنا باشد یک نصیحت به من بکنی چه می‌گویی؟ می‌گفت پدرم سرش را انداخت پایین.بعد سرش را بالا آورد و گفت آبروی کسی را نبر!» الان در زمان ما … هیئتی‌ها، مسجدی‌ها و مقدس‌ها آبرو می‌برند.عزیز من اسلام می‌خواهد آبروی فرد حفظ شود.شما با این مشکل داری؟ دقت کنید که بعضی‌ها با زبانشان می‌روند جهنم.

روایت داریم که می‌فرماید اغلب جهنمی‌ها، جهنمی زبان هستند.فکر نکنید همه شراب می‌خورند و از دیوار مردم بالا می‌روند. یک مشت مومن مقدس را می‌آورند جهنم.ای آقا تو که همیشه هیأت بودی! مسجد بودی! بله. توی صفوف جماعت می نشینند آبرو می‌برند.امیرالمومنین(ع) به حارث همدانی می‌فرماید: اگر هر چه را که می‌شنوی بگویی؛ دروغگو هستی.گناهکار چند نوع است: عده‌ای گناه می‌کنند، بعد ناراحت و پشیمان می‌شوند؛ سوزوگداز دارند؛ توبه می‌کنند و هرگز فکر نمی‌کنند که روزی این توبه را بشکنند؛ اما دوباره می‌شکنند.دوباره، سه باره، ده باره. در حدیث داریم که این اگر در تمام توبه شکستن ها سوز و گداز واقعی داشته باشد، در نهایت بر شیطان پیروز می‌شود.

آقایان حیف تان نمی‌آید مادرها را اذیت می‌کنید؟ سید رضی جامع نهج البلاغه پس از مرگ مادرش گفت: «بعد از این با کدام دست بلاها را رد کنم؟» دست مادر که بالا می‌رود بلاها از شما دور می‌شود.حیف نیست سر یک چیز جزئی مادر را می‌رنجانید؟ از مجلس روضه برگشته مادر را می‌رنجاند، قبول باشد!

:: موضوعات مرتبط: دینی +مذهبی+اجتماعی+مطالب اخلاقی:عرفانی
:: برچسب‌ها: خداوند کدام گناه‌ها را نمی‌بخشد, عمدا نماز نخواندن, به ناحق آدم کشتن, عقوق والدین, آبرو بردن