امام علی(ع) در سفارشی برای به دست آوردن مکارم اخلاق می‌فرمایند: “بر شما باد به تحصیل مکارم اخلاق، که آن، مایه رفعت و سربلندی است؛ و دوری کنید از خوی‌های پست، که آن، انسان‌های شریف را پست می‏‌کند و مجد و بزرگواری را از بین می‏‌برد(۱)".

از ایشان درباره مکارم الاخلاق سوال شد، فرمودند: ” گذشت از کسی که به تو ظلم کرده، رابطه با کسی که با تو قطع رابطه کرده، عطا به آن کس که از تو دریغ داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد(۲)".

آن حضرت همچنین فرمودند: “در راه کسب مکارم اخلاق پشتکار و پایداری ورزید(۳)".

در پای درس مولای متقیان از بهترین مکارم اخلاق سوال می‌کنیم، ایشان می‌فرمایند: “بهترین مکارم اخلاق، ایثار است(۴)".

اسوه و الگوی اخلاقی ما همچنین فرمودند: “بهترین مکارم اخلاق، گذشت توانا (از انتقام) است و بخشش کسی که خود نیازمند است(۵)".

امام علی(ع) درباره نسبت تقوا با اخلاق دارد نیز می‌فرمایند: “تقوا رییس اخلاق است(۶)".

ایشان در جایی دیگر فرمودند: “اگر هم به بهشت امید (و باور) نمی‌داشتیم و از دوزخ نمی‌هراسیدیم و پاداش و کیفری در میان نمی‌بود باز شایسته بود که در طلب مکارم اخلاق برآییم، زیرا که راه موفقیت و پیروزی در تحصیل مکارم اخلاق است(۷)".

پی نوشت:
۱- بحارالأنوار: ۷۸ / ۵۳ / ۸۹ منتخب میزان الحکمة: ۱۸۴
۲- نهج الفصاحه، ح ۷۸۱
۳- غرر الحکم: ۴۷۱۲ منتخب میزان‌الحکمة: ۱۸۴
۴- غرر الحکم: ۴۹۵۳ منتخب میزان‌الحکمة: ۱۸۴
۵- غررالحکم: ۳۱۶۵ منتخب میزان‌الحکمة: ۱۸۴
۶- نهج البلاغة: الحکمة ۴۱۰ منتخب میزان‌الحکمة: ۶۰
۷- التوحید، ص ۶۳

استاد فاطمي نيا درباره لزوم اعتدال در به ياد مرگ بودن مي فرمايند: «ترس از برزخ و به فکر مرگ بودن خيلي خوب است، خيلي آثار و نتايج مفيد دارد، اما به شرط اين که به صورت يک وسوسه و به صورت يک بيماري در نيايد. گاهي وقت ها وسوسه مي شود، بيماري مي شود. در اثر افراط و محدود نگري، به جاي مفيد بودن مضر مي شود!»
                                                                                                               نکته ها از گفته ها، دفتر اول، ص۳۱

عارف و اصل جناب شيخ رجبعلي خياط راز پيشرفت بشر را چنين بازگو مي کند:

«کارها را بايستي براي او بکني آن هم با محبت او، يعني او را دوست داشته باشي و اعمالت را به دوستي او انجام دهي. داشتن محبت به خدا و انجام عمل براي خدا، سر همه ترقيات بشر است و اين در سايه مخالفت با نفس است تا با نفس کشتي نگيري و زمينش نزني، ترقي نمي کني.»
                                                                                                                            چشمه سار معرفت- صفحه ۹۸